بریده‌های کتاب محمدامین اسدالله‌پور

چقدر عالی گفته است این‏ شاعره زمان ما پروین اعتصامی، خدایش بیامرزد! از زبان شاهدی و شمعی می‌گوید: یک شاهد، یک محبوب، یک زیباروی مورد توجه، یک شب تا صبح در کنار شمعی نشست، هنرنمایی‏‌ها کرد، گلدوزیها کرد، صنعتی به خرج داد. همینکه از کارهایش فارغ شد، رو کرد به شمع و گفت: نمی‌‏دانی من دیشب چه کارها کردم! شاهدی گفت به شمعی کامشب‏ / در و دیوار مزین کردم‏ دیشب از شوق نخفتم یکدم‏ / دوختم جامه و بر تن کردم‏ کس ندانست چه سحرآمیزی‏ / به پرند از نخ و سوزن کردم‏ تو به گَرد هنر من نرسی‏ / زان که من بذل سر و تن کردم‏ یعنی برای سر و تن خودم هنر بذل کردم. شمع هم به او جواب داد: شمع خندید که بس تیره شدم‏ / تا ز تاریکیت ایمن کردم‏ پی پیوند گهرهای تو بس‏ / گهر اشک به دامن کردم‏ تو می‌گویی که من تا صبح گوهرها را بهم دوختم، ولی این گوهر اشک من بود که تا صبح ریخت تا تو توانستی آن گوهرها را در یک رشته بکشی و به گردن خود بیندازی. خرمن عمر من ار سوخته شد / حاصل شوق تو خرمن کردم‏ من آن کسی هستم که تا صبح سوختم و تابیدم تا تو به هدف و مقصدت رسیدی. بعد می‌گوید: کارهایی که شمردی بر من‏ / تو نکردی، همه را من کردم‏ ابن سینا قانون ننوشت، محمدبن زکریا الحاوی ننوشت، سعدی ذوق خودش را در بوستان و گلستان نشان نداد، مولوی همین‌طور، مگر از پرتو شهدا، آنهایی که تمدن عظیم اسلامی را پایه گذاری کردند، موانع را از سر راه بشریت برداشتند، آنهایی که مثل شعله‏‌هایی در یک ظلمتهایی درخشیدند و جان خودشان را فدا کردند، آنهایی که سراسر وجودشان حماسه الهی بود، حق‌خواهی و حق‌پرستی بود، آنهایی که پرچم توحید را در دنیا به اهتزاز درآوردند و مستقر کردند، آنهایی که منادی عدالت بودند، منادی حریت و آزادی بودند. ما و شما که اینجا نشسته‌ایم مدیون قطرات خون آنها هستیم، مدیون حماسه‌های آنها هستیم. حسین بن علی سراسر وجودش حماسه است.

در نئولیبرالیسم، فناوری‌های قدرت شکل و شمایلی زیرکانه دارند. این شکل از قدرت مستقیما بر افراد اثر نمی‌گذارد. در عوض، اطمینان دارد که افراد علیه خودشان دست به عمل می‌زنند؛ به نحوی که روابط قدرت نهادینه می‌شوند و از این رو، همچون آزادی جلوه می‌کنند. خود بهینه‌سازی و فرمانبرداری، آزادی و استثمارشدن تبدیل به یک چیز می‌شوند. این مهندسی آزادی و استثمار که برایند خوداستثمارگری است، چیزی بود که فوکو از پرداختن به آن طفره می‌رفت.

تا آمدم که با تو خداحافظی کنم بغضم امان نداد و خدا... در گلو شکست

سوژه درحال پیشرفت خود را موجودی آزاد تصور می‌کند، اما درحقیقت او یک برده است. تا جائی که خود را داوطلبانه و بدون وجود ارباب، استثمار می‌کند، او برده‌ای تمام‌عیار است.

این افراد نیستند که با رقابت آزاد، آزاد می‌شوند، بلکه سرمایه است که آزاد می‌شود.

و قاف حرف آخر عشق است آنجا که نام کوچک من آغاز می‌شود!

هرچه نظریه‌ها و نظریات اقتصاددان‌ها را بیشتر فهمیدم، بیشتر دریافتم که این به اصطلاح متخصصان در دانشگاه‌های بزرگ ما، بر صفحه‌های تلویزیون، در بانک‌ها و وزارت اقتصاد از چیزی سر در نمی‌آورند.

دلیل اینکه افراد پولدار و قدرتمند، همراه با روشنفکران و حامیان ایدئولوژیک‌شان، خصوصی‌شدن کامل محیط زیست را پیشنهاد می‌کنند این نیست که آنها بر ضد دولت هستند؛ آنها صرفا مخالف آن دسته از دخالت‌های دولت‌اند که حقوق مالکیت‌‌شان را تضعیف می‌کند و روندهایی که در حال حاضر در اختیار دارند را با دموکراتیک‌سازی تهدید می‌کند. و اگر، در این روند، آنها مالک کره زمین شوند هم، چه بهتر از این.

این نشان داد زن در حاشیه تاریخ نیست، زن در متن تاریخ قرار دارد، در متن تحولات مهم تاریخی قرار دارد.

این نوشتار مطالعه‌ای است حول "پسااسلام‌گرایی" در سطح جهانی. در اینجا به بررسی تحول صورت‌گرفته در اسلام‌گرایی طی سه دهه گذشته خواهم پرداخت و دلالت‌های تغییراتِ متعددِ گفتمانی و استراتژیک اسلام‌گرایی را برای سیاست‌های دموکراتیک در جوامع اسلامی بحث خواهم کرد.

چالش جدی علیه پسااسلام‌گرایی موارد بالا نیست. چالش واقعی به زعم اینجانب از برخورد غیرانتقادی پسااسلام‌گرایی با نئولیبرالیسم موجود ریشه می‌گیرد. پسااسلام‌گرایی در وجه معاصرش مولود دوران پس از جنگ سرد و پایان سوسیالیزم واقعا موجود و سرکردگی نئولیبرالیسم در جهان است. متفکرین پسااسلام‌گرا تقریبا هیچ چیزی درباره نظام‌های اقتصادی و نابرابری‌های طبقاتی برای گفتن نداشته‌اند.

لوگوس(اندیشه) در معنای واقعی با اروس(عشق) آغاز می‌شود. برای اینکه بتوان اندیشید، ابتدا باید یک دوست، یک عاشق بود. بدون اروس، اندیشه،سرزندگی و نشاط خود را از دست می‌دهد و تکراری و سطحی می‌شود. اروس اندیشه را با میل به "دیگری" تحریک می‌کند.

سوژه امروزی که درپیِ دستاورد است، همان برده هگلی است، جز اینکه او برای ارباب کار نمی‌کند، بلکه با اراده خویش، خود را به کار می‌گیرد. او به عنوان کارفرمای خویش، هم‌زمان هم برده است و ارباب.

امروزه، عشق را معادل تمایلات جنسی قرار داده‌اند و در همین راستا، آن را فرمانی برای عمل می‌دانند. عمل جنسی به معنای دستاورد و عملکرد است. جاذبه جنسی باعث افزایش سرمایه می‌شود. بدن، به دلیل ارزش نمایشی‌اش، به کالا تبدیل شده است. در همین حال، "دیگری" به کالایی جنسی تبدیل شده است که تحریک ایجاد می‌کند. وقتی دیگر بودن از "دیگری" جدا شد، شخص نمی‌تواند عاشق شود، فقط می‌تواند مصرف کند. در این حالت "دیگری" یک شخص نیست؛ بلکه به اجزاء و اشیاء جنسی کاسته شده است و شخصیت مستقلی ندارد.

نوع بشر به غلط به این باور رسیده است که ارباب خویشتن و جهان است و زمین اینجاست تا ما هرچه می‌توانیم از آن بهره ببریم. انسان عاجز از دیدن این حقیقت بود که برای انجام هر کاری روی زمین، باید تاوان بدهد و هرچه با زمین بکند به خود او باز می‌گردد. ما آن عصر را عصر پیشرفت بشر نامیدیم. حالا زمین صورت حسابش را برای ما ارسال کرده است. مردمان در آغاز سفر و سرنوشتی جدید قرار گرفته‌اند. حالا عصر پایداری و مقاومت در برابر ما است.

پایداری و بقای هر ملت با اشتیاق و اراده‌ای سنجیده می‌شود که شهروندان از خود نشان می‌دهند؛ اشتیاق و اراده برای چشم‌پوشی از بخشی از ثروت‌ و درآمدشان برای تقویت زیرساخت‌های عمومی و خدمات و ارتقای بهره‌وری سلامت و حال عمومی جامعه. هر زمان چنین تعهدی در جامعه رو به افول بگذارد و کمرنگ شود، نشانه‌ای از سقوط و انحطاط آن ملت خواهد بود.