بریده‌های کتاب ریحان

من نمی‌فهمم چرا این روزها مردم از کتابخانه خانوادگی غفلت می‌کنند.

تمام آن‌چه برایش زندگی کرده‌ای و می‌کنی دروغ است و فریبی که زندگی و مرگ را از تو پنهان می‌دارد.

همه‌اش همان و همان! همه‌اش همین روزها و شب‌های بی‌انتها! ای‌کاش زودتر تمام می‌شد. خب، وقتی تمام شد بعد چه؟ بعد مرگ است و تاریکی، نه، نه، هرچه باشد بهتر از مرگ است!

وقتی من نباشم، چه چیز خواهد بود؟ هیچ چیز نخواهد بود. من کجا خواهم بود؟ یعنی مرگ همین است؟

صحبت فقط بر سر این است که مرگ کی سر می‌رسد. چند هفته یا چند روز دیگر، و چه‌بسا همین الان. تا حالا روشنایی بود و یک‌دفعه تاریکی می‌آید. تا حالا این‌جا بودم اما می‌روم آن‌جا. ولی کجا؟

هر آدمی یک ذات منسجم ساخته پرداخته نیست که برای همه یکسان باشد و او را به همان سادگی بتوان شناخت که قرارداد یا وصیت نامه ای را میشود خواند، شخصیت اجتماعی ما ساخته فکر دیگران است.

آدم خوشبخت کسی است که انتظار هیچ چیزی را نمی‌کشد، چون در این صورت هرگز ناامید نمی‌شود.

دردْ خویشاوندِ خود را می شناسد.

هوا تاریک شد. اما تاریکی را تو با دل روشن می‌توانی ببینی. وقتی دل تو از شب هم تاریک‌تر است، دیگر چه رنگی می‌تواند داشته باشد شب؟ بگذار تاریکی بدمد. نفوذ کند. بگذار شب بیاید.

به همین سادگی است. آدم این همه به خودش مغرور است که خیال می کند هیچوقت از کار نمی افتد، بعد یکباره می بیند که دنیا با سرعت دور می شود، و او جا مانده است.

گاه عشق گم است؛ اما هست، هست، چون نیست. عشق مگر چیست؟ آن چه که پیداست؟ نه، عشق اگر پیدا شد که دیگر عشق نیست. معرفت است. عشق از آن رو هست که نیست. پیدا نیست و حس می شود. می شوراند. منقلب می کند. می گریاند. می چزاند. می کوباند و می دواند. دیوانه به صحرا!

در سرزمین بی آدم، دین بی معناست.

نه آوایی، نه رویایی، نه دنیایی بی تو مانده به جا، نه میدانی ماجرای مرا، دل با درد آشنای مرا...

شما و امثالتان موجودات احمقی هستید که میخورید و عاروق میزنید و میدزدید و میخوابید و بچه پس میاندازید. بعد هم میمیرید و فراموش میشوید. حالا هم از ترس مرگ و نیستی مقامی برای خودت قائل شدی. هزاران نسل بشر باید بیاید و برود تا یکی دو نفر برای تبرئه این قافله گمنام که خوردند و خوابیدند و دزدیدند و جماع کردند و فقط قازورات از خودشان بیادگار گذاشتند به زندگی آنها معنی بدهد؛ به آنها حق موجودیت بدهد. آنچه که بشر جستجو میکند دزد و گردنه‌گیر و کلاش نیست، چون بشر برای زندگی خودش معنی لازم دارد. یک فردوسی کافی است که وجود میلیون‌ها از امثال شما را تبرئه بکند و شما خواهی نخواهی معنی زندگی خودتان را از او می‌گیرید و باو افتخار میکنید. اما حال که علم و هنر و فرهنگ ازین سرزمین رخت بربسته، معلوم میشود فقط دزدی و جاسوسی و پستی باین زندگی معنی و ارزش میدهد: همای گو مفکن سایه شرف هرگز، بر آن دیار که طوطی کم از زغن باشد؟

برای روز مبادا، حاجی به مذهب هم معتقد بود. اگرچه خودش می‌گفت: "کی از آن دنیا برگشته؟ اگر راست باشه!" و مثل عقاید سیاسیش به آن دنیا هم اعتقاد محکمی نداشت. مگر با پول نمیشد حج و نماز و روزه را خرید؟ پس هر کس پول داشت دو دنیا را داشت، اما مذهب را برای دیگران لازم می‌دانست و در جامعه تقیه میکرد و به ظواهر می‌پرداخت. بهمین علت در ماه محرم توی تکیه‌ها و حسینیه‌ها و مجالس روضه‌خوانی در صدر مجلس جا می‌گرفت. نذر کیومرث را هم سقائی کرده بود که خرج زیادی نداشته باشد و در دهه عاشورا، او را با لباس سیاه (که برایش کوتاه شده بود) و کشکول و پیش‌بند سفید توی جماعت می‌فرستاد که به رایگان آب به لبهای تشنه بدهد. هر وقت هم گذارش به مسجد می‌افتاد دست وضوئی می‌گرفت و یک نماز محض رضای خدا می‌گذاشت.

اما عمده مطلب پوله! اگر توی دنیا پول داشته باشی: افتخار، اعتبار،شرف، ناموس و همه چیز داری. عزیز بی جهت میشی، میهن پرست و باهوش هستی، تملقت را میگند و همه کار هم برایت میکنند. پول ستارالعُیوبه.

... سعی کنید همیشه یک تکه آسمان بالای زندگی تان نگه دارید.