یادداشت‌های پولاد (89)

          شاهکاری است 
تا حال روی دستش نیامده و پس از این نیز  به روی دستش نخواهد آمد. که ههمۀ آمها که شاهکاری در ادب فارسی خلق کرده‌اند دست کم یک‌بار آن خوانده‌اند و یا بر آن مسلط تمام بوده‌اند و خود آنها بر این امر گواهی داده‌اند.
توصیه می‌کنم در کنار این نسخه،همزمان، نسخۀ دکتر سیدی و یاحقی را نیز از نظر بگذرانید که هم به فهم شما کمک خواهد از تاریخ بیهقی و اگر نظری به شرح دارید مکمل شرح مرحوم خطبی رهبر خواهد بود. خاصه اینکه رسم الخط نسخه دکتر یاحقی و سیدی از این نسخه روان‌تر و بهتر است. اما شرح دکتر خطیب رهبر جامع‌تر و کامل‌تر است.
        

          به نظر می‌رسد بیشتر کاری برای رفع تکلیف است.
کتاب بسیار مختصر است. یعنی ۵۰ صفحه حدوداً 
می‌شد حداقل برای هر آرایه توضیحی یک خطی ارائه می‌شد نه اینکه صرفاً شاهد مثال ارائه شود.
چندین خطای تایپی در کتاب وجود داشت  که بر خلاف حق امانت داری بود.
چند مورد از مثال‌ها هم به اشتباه در زیر آرایه‌ای دیگر گنجانده شده بود.
و نکته آخر اینکه  برخی از آرایه‌ها نظیر ایهام یا ایهام تناسب و استخدام نیازمند شرح و ارائه توضیح هستند که نگارندۀ کتاب از آن گذشته است.
        

          این کتاب منبع بلاغت در رشته ادبیات است معمولا. نسبت به کتب گذشته مثال‌های بیشتری دارد و تقسیم‌بندی نوینی ارائه می‌دهد. از این لحاظ برجسته و نیکوست.
در برخی از آرایه یابی با نگارنده هم‌داستان نیستم. مثلا در برخی از موارد نویسنده کلمه‌ای تفکیک می‌کند و از آن کلمۀ جدیدی خارج می‌کند که ربطی به کلمه اصلی ندارد. 
در کل کتابی جمع و جور و برای فراگیری علوم بدیعی و بلاغی مناسب است.
        

          افسوس که چنین گنجینه‌ای در دست ماست و ما کاسۀ گدایی در پیش داریم.
داستان‌هایی به شدت زیبا و شنیده نشده که می‌تواند الهام بخش بسیاری از هنرمندان عرصۀ فیلم‌سازی برای ساخت سریال‌ها باشد.
و قطعا بهتر از این داستان‌های بی سر و ته امروزی سینما و تلویزیون خواهد بود.
تعجب می‌کنم که حتی در انیمیشن‌سازی‌ها برای کودکان کمتر شاهد بهره‌جویی از داستان‌های این کتاب هستیم. خاصه که بسیاری از داستان‌های این کتاب را به شکل نظم یا تغییر یافته در مثنوی می‌بینیم.
تم داستانی و گیرایی کتاب بسیار جالب است اما همۀ پندهای آن شاید پسندیده و مفید نباشد.
دربارۀ این نشر هم به هیچ وجه آن را پیشنهاد نمی‌کنم. به دنبال نشرهای دیگر باشید. به شدت غلط‌های تایپی در آن به چشم می‌خورد و تنها برخی واژگان در پاورقی معنا شده‌اند.
برای خواندن این کتاب نسخه‌ای که از نشر زوار موجود است را پیشنهاد می‌کنم که هم فرهنگ لغات دارد و هم شرح دشواری‌ها و کنایات.
        

          استادی داشتم که می‌گفت:«بشر امروز دغدغه‌هایی فراتر از فکر کردن به نیستی و جهان بعد دارد». 
جست و جوی سیر اندیشه‌های خیام -که البته در زمان خودش به جا و مغتنم بوده است- در عصر معاصر به نوعی نوآورانه و جالب است.
 
        

                کتاب یادداشت‌هایی دربارۀ درست نویسی است. برخی  خاطرات و  تجربه‌های خود نویسنده است و برخی مباحث تجویزی دربارۀ رسم الخط.
   حجم کتاب بسیار کم است و در سرفصل‌های یک‌ یا دو صفحه‌ای نوشته شده است و این ویژگی کمک می‌کند تا آن را در وقت‌های مرده خواند یا به سبب حجم کم آن در یک نشست آن را مطالعه کرد.
   جهت‌گیری‌های سیاسی و تعریض‌های گوناگون به شخصیت‌های سیاسی خاص، جناحی خاص و یا حتی ادبیاتی خاص در این کتاب گنجانده شده است. از آنجا که این نوشته را نوعی کتاب علمی می‌دانم جهت‌گیری سیاسی به هر طیفی را نمی‌پسندم. 
   سال نگارش کتاب ۱۳۹۶ است و بیشتر محتواهایی که که به آن ارجاع داده یا از آن استفاده کرده‌ مربوط به سال‌های ۸۸ تا ۹۳ است.
پیشنهاد من این است که با عنایت به پیدایش موضوعات جدید و دریای وسیع اشکالات خطی و زبانی، مزخرفات ۲ را بنویسند و در ضمن آن به متون و وقایع به‌روزتر اشاره کنند.
        

          کتاب تخصصی حوزه تصوف است. بعید می‌دانم غیر دانشجویان حوزه ادیان یا ادبیات آن را بخوانند. 
        

          جالب نبود 
کاش جناب ابراهیم پور شعر را ادامه بدهند.
کتاب شامل تعدادی از خاطرات آقای ابراهیم پور است که برخی از آنها چندان خاص نبود که بخواهد ذکر و یا حتی چاپ شود.
نکته جالب‌تر برای من اخذ مجوز کتاب بود که دریافت مجوز این کتاب با وجود برخی از مطالب آن که انتظار چاپ نمی‌رود به نوع خود جالب بود
        

          سه داستان کوتاه با درون مایۀ طنز و  فضای جنگ است. ردۀ سنی آن ج و مخصوص کودکان دورۀ متوسطه اول است.
        

          زبان کتاب طنز است.
منتها باید علاقه‌مند به تاریخ جهان باشید. برای منی که با اسامی طولانی و متعدد مشکل دارم بعضی از جاهای کتاب مصیبت است. چون تقریبا نفهمیده از آن‌ها گذشتم. باری اوایل آن براین قدری جذاب تر از بقیه‌ نقاط آن بود. 
جز بخش آخر که به جذابیت بخش‌های اول بود. 
دلیلش را خودتان بخوانید متوجه می‌شوید.
        

          گاهی برخی سخنان خود را در لا‌به‌لای نیایش‌ها پنهان می‌کنند. و این حرف‌هایی است که اگر غیر از این قالب بیان می‌شد هریک می‌توانست جلدها جلد کتاب شود. 
یاد صحیفۀ امام سجاد(ع) افتادم.
        

          این کتاب چنانکه نوشته‌اند  خلاصه‌ای از چهار کتاب استاد انوری است.
سعی دارد به توضیح مفاهیم و اصطلاحاتی چون رند و... بپردازد.
تلاشی از نوع نقد تاریخ‌گرایانانۀ برون مبنا.
بخش‌های پایانی آن نیز چند غزل از حافظ را شرح می‌کند که انصافاً شرح‌های خوبی است. چه از نظر عرفانی چه از نظر زیبایی شناسی.
        

          بیشتر استوار بر تاریخچه 
شاید بهتر بود نویسنده پیش از دست بردن بر نگارش این کتاب در خود این مطلب را می‌جست که آیا می‌تواند تعریفی علمی بر آن بنگارد یا نه.
نویسنده درگیر تعاریف هنری و استعاری متعددی است که خیل عظیمی از نویسندگان و ادبیان ارائه کرده‌اند فلذا نتیجه می‌گیرد که نمی‌توان تعریفی بر رمانتیسم نوشت.
نکته برجستۀ کتاب همان تاریخچه و سیر تطوری است که ارائه شده.
جای بررسی و ارائه مولفه برای رمانتیسم بسیار خالی است.
        

          از جمله رمان‌های فمنیستی که برخی از محدودیت‌های اجتماعی حاکم بر زنان را در قالب خطاب به کودکی که پیش از تولد سقط می‌شود بیان می‌کند.
با این حال کمی مغرضانه نوشته شده است. عادی‌سازی روابط نامشروع که ثمرۀ آن تولد فرزندان زنازاده باشد ابداً پذیرفته نیست.
فرزندی که راوی داستان در شکم دارد یک نطفۀ حاصل از زناست اما شوق تجربۀ مادر شدن راوی را وادار به حفظ آن کودک می‌کند. برخی از مسائلی که تحت عنوان فشار اجتماعی بر وی به عنوان یک زن توصیف می‌شود در واقع به سبب همین نامشروع بودن کودک در شکم است. ولی برخی از مشکلات  نیز صحیح است که اجتماع به شکلی ناعادلانه بر شانه‌های زنان قرار داده است.
        

          کتاب خوبی است.
کم حجم و صریح و خلاصه مفاهیم استعاره و مجاز در زبان‌شناسی را شرح می‌دهد و آن را در سه رمان بوف کور، سنگ صبور و شازده احتجاب تحلیل می‌کند.
        

          رمانی با فرود سخت
با خواندن تقریبا دو سه بخش اول کتاب می‌توانید فضای داستان را درک کنید.
داستان، داستان دختری است که در پنج‌سالگی یک شاخه از گیاه عاقرقرحا در چشمش فرو می‌رود و نابینا می‌شود و بعدها نیز با عمل جراحی بهبود می‌یابد.
داستان، حد فاصل این دو اتفاق است، یعنی دوره نابینایی. 
این رمان را شاید به نوعی بتوان نسخۀ نه چندان موفق سه روز برای دیدن هلن کلر دانست. توصیفات اما دقیق است. طوری که ممکن است خیال کنید این رمان را واقعا یک نابینا نوشته است. جزئیات به ظرافت رعایت شده است. اما داستان جذاب نیست. خسته‌کننده می‌شود. حرفی برای گفتن نیست.
با این حال اگر پایان آن را حتی رقم هم نمی‌زد ممکن بود بیشتر آن را بپسندم.
پایان داستان و رفتار دختر با مادرش یک نمایش کمدی از بوف کور است بی هیچ خلاقیت و منطقی!
        

          نمی‌دانم بگویم داستان یا نه؟
حقیقتا بیشتر توصیف است. توصیف هایی که منسجم هم نیستند ولی دقیق‌اند.
حدود ۴۰ یا ۵۰ موقعیت است که از نگاه یک مادر خانه‌دار توصیف و روایت می‌شود. 
مشخص است که وقایع در هم ریخته‌اند و ادامۀ هم نیستند ولی تقدیم و تاخیر برخی از آن‌ها را می‌توان حدس زد.
نکتۀ برجستۀ این کتاب راوی آن است. آشنا شدن با دغدغه‌های و غصه‌های یک مادر خانه‌دار جالب است.
        

          یاد فروغ افتادم
اما به اوج فروغ نه
هرچند تصاویر و ترکیباتی بدیع و خیال‌انگیز در شعرها به کار گرفته شده بود که مرهون ترجمۀ استادانۀ جناب فرزاد بود، اما من گاهی با آنها ارتباط نمی‌گرفتم.
 شعرها  ناخودآگاهِ ما را می‌ربایند و گاهی به مذاق خوش نشستن یا ننشستن آنها قابل توضیح و چرایی نیست.
        

          این کتاب چهرۀ متفاوتی از نزار قبانی برایم ارائه کرد.
شاید خیلی‌ها نزار را شاعری رمانتیک بدانند که تنها از زن و عشق و از این دست مضامین بنویسد. اما این کتاب فریاد صریح نزار قبانی بر سر حکام و جهان عرب است. 
ملامت ناسیونالیسم عربی و سازشگران با اسرائیل.
روایت یک شکست. اما روایتی سعی می‌کند جامعۀ به خواب رفتۀ جهان عرب را بیدار کند.
        

          نزار قبانی پنجره و نگاه جدیدی به شعر گشود.
زندگی‌نامۀ او را  از مقدمۀ کتاب خواندم. سرگذشت بسیار سختی داشت. حس می‌کنم همین سرگذشت سخت باعث شد که چنین شاعری ـ که انصافاً او را می‌توان در سطح جهانی به بحث گذاشت- سر برآورد.
تصویر تازه از زن و نگاه نو به عشق از برجسته‌ترین ویژگی‌هایی بود که در شعر او دیدم.