رمان دیدار در قیامت را خواندم یک تراژدی مهیج و جذاب. که از دل واقعه جنگ جهانی اول بیرون آمده است: 
‏
 جایزه‌ی ادبی گنکور فرانسه در سال ۲۰۱۳ است. این داستان در روزهای پایانی جنگ جهانی اول و در سنگرهای میان آلمان و فرانسه روی می‌دهد. نویسنده می‌کوشد در این کتاب، خشونت و جنون نهفته در روح جنگ و در هم پیچیدن روابط انسانی و اجتماعی در چنین زمان و فضایی را به تصویر بکشد. همچنین نشان دهد چگونه میراث جنگ در دنیای پس از آن خود را بروز می‌دهد.
کتاب اینگونه آغاز می‌شود:
«همه‌ی آن‌هایی که تصور می‌کردند این جنگ به‌زودی پایان خواهد یافت دیرزمانی است که در همین جنگ جان باخته‌اند. دقیقا از همین جنگ. برای همین آلبر شایعه‌های ترک مخاصمه را چندان جدی نمی‌گرفت. بیش‌تر از تبلیغاتی که اول جنگ رواج داشت به این شایعه‌ها بها نمی‌داد، همان‌ها که می‌گفتند گلوله‌های بُش‌ها آن قدر نرم است که مثل گلابی‌های پُخته وقتی به لباس نظامی فرانسوی‌ها می‌خورد وامی‌رود، که موجب شلیک خنده‌ی نظامیان فرانسوی می‌شد. آلبر انبوهی از نعش‌های همین‌ها را دیده بود که هرکدام در حال خندیدن با یکی از همین گلوله‌های نرمِ آلمانی از پا درآمده بودند. "
اگر چه این رمان  چند شخصیت اصلی جذابی مثل آلبر، ادوارد، هنری ، مالدن و... دارد اما من از شخصیت مرلن بیشتر خوشم آمده شخصیتی نویسنده آخر و عاقبت او را چنین در پایان رمان رقم می‌زند:
باقی می‌ماند ژوزف مرلن، که کسی هرگز به فکر او نبود، از جمله شما! 
نگران نباشید: ژوزف مرلن همیشه در زندگی مورد نفرت همه بود و همین که مُرد همه او را فراموش کردند؛ اگر برحسب تصادف نام او جایی به میان می‌آمد، فقط خاطرات بدِ همه درباره‌ی او زنده می‌شد. 
او یک شب نخوابیده بود تا همه‌ی اسکناس‌های درشتی را که هنری دولنه ـ پرادل به‌عنوان رشوه به او داده بود، یکی‌یکی، به‌وسیله‌ی نوارچسب به گزارش خود بچسباند. هر اسکناس یک تکه از داستان او و شکست او بود، ولی شما همه‌ی این‌ها را بهتر از من می‌دانید. 
مرلن پس از تسلیم گزارش انفجاری‌اش، که دلیل قاطع محکومیت سنگین هنری بود، به خواب زمستانی فرورفته بود و دوران خدمت‌اش عملاً پایان یافته بود و تصور می‌کرد که زندگی‌اش نیز پایان یافته است. اشتباه می‌کرد! او در ۲۱ ژانویه‌ی ۱۹۲۱ بازنشسته شد، ولی تا آن تاریخ، مطابق معمول سنوات گذشته‌ی دورانِ خدمت‌اش و..."
          

            

گاهی از خواندن یک کتاب لذت می‌بری، گاهی خواندن یک کتاب حالت را خوب می‌کند اما این لزوماً به این معنا نیست که که آن کتاب محتوای مفید و حال‌خوب‌کن داشته باشد و یا پر از مطالب مثبت و امیدوارکننده باشد. گاهی خواندن یک کتاب حالت را خوب می‌کند چون خوب و هنرمندانه نوشته شده هرچند که محتوایش نومیدکننده و تلخ است و یا شخصیت‌هاش آدم‌های پاک و اخلاق مدار و بافضیلت نیستند. اما خواندن ماجراها و سرگذشتشان آن‌قدر که خوب روایت شده تو را از دنیای خودت جدا می‌کند و به دنیای کتاب و آدم‌هاش می‌برد و لذت فراوانی برایت به ارمغان می‌آورد. 
کتاب *به امید دیدار در آن دنیا* از آن دسته کتاب‌هاست. کتابی نوشته‌ی پی‌یر لومتر که جایزه گرفته و تقریباً قطور است اما بسیار خوش‌خوان است و از قضا ترجمه‌ی خوبی هم دارد! خواندنش می‌تواند ساعت‌های لذت‌بخش کتابی را بهتان هدیه بدهد!
داستان کتاب برمی‌گردد به جنگ‌جهانی اول و ماجرا از نگاه سربازان فرانسوی روایت می‌شود. روزهای آخر جنگ است و همه در انتظار آتش‌بس‌اند. سربازان امیدوارند بتوانند از چنگال مرگ جان سالم به‌در ببرند. اما ماجرایی در آخرین روز اتفاق می‌افتد که دستمایه‌ی نویسنده‌ی خوش‌ذوق برای ادامه‌ی رمان می‌شود. اتفاقی که زندگی شخصیت اصلی داستان را سال‌ها تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و آن را زیر و رو می‌کند‌.
در خلال داستان با مفاهیمی هم‌چون فساد اخلاقی، طمع، حرص، خودخواهی، ترس و بزدلی انسان‌ها آشنا می‌شویم و انعکاس آن‌ها را در درون ذهن‌شان و همین‌طور در رفتارهایشان می‌بینیم. فساد اداری فرانسه‌ی آن زمان، نگاه ابزاری که حاکمان نسبت به جنگ و سربازان دارند، بی‌توجهی به کهنه‌سربازان، بی‌احترامی به کشته‌شدگان و....از جمله مسائلی است که هنرمندانه و درست مثل یک فیلم سینمایی به تصویر کشیده شده است. 
این کتاب را می‌توان در دسته‌ی ادبیات ضدجنگ قرار داد و نگاه غربی نسبت به جنگ را در این داستان کاملاً متوجه شد. جنگی پوچ و باطل که عده‌‌ی بی‌شماری از جوانان بی‌گناه را به خاطر امیال قدرت‌طلبانه‌ی حکومت‌ها به کام مرگ می‌کشاند. حتی می‌توان این کتاب را با کتاب‌های دفاع‌مقدس خودمان مقایسه کرد و به خیلی چیزها پی برد. 
رفتار انسانی رزمنده‌های ما  کجا و وحشی‌گری های سربازان کشورهای جنگ‌طلب کجا؟
          

            رمانی در مورد جنگ جهانی اول و نبرد بین فرانسه و آلمان و روزهای پایانی و ماه ها و سال های پس از آن.
شروع کتاب بسیار بسیار فوق العاده و تکان دهنده است. تصویر یک حمله که طی آن دو سرباز فرانسوی مجروح می شوند. مجروحیتی که موجب رفاقتشان می گردد و بعد از جنگ، یک زندگی تازه ای را کنار هم شروع می کنند که منجر به تصمیمات و اتفاقات جالبی می گردد
          

            خواندن این کتاب برای من یک سال طول کشید.
نه اینکه کتاب روانی نباشد، داستان نداشته باشد و جذاب نباشد. چون روایت جنگ همه جا روایت جنگ است. عوض کردن نام جنگ چیزی از چهره پر وحشت آن کم نمی‌کند.
یکبار خیلی کوچک بودم که با پدرم رفته بودیم خوزستان، در آن سفر ما را برد جایی که مجروح شده بود. بعد از آن رفتیم دهلاویه. بنا کردم که می‌خواهم لبه دیوار راه بروم. پدرم دستم را گرفت و لبه دیوار راه رفتم. یادم نیست آن جاها بود یا جای دیگری از سفر، اما جمله‌ای گفت که همیشه یاد من مانده: "کسی که می‌رود جنگ دیگر بر نمی‌گردد".
آلبر و ادوارد وقتی به پاریس بر می‌گردند، انگار قرار است ورق قصه برگردد و روزهای خوبی به تلافی روزهای بد جنگ در انتظارشان باشد. اما من از همان موقع برگشت خوب می‌دانستم چیزی عوض نخواهد شد. "کسی که رفته جنگ دیگر بر نمی‌گردد"...
          

            نشر آگاه رمان دیدار به قیامت از پی‌یر لومتر را با ترجمه‌ی مرتضی کلانتریان، مترجم باسابقه، منتشر کرده است. این کتاب برنده‌ی جایزه‌ی ادبی گنکور 2013 در فرانسه شده است. 

ماهنامه‌ی شهر کتاب، شماره‌ی هفتم، سال 1394.
          

            همین روزهای جهنمی که خود ما امروز درگیر آن هستیم و آن را تجربه می کنیم، بسیار کمک می کند تا قصه ی پرکشش "دیدار به قیامت" را با گوشت و پوست و استخوانمان درک کنیم. جدا از تجربه ی تاریخی ما در جنگ ایران و عراق و تجارت پر سود بعد از آن، همین روزها هم ماجرا، حال به شکلی دیگر، تکرار می شود. همین روزها که زمزمه های جنگ برقرار است و اوضاع اقتصادی خوب نیست، شریف ماندن و شریف زندگی کردن جز با منطقی رمانتیک توجیه پذیر نیست. زمانی که فروختن شرافت نه تنها سخت نیست بلکه درآمد قابل توجهی هم دارد و نفروختن آن، خریدن سختی روزگار به جان است. "دیدار به قیامت" قصه ی همین انتخاب ها است. معامله ی شرافت و تجارت روی خون. از این قصه لذت می برید و رنج می کشید.
تیرماه 1398
          

            تصویری که از آدم‌های شکست‌خورده در این کتاب نشون داده شده دوست‌داشتنیه تا حدی، به خصوص که اون آدم‌ها سربازهایین که اسیر قدرت‌طلبی بالاتری‌ها شدن و از جنگ با حال بد و نابود شده برگشتن. برخلاف داستان‌های دیگه که با اهداف پوپولیستی می‌خوان سربازهای یک جنگ رو هم پیروز نشون بدن و از سیاهی‌های جنگ کم‌ کنن. بی‌انگیزگی ادوارد و ترسو و بی‌جربزه‌ بودن آلبر به دلیل تجارب زیسته‌ی اون‌ها در جنگ، قابل فهمه و روند درک داستان رو کمی ملموس‌تر می‌کنه. 


البته پایان‌بندی‌اش رو دوست نداشتم، شاید هم سلیقه‌ایه و من پایان‌های غیرمشخص‌تر رو بیش‌تر دوست دارم و بیشتر به واقعیت نزدیک می‌دونم. 


اما نکته‌ی حائز اهمیت این کتاب، ترجمه‌ی خوبشه که متن رو خیلی روان کرده و برای خوندن یک داستان اصلا خسته‌کننده نیست که البته با توجه به اینکه دومین تجربه خوندن من از ترجمه‌های مرتضی کلانتریان بود، همین رو هم طبیعتا انتظار داشتم.