بریده‌های کتاب سیری در نهج البلاغه

از ابوعلی سینا نقل شده که میگوید: کانَ علی (علیه‌السلام) بینَ اصحاب محمد (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله) کالمعقول بینَ المحسوس. یعنی؛ علی در میان یاران رسول خدا مانند "کلی" در میان "جزئیات محسوسه" بود و یا مانند "عقول قاهره" نسبت به "اجسام مادیه" بود.

نماز گناهان را مانند برگ درخت می ریزد و گردن ها را از ریسمان گناه آزاد می سازد. پیامبر خدا نماز را به چشمه ی آب گرم که بر در خانه ی شخص باشد و روزی پنج نوبت خود را در آن شست و شو دهد تشبیه فرمود. آیا با چنین شست و شو ها چیزی از آلودگی بر بدن باقی می ماند؟ (نهج البلاغه، خطبه ی 197)

اهل دنیا مردن بدن خویش را بزرگ می‌شمارند اما آنها(متقین) برای مردن دل خودشان اهمیت قائل هستند.

عبادت نردبان قرب است، معراج انسان است، تعالی روان است، پرواز روح است به سوی کانون نامرئی هستی، پرورش استعدادهای روحی و ورزش نیروهای ملکوتی انسانی است، پیروزی روح بر بدن است، عالیترین عکس‌العمل سپاسگزارانۀ انسان است از پدیدآورندۀ خلقت، اظهار شیفتگی و عشق انسان است به کامل مطلق و جميل على الاطلاق و بالأخره سلوک و سیر الی الله است.

محقن بن ابی محقن به علی علیه السلام پشت می‌کند و به معاویه رو می‌آورد و برای اینکه دل معاویه را که از کینه علی علیه السلام می‌جوشد خرسند سازد گفت: از نزد بی زبان‌ترین مردم به نزد تو آمدم. آنچنان این چاپلوسی مشمئز‌کننده بود که خود معاویه او را ادب کرد. گفت: وای برتو! علی بی‌زبان‌ترین افراد است؟! قریش پیش از علی از فصاحت آگاهی نداشت، علی به قریش درس فصاحت آموخت.

سخن اگر از دل برون آید و پیام روح باشد در دل نفوذ می‌کند اما اگر پیام روح نباشد و صرفاً صنعت لفظی باشد از گوشها آن طرف‌تر نمی‌رود.

حواس ما از آن جهت رنگها و شکلها و آوازها و غیر اینها را درک می‌کنند که به مکان و زمان محدود می‌شوند؛ در یک جا هستند و در زمانی دیگر نیستند، مثلاً اگر روشنی همیشه و همه جا به طور یکنواخت می‌بود قابل احساس نبود، اگر یک آواز به طور مداوم و یکنواخت شنیده شود هرگز شنیده نمی‌شود. ذات حق که صرف‌الوجود و فعلیت محض است و هیچ مکان و زمان او را محدود نمی‌کند، نسبت به حواس ما باطن است اما او در ذات خود عین ظهور است و همان کمال ظهورش که ناشی از کمال وجودش است سبب خفای او از حواس ماست.

کلمات امیرالمؤمنین (ع) از قدیمی ترین ایام با دو امتیاز همراه بوده است و با این دو امتیاز شناخته می شده است: یکی فصاحت و بلاغت و دیگر چند جانبه بودن و به اصطلاح امروز چند بعدی بودن.

نهج البلاغه چندین دنیا دارد دنیای زهد و تقوا، دنیای عبادت و عرفان، دنیای حکمت و فلسفه، دنیای پند و موعظه، دنیای ملاحم و مغیبات ،دنیای سیاست و مسئولیت‌های اجتماعی، دنیای حماسه و شجاعت ...

عدالت نباید فدای مصلحت بشود

متقی کسی است که خودش از ناحیه سختگیری‌های خودش در رنج است اما مردم از ناحیه او در آسایش‌اند. 🌱

(ادامه...) سکوت علی سکوتی حساب شده و منطقی بود نه صرفاً ناشی از اضطرار و بیچارگی؛ برای او آسان بود که قیام کند و حداکثر آن بود که به واسطه نداشتن یار و یاور، خودش و فرزندانش شهید شوند.

شعار «الْجارَ ثُمَّ الدّارَ» رسم جاری خاندان علی و زهرا بود.✨

حق برای گفتن، وسیعترین میدانها و برای عمل کردن و انصاف دادن، تنگترین میدانهاست.

حدیث برای مقابله با کمالگرایی : «مَا لَا یُدْرَکُ کُلُّهُ لَا یُتْرَکُ کُلُّه‏.» کاری را که نمی‌توان به شکل کامل انجام داد، نباید از اساس ترک کرد. کارهای کوچک راه را برای کارهای بزرگ باز می‌کند. (یعنی اگر نمی‌توانی کاری را کامل و تام انجام دهی ولی کلاً آن را کنار نگذار، تلاش خود را بکن؛ هرچقدر از آن را که می‌توانی انجام بده. انجام دادن از همه چی مهم تره، شروع کن به حرکت کردن، همین.)

سپاس خدای را که آفرینش دلیل بر هستی او و حدوث مخلوقاتش دلیل بر ازلیت او و مانند داشتن مخلوقاتش دلیل بر بی‌مانندی اوست.از حواس پنهان است و دست حواس به دامن کبریایی‌اش نمی رسد، و در عین حال هویداست و هیچ چیزی نمی‌تواند مانع و حاجب و پردهٔ وجودش شود‌. خطبه ۱۵۰

انسان آنگاه انسان واقعی است و به آن اندازه از واقعیت انسان بهره‌مند است که فاقد تمکین و تسلیم باشد.