یادداشت‌های پولاد (83)

          کتاب تخصصی حوزه تصوف است. بعید می‌دانم غیر دانشجویان حوزه ادیان یا ادبیات آن را بخوانند. 
        

          جالب نبود 
کاش جناب ابراهیم پور شعر را ادامه بدهند.
کتاب شامل تعدادی از خاطرات آقای ابراهیم پور است که برخی از آنها چندان خاص نبود که بخواهد ذکر و یا حتی چاپ شود.
نکته جالب‌تر برای من اخذ مجوز کتاب بود که دریافت مجوز این کتاب با وجود برخی از مطالب آن که انتظار چاپ نمی‌رود به نوع خود جالب بود
        

          سه داستان کوتاه با درون مایۀ طنز و  فضای جنگ است. ردۀ سنی آن ج و مخصوص کودکان دورۀ متوسطه اول است.
        

          زبان کتاب طنز است.
منتها باید علاقه‌مند به تاریخ جهان باشید. برای منی که با اسامی طولانی و متعدد مشکل دارم بعضی از جاهای کتاب مصیبت است. چون تقریبا نفهمیده از آن‌ها گذشتم. باری اوایل آن براین قدری جذاب تر از بقیه‌ نقاط آن بود. 
جز بخش آخر که به جذابیت بخش‌های اول بود. 
دلیلش را خودتان بخوانید متوجه می‌شوید.
        

          گاهی برخی سخنان خود را در لا‌به‌لای نیایش‌ها پنهان می‌کنند. و این حرف‌هایی است که اگر غیر از این قالب بیان می‌شد هریک می‌توانست جلدها جلد کتاب شود. 
یاد صحیفۀ امام سجاد(ع) افتادم.
        

          این کتاب چنانکه نوشته‌اند  خلاصه‌ای از چهار کتاب استاد انوری است.
سعی دارد به توضیح مفاهیم و اصطلاحاتی چون رند و... بپردازد.
تلاشی از نوع نقد تاریخ‌گرایانانۀ برون مبنا.
بخش‌های پایانی آن نیز چند غزل از حافظ را شرح می‌کند که انصافاً شرح‌های خوبی است. چه از نظر عرفانی چه از نظر زیبایی شناسی.
        

          بیشتر استوار بر تاریخچه 
شاید بهتر بود نویسنده پیش از دست بردن بر نگارش این کتاب در خود این مطلب را می‌جست که آیا می‌تواند تعریفی علمی بر آن بنگارد یا نه.
نویسنده درگیر تعاریف هنری و استعاری متعددی است که خیل عظیمی از نویسندگان و ادبیان ارائه کرده‌اند فلذا نتیجه می‌گیرد که نمی‌توان تعریفی بر رمانتیسم نوشت.
نکته برجستۀ کتاب همان تاریخچه و سیر تطوری است که ارائه شده.
جای بررسی و ارائه مولفه برای رمانتیسم بسیار خالی است.
        

          از جمله رمان‌های فمنیستی که برخی از محدودیت‌های اجتماعی حاکم بر زنان را در قالب خطاب به کودکی که پیش از تولد سقط می‌شود بیان می‌کند.
با این حال کمی مغرضانه نوشته شده است. عادی‌سازی روابط نامشروع که ثمرۀ آن تولد فرزندان زنازاده باشد ابداً پذیرفته نیست.
فرزندی که راوی داستان در شکم دارد یک نطفۀ حاصل از زناست اما شوق تجربۀ مادر شدن راوی را وادار به حفظ آن کودک می‌کند. برخی از مسائلی که تحت عنوان فشار اجتماعی بر وی به عنوان یک زن توصیف می‌شود در واقع به سبب همین نامشروع بودن کودک در شکم است. ولی برخی از مشکلات  نیز صحیح است که اجتماع به شکلی ناعادلانه بر شانه‌های زنان قرار داده است.
        

          کتاب خوبی است.
کم حجم و صریح و خلاصه مفاهیم استعاره و مجاز در زبان‌شناسی را شرح می‌دهد و آن را در سه رمان بوف کور، سنگ صبور و شازده احتجاب تحلیل می‌کند.
        

          رمانی با فرود سخت
با خواندن تقریبا دو سه بخش اول کتاب می‌توانید فضای داستان را درک کنید.
داستان، داستان دختری است که در پنج‌سالگی یک شاخه از گیاه عاقرقرحا در چشمش فرو می‌رود و نابینا می‌شود و بعدها نیز با عمل جراحی بهبود می‌یابد.
داستان، حد فاصل این دو اتفاق است، یعنی دوره نابینایی. 
این رمان را شاید به نوعی بتوان نسخۀ نه چندان موفق سه روز برای دیدن هلن کلر دانست. توصیفات اما دقیق است. طوری که ممکن است خیال کنید این رمان را واقعا یک نابینا نوشته است. جزئیات به ظرافت رعایت شده است. اما داستان جذاب نیست. خسته‌کننده می‌شود. حرفی برای گفتن نیست.
با این حال اگر پایان آن را حتی رقم هم نمی‌زد ممکن بود بیشتر آن را بپسندم.
پایان داستان و رفتار دختر با مادرش یک نمایش کمدی از بوف کور است بی هیچ خلاقیت و منطقی!
        

          نمی‌دانم بگویم داستان یا نه؟
حقیقتا بیشتر توصیف است. توصیف هایی که منسجم هم نیستند ولی دقیق‌اند.
حدود ۴۰ یا ۵۰ موقعیت است که از نگاه یک مادر خانه‌دار توصیف و روایت می‌شود. 
مشخص است که وقایع در هم ریخته‌اند و ادامۀ هم نیستند ولی تقدیم و تاخیر برخی از آن‌ها را می‌توان حدس زد.
نکتۀ برجستۀ این کتاب راوی آن است. آشنا شدن با دغدغه‌های و غصه‌های یک مادر خانه‌دار جالب است.
        

          یاد فروغ افتادم
اما به اوج فروغ نه
هرچند تصاویر و ترکیباتی بدیع و خیال‌انگیز در شعرها به کار گرفته شده بود که مرهون ترجمۀ استادانۀ جناب فرزاد بود، اما من گاهی با آنها ارتباط نمی‌گرفتم.
 شعرها  ناخودآگاهِ ما را می‌ربایند و گاهی به مذاق خوش نشستن یا ننشستن آنها قابل توضیح و چرایی نیست.
        

          این کتاب چهرۀ متفاوتی از نزار قبانی برایم ارائه کرد.
شاید خیلی‌ها نزار را شاعری رمانتیک بدانند که تنها از زن و عشق و از این دست مضامین بنویسد. اما این کتاب فریاد صریح نزار قبانی بر سر حکام و جهان عرب است. 
ملامت ناسیونالیسم عربی و سازشگران با اسرائیل.
روایت یک شکست. اما روایتی سعی می‌کند جامعۀ به خواب رفتۀ جهان عرب را بیدار کند.
        

          نزار قبانی پنجره و نگاه جدیدی به شعر گشود.
زندگی‌نامۀ او را  از مقدمۀ کتاب خواندم. سرگذشت بسیار سختی داشت. حس می‌کنم همین سرگذشت سخت باعث شد که چنین شاعری ـ که انصافاً او را می‌توان در سطح جهانی به بحث گذاشت- سر برآورد.
تصویر تازه از زن و نگاه نو به عشق از برجسته‌ترین ویژگی‌هایی بود که در شعر او دیدم.
        

          کتاب یادداشت هایی از استاد قمشه‌ای است که شامل توصیه ها و مطالبی نغز است.
        

          شگفت‌انگیز 
هم بوی هفت‌ پیکر هم رنگ کلیله و دمنه و هم زیبایی گلستان در آن پنهان است.
نویسندۀ آن نامعلوم است و توسط برهمنی در آخرین لحظات عمر به یک انگلیسی داده می‌شود. صادق چوبک نیز آن را از روی نسخه انگلیسی ترجمه می‌کند.‌ نقطۀ قوت آن مطابقتی است که بعد از ترجمه با نسخه سانسکریت اصلی داده شد.
بنابراین من هم با صادق چوبک هم نظرم که احتمالاً ترجمۀ فارسی این داستان از انگلیسی آن بهتر درآمده است. عملاً هنگام خواندن آن رنگ شعر بیدل را  لمس کردم و احساس کردم که متنی از گذشتۀ ادب فارسی می‌خوانم.
        

          برقعی را در شعر آیینی یک قله می‌بینم.
اشعار همچنان قوی هستند و حرفی برای گفتن باقی نمی‌گذارند.
        

          توصیفات داستان بسیار دقیق و ملموس است.
سبک داستان سبکی تازه است و این نقطه‌ای برجسته‌تر است.
ویژگی‌هایی چون به سخره گرفتن تاریخ که از ویژگی‌های پست مدرنیسم است در آن پر رنگ است.
        

          کتاب مجموعه‌ای از رباعیات دکتر سیار است
تعدادی از آن را در رودخوانی خوانده بودم
نمی‌دانم اینجا اول چاپ شده یا آنجا
طراحی جلد جالبی دارد اما کمی خواندن را سخت می‌کند.
رباعیات موضوعات پراکنده دارند و برخلاف برخی از رباعی سرایان به طور خاص برای موضوع یا نگاهی واحد نسروده‌اند.
        

          هم اسم خلاقانه ای دارد که با محتوا سازگار است و هم ترکیبات بدیع و جذابی دارد. 
اما از ترفند که بسیار توی ذوقم زد برای پر کردن وزن بسیار استفاده کرده و آن هم این است که یک مصراع را کامل با یک کلمه مثلا «تو» یا «کی» پر کرده.
از نظرم رباعی  به سبب محدود بودن ظرفیتش نباید دچار این‌گونه رندی‌ها شود.
شاعر در رباعی باید به اندازۀ چهار مصراع حرف برای زدن داشته باشد و نباید مصراعی را این‌گونه صرفاً پر کند.