معرفی کتاب چرند پرند دهخدا اثر علی اکبر دهخدا

چرند پرند دهخدا

چرند پرند دهخدا

علی اکبر دهخدا و 1 نفر دیگر
3.8
31 نفر |
11 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

1

خوانده‌ام

75

خواهم خواند

53

شابک
9789644485343
تعداد صفحات
450
تاریخ انتشار
1395/4/5

توضیحات

        کتاب چرند و پرند مجموعه نوشته های طنز اجتماعی و سیاسی علی اکبر دهخدا است که در قالب داستان  کوتاه، اعلامیه، تلگراف، گزارش خبری و… نوشته شده است.
دهخدا با برگزیدن زبان محاوره در نوشته هایش از سبک نگارش پیچیده و رایج زمان خود اجتناب کرد و با به کار بردن اصطلاحات روزمره مردمی زبان نوشتاری قدرتمندی پایه گذاری کرد، او از پیش قراولان نثر مدرن فارسی محسوب می شود. اگرچه نثر او برپایه استفاده از اصطلاحات و لغات روزمره کوچه و بازار شکل گرفته است.

 الحمدلله به خیر گذشت

حالا که فکر می کنم می بینم واقعاً چه آدم های با گذشتی بودند. نور به قبرشان ببارد. میرزا علی اکبر دهخدا را گذاشته بودند هرچه دلش می حواهد بنویسد. میرزا هم فرصت را غنیمت شمرده بود و چه حرف هایی که از خودش در نمی آورد. مثلاً می نوشت:

در همه دنیا رسم است سال که به آخر رسید وقایع عمد? آن سال را در یک کتاب نوشته انتشار دهند.

من از وقایعی که آن مرحوم از خود درآورده، به علت تنگی جا، محض نمونه یکی را می آورم:

و هم در این سال یک نفر شاگرد قونسولگری اسلامبول که بعدها نفت فروشی می کرد و چند دفعه ورشکست شده، به اسلامبول رفته، باز به تهران آمده، باز به اسلامبول مراجعه کرده، باز به تهران بازگشته و باز به اسلامبول رجوع کرده، آخرش از تبریز سر درآورده (اما نفهمیدم بعد چطور شد).

اگر فهمیده بودید باعث تعجب بود. این هم شد خبر؟ بقیه خبرهایش هم دست کمی از این ندارد. ولی چرا سری که درد نمی کند دستمال ببندیم. در جای دیگر هم، در همین چرند پرند خبر زیرا را از تبریز ظاهراً جعل کرده:

بیست روز بود که مجاهدین از دو طرف سنگر بسته و با هم مشغول زد و خورد بودند… باری ده بیست روز بود که دکان ها بسته بود. ده بیست نفر هم از طرفین کشته شد. اما الحمدلله به خیر گذشت.

در این نقل قول نقطه چین جای خالی جمله ای است که در نسخ? چاپی من در واقع جمله نیست. حتماً دوست فاضل آقای ولی الله درودیان در این چاپ شسته رفته، ضارب و مضروب را مثل بسیاری مجهولات دیگر معلوم خواهند کرد. خداوند عاقبت همه را ختم به خیر کند./ ضیاء موحد
      

لیست‌های مرتبط به چرند پرند دهخدا

پست‌های مرتبط به چرند پرند دهخدا

یادداشت‌ها

7

          خیلی چیزها به ذهنم می‌رسد که بنویسم. نمی‌توانم خیلی ترتیبی درستی بین‌شان ایجاد کنم. مخصوصاً که عجله دارم. اجمالا اینهاست:

1- یکی از سؤالات هیجان انگیز این است که آیندگان در مورد ما چطور فکر می‌کنند؟ با چه چیز ما را قضاوت می‌کنند؟ صد سال پیش، به ندرت (نسبت به امروز) چیزی نوشته و ثبت میشد و داده های بدون سوگیری در مورد واقعیات تاریخ به سختی یافت میشود. امروز، برعکس، آنقدر حجم داده و سازوکارهای تولید داده چه جهت دار و چه بی جهت زیاد شده که آدم در انبوه آنها گم می‌شود.

2- دهخدا، از معدود کسانی است که حدود صد و پنجاه سال پیش فرنگ رفته، چیزهایی در مورد جامعه مدنی و جراید و این چیزها شنیده و آمده ایران. دقیقا هم در ایام مشروطه برگشته. همین جا بگویم که یک نیم ستاره برای مقدمه کتاب کم کردم که تاریخ وقایع را چرت‌وپرت گفته و من تا اواسط کتاب هی مغزم گیرپاج میکرد که چطور در سال 1335 دهخدا در مورد مشروطه‌خواهی حرف میزده، حال آنکه آن موقع دیگر اصلا قاجاری نبوده و مشروطه‌ای؟‌ بگذریم. با رفقا «صور اسرافیل» را راه انداخته اند و در ستونی به همین عنوان چرند و پرند، دهخدا حرف‌هایش را اسم مستعار دخو زده است.

3- دهخدا مشروطه خواه است. بر خلاف تصور قبلی من، تمام عمرش را لغت نامه نمینوشته و اتفاقا خیلی هم اهل سیاست بوده و خودش هم بعدا نماینده مجلس ملی میشود. حرف هایش هم در این کتاب، نقدهای طنز سیاسی است به اوضاع مملکت.

4- خلاصه چرند و پرندهایی که می‌گوید این است: شاهان و دولتیانِ مفت خور، دارند دهن ملت را سرویس میکنند. سلطنت خواهان (مقابل مشروطه خواهان) یک مشت گاگول دیکتاتور اند. آخوندها همه فاسد اند، چند تا چند تا صیغه می‌کنند، از اینجا و آنجا پول مفت به جیب می‌گذارند. خارجی ها هم که به مملکت رحم نمی‌کنند. مردم هم خرافه زده اند و هیچ چیز از توسعه و اینها حالی شان نمیشود. البته سطح انتقادات خیلی بالاتر از حرف های امروز است. مثلا اگر دغدغه امروز در سطح چپاول مالی و ناکارآمدی و اینها هست، دهخدا در سطح کشت‌وکشتارهایی که به لطف آقایان راه افتاده انتقاد می‌کند. همه به زبان طنز. البته در چند یادداشت هم میگیرد روی نمایندگان مجلس. یعنی اصل مشروطه خواهی را همراه است ولی با نمایندگان اصلا حال نمیکند.

5- خواندن کتابی از سیاست صد و چند سال قبل بسیار برایم شیرین بود. هم دیدن نوع قلم و ادبیاتش جالب بود و طنازی‌های دهخدا. تنها مسئله این بود که در بسیاری از یادداشت ها، مسائل کاملا مسائل روز هستند و ما نه شخصیت ها را میشناسیم نه اتفاقات را شنیده ایم. اینش کمی کتاب را حوصله سر بر میکند. اما چندتایی از یادداشت ها هم ناظر به وضعیت کلی جامعه هستند که بسیار شیرین اند. مثل یادداشت اول که به نظرم بهترین یادداشت بود.

پایان این کتاب که در سفر مشهد خریدم و نیمی از آن را در حرم خواندم، بماند به یادگار، در شب نوزدهم رمضان و شب تحویل سال 1404!
        

11