یادداشت محدثه سلمانی

        اختراع قوم یهود رو سال هزار و چهارصد با آخرین کادوی تولدی  که بابابزرگ بهم دادن  از ابربوک خریدم. یادمه اون موقع یک کم از اولش رو خوندم و گذاشتمش کنار. نمی دونم چرا  به نظرم خیلی سنگین  اومد در حالی که امسال که خوندمش روون و راحت بود.
بگذریم،شلومو سند، نویسنده کتاب، استاد تاریخ دانشگاه تل آویوه و ساکن سرزمین های اشغالی.کتاب اختراع قوم یهود به روند"اختراع" قوم یهود توی قرن جدید می پردازه و سیر شکل گیری تصویر یک قوم یکپارچه آواره با گذشته ای درخشان و نژاد و خونی اصیل و شریف و سرگذشتی دردناک و منجر شدن همه اینها به رویای "علیا" یعنی بازگشت به سرزمین مقدس و بعد پیاده سازی این رویا می پردازه.
کتاب با چندتا داستان شروع می شه که بعدا می فهمیم داستان اطرافیان خود آقای سند هست و الهام بخش تحقیقات و نوشته های کتاب بوده. بخش بعدی مقدمه خود نویسنده هست و بعد یک فصل درباره ظهور ناسیونالیسم و مفهوم ملت.
از اینجا به بعد بحث اصلی کتاب شروع می شه. کتاب  از اینجا به بعد یک نیمه طولانی داره و یک نیمه کوتاه تر.
نیمه طولانی به روند نظری اختراع قوم یهود می پردازه و شرح می ده که ناسیونالیسم زمینه ای فراهم کرد که یهودی ها خواهان یک ملت واحد بشن و برای خودشون تاریخ یکپارچه  و نژادخالص  و سرزمین موعود اختراع کنن .
نیمه کوتاه تر درباره زندگی واقعی و دور از اسطوره و ایدئولوژی توی اسرائیله. مشکلاتی که ایده "وطنی برای یهودی ها" ایجاد می کنه و به نظر آفای سند باعث دور شدن اسرائیل از قبله آمالشون یعنی دموکراسی غربی شده.
مقدمه برام خیلی خیلی جالب بود. اینکه ناسیونالیسم چندان عمر طولانی ای نداره و ملت با تعریفی که می شناسیم  در سال های دور وجود نداشته  تکان دهنده بود. درباره این ایده خیلی تردید دارم. می دونم که از یک نژاد بودن یک ملت عملا غیر ممکنه، مخصوصا توی منطقه غرب آسیا،و می دونم که انسان هایی که توی دوره های مختلف توی سرزمینی که ایران نامیده می شده زندگی کردن یک زبان واحد نداشتن و فرهنگ ها و دین های متفاوتی داشتن اما بازهم فکر می کنم همه شون خودشون رو ایرانی می دونستن. شاید علتش همون زمان پریشی باشه که آقای سند میگه. با این همه، حرف های آقای سند توی این فصل جالب و مفید بودن مثل  وابستگی جوامع باستانی به کشاورزی، دور بودن جوامع از هم و از حکومت مرکزی، ظهور ناسیونالیسم و... که باعث شد عینک امروزی مو بردارم و با عینک دیگه ای به دوره های پیشین نگاه کنم و درک بهتری ازشون داشته باشم.
 نیمه طولانی کتاب و ظهور ایدئولوژی صهیونیسم  جالب و بی نهایت ترسناک بود. آرزو و نیاز یهودی ها به یک ملت باعث شد نخبگان یهود ایده ی "قوم همیشه  آواره ی  یهود" که از عقاید مسيحیان ارتدکس و کاتولیک میاد رو بگیرن و با استفاده از کتاب مقدس ازش یک تاریخ دربیارن و برای تاییدش دست به اکتشافات علمی بزنن و هر دستاورد علمی و هر یافته تاریخی مغایر با این ایده رو آگاهانه نادیده بگیرن. همین اتفاق درباره نژاد خالص هم افتاده؛ اول مفهوم قوم مطرح بوده و بعد خون و نژاد و در نهایت دی ان ای و ژنتیک و بازهم تلاش برای اثبات ایده شون به کمک علم و نادیده گرفتن هر تحقیق و یافته ای خلاف این ایده.
کتاب خیلی خوب شرایطی رو که باعث شده نخبگان و مردم عادی  یهودی ایده ملت داشتن رو بپذیرن و اینقدر درباره ش احساسات خروشان و جدی ای داشته باشن رو بیان کرده اما درباره ریشه هاش کامل صحبت نکرده. خودم عقیده ام اینه که کسانی بودن که از این ایده سود می بردن و الان هم از بودن لکه اسرائیل روی دامن غرب آسیا سود می برن اما خب آقای سند هیچ عامل فعالسازی ای برای این روند قائل نیست و روند رو روند طبیعی می دونه.بهرحال، چه طبیعی و چه غیر طبیعی، قضیه خیلی وحشتناکه! اینجا فقط بحث یهود و صهیونیسم نیست، بحث انسانه که اگر چیزی رو باور کنه و ملکه ذهنش بشه همه چیز رو از دریچه اون می بینه و  علم و اکتشافات رو در جهت اون انجام میده و توی ذهنش بهشون ضریب کم یا زیاد میده. بحث تبدیل یک ایده به نیاز و آرمان از طریق احساسات و هنر و تبلیغاته، طوری که عامه قوم شب ها خواب  امپراطوری داوود و کاخ سلیمان رو ببینن. بحث آموزش رسمی و غیر رسمی مغزها با حقایق انتخابیه تا اونجا که به باور نسل ها تبدیل بشه ودانشمند و نویسنده و معلم و همه و همه از دید مشخصی جهان رو ببینن. بحث تولید آدم هاییه که شبیه همه مردم جهان عادی به نظر می رسن اما توی ذهن هاشون چیزی دارن که تبدیلشون می کنه به اشغالگر بی رحمی که خونه فلسطینی رو می گیرن، بچه فلسطینی رو سر می برن و توی نظر سنجی ها بیشتر از 60درصدشون میگن که تجاوز به اسیران زن فلسطینی کار  درستی بوده! 
در نهایت آقای سند ایده هایی دارن که باید اسرائیل رویه ش رو تغییر بده وگرنه سقوط می کنه! که ان شاء الله سقوطش نزدیکه. 
 پ. ن:اختراع قوم یهود خیلی من رو یاد انیمه اتک آن تایتان انداخت. 
پ. ن:یکی از نخونده های رومخی مو خوندم✌️✌️