یادداشت‌های سید محمد بنایی (16)

          تجربه نگاری را دوست دارم ولی اگر بیشتر ناظر به روایت های تربیتی باشد بهتر است. ثبت خاطرات اگر عمیق نباشد کم فایده می شود. مثلا یک خاطره ی عمیقی که تعریف کردند و واقعا لذت بخش و آموزنده بود خاطره ای با نتیجه گیری "مدیر باید تنبل باشه "بود. خیلی چسبید و دقیق و نافذ هم بود.
ولی شاید به قول خودشان بیشتر گفت و گو به سمت شناخت و شنیدن خاطرات از آقای علامه کرباسچیان رفت. 
        

          باری با نوجوانان یک محله از تهران کلاس تئاتر داشتم. نمایش ما درباره ی مرگ بود. بچه ها شاید 15 سال داشتند شاید کمتر. یادم می آید که اسم نمایش هم داخلش کلمه قبر را داشت. یکی از ریش سفید ها این نمایشنامه را دست بچه ها دیده بود و گفته بود : "این حرفا چیه برای شما میگن؟! به جای اینکه از زندگی بگن از مرگ حرف میزنن. وای بر این جماعت زنده کش مرده پرست"
بچه ها با مرگ روبرو هستند. بخواهند یا نخواهند. حرف زدن از مرگ خیلی خوب است اتفاقا باعث می شود دیدگاه درستی نسبت به مرگ شکل بگیرد ولی شاید آنقدر ها هم مسئله ی ساده ای نباشد. جالب است که در این متاب تلقی های مختلف بچه ها در سنین مختلف از مرگ تبیین می شود. واقعا خواندنی و زیباست. 
        

          مسئله اخلاق و دین مسئله ماست. دیگر نمی توان گفت که این مسئله را مسیحیان و غربیان باید جواب بدهند و ما شرقی ها از اولهم دين و اخلاقمان همسو بوده است. امروزه که دیگر شرق وجود ندارد و همه جا غرب است، مسئله دین و اخلاق مسئله ماست.
راستش را بخواهید این کتاب را اول از زاویه ی فلسفه دین خوانده بودم. زیبا بود و مانند هر کتاب فلسفی دیگری تامل برانگیز. اما این بار این کتاب را با عینک فلسفه تربیت باز کردم، کتاب از این رو به آن رو شد و خیلی بیشتر چسبید. 
        

          من واقعا حرف گاندی رو دوست داشتم. 
        

          من این کتاب رو تو دوران سربازی خوندم
نمی خوام از واژه ی همزاد پنداری استفاده کنم چون واقعا رنج ما تو سربازی کجا و رنج یک اسیر در اردوگاه کار اجباری.
ولی به طرز شگفت آوری تمام گزاره ها و توصیف های ویکتور فرانکل برای من نسبتی از تجربه ی تلخم در سربازی داشت.
حتی وقتی این مسئله رو با دیگر سرباز ها در میون میذاشتم اون ها هم تایید میکردن که به طرز عجیبی این احساس ها و وضعیت های روانی که داریم تجربه میکنیم به هم شبیه هستند و می تونستیم بحران های روانی پیش رو مون رو پیش بینی کنیم.
فرانکل تو کتاب میاد سه بحران روانی رو در طول مدت اسارتش مطرح میکنه. بحران اول به محض ورودش اتفاق میفته. با عنوان ضربه روحی. تو سربازی هم دقیقا این ضربه روحی اولین چیزیه که تجربه میکنیم. سرباز وقتی وارد پادگان میشه بهش القا میشه که هیچ معنایی تو اینجا نداره. هیچ ارزشی نداره و تنها راه نجاتش اینه که خوب برای ما فوقش کار کنه. بحران دوم بی احساسیه و چقدر عجیب این بحران د  سربازی هم برای سرباز رخ میده. فروریختن تمام ارزش ها و واقعیت ها تو این مرحله است. یادمه که تو یگان مجاور ما یه نفر خود کشی کرد و ما این قصه رو برای هم مطرح میکردیم که چطور خودش رو با ملحفه کشته و هیچ حسی نسبت بهش نداشتیم و خوشحال شدیم که با توبیخ فرمانده پادگان غذای چرب تری به ما تعلق گرفت و ما با هم شوخی می کردیم که ای کاش باز هم کسی خود کشی کنه شاید کباب دادن!!
و بحران سوم هنگام آزادیه. وقتی که فرد زندگی عادی یادش میره. وقتی سرباز ترخیص میشه بعد از 730 روز، دیگه یادش رفته رشته اش چی بود، چه جوری باید سر کار میرفت و لازم نیست برای اینکه نگهبانی کمتری بده زیر آب بزنه یا حق و ناحق کنه.
این یافته ی من بود و عجیب از خوندن این کتاب لذت بردم و خصوصا از تحلیل وضعیت روانی خودم تو دوران سربازی. 
        

          گزارشی از این کتاب رو در نشریه فلسفه آموزش منتشر کردیم. کتابی به غایت خواندنی و جذاب. خصوصا اگه دنبال ایده های اجرایی و راهکار عملیاتی و برنامه درسی باشید در  انتهای این کتاب خواهید یافت.
اینکه صلح چیست و چرا مهم است و سیر تطور این مفهوم چه بوده است؟ رویکرد میان فرهنگی چیست و چه ارتباطی با صلح دارد و در نهایت یک آموزش صلح محور با رویکرد میان فرهنگی دقیقا چیست در این کتاب بررسی شده است.
پیشنهاد میکنم حتما بخش رهیافت های اجرای صلح را مطالعه کنید و خصوصا بخوانید طرح صلح پایدار کانت رو. 
        

          اولی که که عنوان کتاب رو دیدم احساس کردم یه کتاب از سنت انتقادی به آموزش رو خواهم خواند. البته شاید دور از واقعیت هم نباشه. اما دکتر نظری دغدغه و دل نگرانی‌ش اتفاقا وابسته به همین نهاد مستقر آموزشیه. ادبیات کتاب بیشتر از جنس آینده پژوهیه و خب معلومه که اوضاع نهادی مدرسه اصلا خوب نیست. 
        

          این کتاب رو دیوید مناشری به عنوان جمع بندی یه پژوهش تاریخی برای ارزیابی و ثبت تاریخ نظام آموزشی ایران از قاجار تا بعد از انقلاب نوشته با بودجه ی دو موسسه اسرائيلي هم انجام شده. خیلی سخت پیداش کردم ولی خوندنش آنقدر لذت بخش بود که خیلی زود تمومش کردم.
فکر میکنم برای اینکه ببینیم الان آموزش ما تو چه مرحله ايه باید ببینیم اصلا از کجا شروع شده و چه مراحلی رو طی کرده.
اگر علاقه من به تاریخ آموزش در ایران باشید یه کتاب عالیه. 
        

          شنیدین میگن معلمی شغل انبیاست؟! یا میگن معلم ها فرشتگانی هستن که قلبشون می تپه برای اینکه نسل جدید بتونن آینده ی بهتری برای جامعه رقم بزنن؟! این کتاب زیر آب همه ی این حرف ها رو میزنه. بنظرم اگه علاقه مند به مطالعات جامعه شناسی آموزش هستید این کتاب مقدمه ی خوبیه. البته ترجمه ی نازنین میرزا بیگی بهتره. این کتاب به درد اونایی می خوره که شاید تازه معلم شدن و خیلی احساس میکنن کار بزرگی خواهند کرد. این رو بخونید تا ببینید که معلمی کردن جنبه های دیگه ای هم داره
        

          حاصل عمر آقای دکتر باقری شده این کتاب. نمیگم همه باید این کتاب رو بخونن ولی خصوصا معلمینی که تو دنیای تعلیم و تربیت احساس میکنن ما با فقر تئوریک مواجه هستیم این کتاب رو حتما باید بخونن. خصوصا اگه تربیت دینی براتون دغدغه است این کتاب یکی از معدود منابع قوی در این حوزه است. 
        

          وقتی این سوال برام ایجاد شد که واقعا فلسفه چه ربطی به آموزش داره و یه فیلسوف چه کمکی به معلم ها می تونه بکنه این کتاب خیلی راهگشا بود برام. اینکه فلسفه و آموزش رو باهم آشتی بدیم یکی از اهداف زندگی منه و این کتاب بهانه ی خوبی برای ورود به این دنیای اسرار آمیزه. 
        

          قبل از اینکه هر معلمی سر کلاس بره و قبل از اینکه هر پدر و مادری بخوان بچه دار بشن لازمه که این کتاب رو بخونن. نمیگم کتاب خیلی عمیقیه ولی دیدگاه خوبی رو منتقل میکنه. خوش خوان هم هست و فکر می‌کنم با هر انگیزه و سلیقه ای میتونید بخونیدش و ازش لذت ببرید و بنیان های تربیتی تون رو زیر و رو کنید. 
        

          بنظرم بهترین توصیف از این کتاب همینه که میگن آیندگان به واسطه ی این کتاب دوران ما رو یاد خواهند کرد.
واقعا زیبا و لذت بخش بود خونن این کتاب. شاید اگر اهل فلسفه نباشید اندکی احساس کنید که کتاب اصطلاحات عجیب و غریب داره ولی اگه باهاش همراه بشید منش سیاسی و حتی دیدگاه های اجتماعی و اقتصادی شما رو تغییر میده 
        

          مدرسه ساد بری ولی و نوع دموکراتیک آموزش آینده مدرسه داری رو ترسیم میکنه اما این نوع از مدرسه داری چالش هایی داره حتی در آمریکا. چالش هایی که بچه ها، خانواده و معلم ها باهاش درگیر هستن. خوندن این چالش ها می تونه بهمون کمک کنه که خودمون رو برای این آینده متفاوت آماده کنیم 
        

          اولین باری که این کتاب رو به من معرفی کردن بخاطر قسمت زرادخانه ی کتاب بود. من می خواستم کلاس تئاتر برگزار کنم و این کتاب صد ها بازی و فعالیت تئاتری رو معرفی کرده و توضیح داده. آگوستو بوال یه اندیشمند قدرتمند تو تئاتره که معتقده کار تئاتر فراتر از صرفا زیبا بودن و سرگرم کننده بودنه. تئاتر باید تو همه ی زمینه های زندگی انسان حتی سیاست ورود کنه. قالب "تئاتر سرکوب شدگان" یه قالب متفاوت و جالب بود. فکر می‌کنم معلم ها، علاقه مندان به تئاتر و اونایی که دلشون می خواد یه حرکت اجتماعی خوب و غنی رو پایه ریزی کنن می تونن این کتاب رو بخونن و لذت ببرن
        

          به عنوان یه معلم همیشه فکر میکردم که می تونم با بعضی بچه ها کنار بیام و با بعضی هاشون هم نمی تونم ارتباط برقرار کنم. ماکارنکو تو این کتاب توضیح میده که چطوری يه کانون اصلاح و تربیت تو سال‌های 1920 اداره میکنه و هرکدوم از آدم هایی که به اونجا فرستاده می شدن چه جور شخصیتی داشتن و ماکارنکو تلاش میکرده چه طوری باهاشون ارتباط برقرار کنه. نوع تعلیم و تربیت اجتماعی نشئت گرفته از کمونیسم تو این کتاب برام جالب بود. فکر می‌کنم برای اونایی که معلم هستن خیلی کتاب خوبی باشه که ببینن 100 سال پیش در شوروی ماکارنکو  به چی فکر میکرده و تعلیم و تربیت رو چه طوری می‌دیده .