بریده‌های کتاب مرگ یزدگرد مجلس شاه کشی

آسیابان: پادشاه بودن بهتر است یا مرگ؟

آسیابان: هر چه ما داریم از پادشاه است. زن: چه می‌گویی مرد؛ ما که چیزی نداریم. آسیابان: آن نیز از پادشاه است!

زن: چنین کاری هرگز راهزنان با ما نکرده‌اند. دختر: تو پادشاهان را با راهزنان همانند می‌کنی؟ زن: راهزنان بر تنگدستان می‌بخشایند و پادشاهان نه!

پادشاهی که وحشت، پرچم اوست و سپاهش تنهایی است.

ما نیک میدانیم که هر کهتر آرزوی برگذشتن از مهترش را دارد ؛ و آن دونده‌ی وامانده چه می‌خواهد جز پیش افتادن از آن که پیشتر است ؛ و باخته آرزویش چه جز بردن ؟ پیاده دشمن سوار است ؛ و گدا خونیِ پادشاه

دشمن تو این سپاه نیست پادشاه. دشمن را تو خود پرورده‌ای. دشمن تو پریشانی مردمان است؛ وگرنه از یک مشت ایشان چه می‌آمد؟

زن: چنین کاری هرگز راهزنان با ما نکرده‌اند. دختر: تو پادشاهان را با راهزنان همانند می‌کنی؟ زن: راهزنان بر تنگدستان می‌بخشایند و پادشاهان نه!

آیا مرگ هم به من پشت کرده است؟

موبد:چون هزاره به سر رسد دوران میش بشود و دوران گرگ اندر آید؛و دیویسنان بر کالبد افریشتگان پای کوبند!

آسیابان:هرچه ما داریم از پادشاه است. زن:چه می‌گویی مرد؛ ما که چیزی نداریم. آسیابان:آن نیز از پادشاه است.

آیا دشنام وناسزا هم سرمایه بزرگان است که هرگاه بخواهند خرج می کنند؟! نه این سنگ وکلوخی است بر زمین ریخته که من نیز می‌توانم چندتایی از آن را به سوی شما پرتاب کنم.

جز درآوردن زبان کاش شما را هنر دیگری نیز بود.

زن گفت: پندنامه بفرست ای موبد، اما اندکی نان نیز بر آن بیفزای. ما مردمان از پند سیر آمده‌ایم و بر نان گرسنه‌ایم.

ما مردمان از پند سیر آمده ایم و بر نان گرسنه ایم

دختر: سینه‌ام. شکمم. دردی در هر دو جا دارم. آسیابان: [از زبان پادشاه] از گرسنگی است دخترجان. من امروز دانستم. در تیسفون مرا از دنبا خبر نبود. بسیار ناله‌ها بود که من نشنیدم. من به دنیا پشت کرده بودم، آری، و اینک دنیا به من پشت کرده است. چرا ناله می‌کنی؟ دختر: دردم. درد‌هایم. آسیابان: آری، یک بار گفتی. پس چرا فراموشم شد؟

زن: پندنامه بفرست ای موبد، اما اندکی نان نیز بر آن بیفزای. ما مردمان از پند سیر آمده‌ایم و بر نان گرسنه‌ایم.

پس شاه خود تویی!چگونه می‌تواند جز این باشد؟ روزهای زندگیم!همیشه آرزو میکردم روزی داد خود به شهریار برم، و اینک او اینجاست ؛داد از او به که برم ؟

._اینک بار دیگر بگو؛ من که هستم؟ آسیابان: سرور من تو پادشاهی. _و تو گدازاده که باشی؟ آسیابان: سگ درگاهت آسیابانم. _ تو شوربخت شور چشم هر چه داری از کیست؟ آسیابان: هر چه ما داریم از پادشاه است. زن: چه می‌گوئی مرد، ما که چیزی نداریم. آسیابان: آن نیز از پادشاهست