بریده‌های کتاب رشد

ما پیش از آنکه تشنه شده باشیم، نوشیده‌ایم و پیش از آنکه به اشتها آمده باشیم و با سؤال‌ها گلآویز شده باشیم، خود را تلنبار کرده‌ایم و پیش از آنکه به معنا‌ها دست یافته باشیم، به کلمه‌ها رسیده ایم ... این است که باد کرده‌ایم با اینکه زیاد داریم مریض و بی‌رمق هستیم و به پرخوری فکری دچار شده‌ایم ...

کسی که عاشق (حق) شد، خواستار بهروزی و بهزیستی و رشد و حرکت و کمال معشوق است و در این دید حتی یک پر سبزی و یک لقمه نان و یک ورق کاغذ هم هدر نمی شود و ضایع نمی گردد، که باید هرچیزی به رشد خود و کمال خود برسد و این خودداری از اسراف بر اساس این اعتقاد استوار می شود نه فقط بر اساس یک بخل و یا یک دید اقتصادی.

دل هایی که سامان گرفته اند، دیگر بازیچه حادثه ها نمی‌شوند و بحران نمی‌بینند.

به حرف آنهایی که می‌گویند دلت پاک باشد، فریب مخور. دلِ پاک، عمل پاک می‌سازد.

هیچ‌چیز "بی‌حاصل‌تر" از این مطالعات دستوری و کتاب‌ خواندن‌های پیشنهادی نیست که پیش از طرح سوال و جوشش پرسش‌ها، گریبان‌گیر تازه‌ راه‌ افتاده‌ها و نو مسلمان‌های شعارزده می‌شود.

ما پیش از آن‌که تشنه شده باشیم، نوشیده‌ایم و پیش از آن‌که به اشتها آمده باشیم و بل سوال‌ها گلاویز شده باشیم، خود را تلنبار کرده‌ایم و پیش از آن‌که به معناها دست یافته باشیم، به کلمه‌ها رسیده‌ایم ... و این است که باد کرده‌ایم و با آن‌که زیاد داریم، مریض و بی‌رمق هستیم و به امتلای ذهنی و پرخوری فکری دچار شده‌ایم. [...] این‌ها با این‌که خیلی دارند، فقیر هستند؛ چون پیش از سوال، به جواب‌ها رسیده‌اند و پیش از عطش، به آب. دوای این‌ها همان طرح سوال‌های بنیادی است که بتواند به تفکرات آن‌ها سازمان بدهد تا بتوانند با تفکرات سازمان گرفته به مطالعات خویش سر و سامانی بدهند و آن را هضم کنند و شیره‌کشی نمایند.

زیر بنای عمل همین عشق است، زیر بنای کارهای خوب و عمل های صالح، همان عشق صالح و معشوق صالح است ، که: بیستون را عشق کند و شهرتش فرهاد برد.

هنگام پاداش ، نسبت سرمایه‌ها و سود‌ها را می‌سنجند ، نه سرمایه‌ها را و نه سودها را.

هرکس به حق رسید،به حق می‌رساند

کسی که عاشق حق شد، عاشق خلق می‎شود که: عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست. و این عشق می‎شود زیربنای مبارزه و امربه ‎معروف و نهی ‎ازمنکر. کسی که عاشق شد، خواستار بهروزی و بهزیستی و رشد و حرکت و کمال معشوق است و در این دید حتی یک پر سبزی و یک لقمه نان و یک ورق کاغذ هم هدر نمی‎شود و ضایع نمی‎گردد، که باید هر چیز به رشد خود و کمال خود برسد ... و این فرد چگونه می‎تواند شاهد ازدست‎ رفتن استعدادهای خلق باشد ... کسی که عشق به حق دارد عاشق خلق می‎شود و آن‎ها را از بت‎ها و طاغوت‎ها و شیطان‎ها نجات می‎دهد، هر چند به درگیری و مبارزه با آن‎ها بینجامد ... مومن نمی‎تواند بی‎تفاوت و یا سازش‎گر بماند ... مومن برای انتخاب شکل‎های مبارزه ‎اش، ملاک‎هایی دارد و نورهایی دارد. هدف او و شرایط او و دشمن او، شکل مبارزه او را مشخص می‎کند ... صبر و سازندگی و رشد دادن و عمل صالح و رشد کردن، ادامه ایمان هستند و دنباله عشق به حق ... عاشق حق از یک سو عمل می ‎آورد و شاهکار می‎ آفریند و از سوی دیگر همراه و همکار؛ چون در راه، درگیری‎هایی هست که به تنهایی نمی‎توان با آن‎ها روبرو شد.

باید در این وقت کم به تجارتی دست زد که بی نهایت سود بیاورد و باید به دنبال خریداری رفت که پولش نقد باشد و بازگردان داشته باشد و باید در جستجوی بازاری بود که رونق داشته باشد. یک بازار، بازار پایین است با خریدارهایی به نام دل و هوس‎ هایش و به نام مردم و حرف‎هایش و به نام دنیا و جلوه‎ هایش؛ و یک بازار هم بازار دیگری است با خریداری به نام الله، مالک، رحیم و مهربان. آن بازار پایین نمی‎تواند این همه سرمایه انسان را جذب کند، سرمایه ‎ها گزاف هستند و متورم می‎شوند و عصیان می ‎آورند و بحران می‎ آفرینند ... من از خانه وسیع وجودم با قسمت‎های گوناگون و اتاق‎های متعدد، فقط به مستراحش چسبیده ‎ام و به آن مشغول شده‎ ام، درحالی‎که باید تمام این اتاق‎ها منظم می‎شد. همانطور که دست و پا و موی و اندامم را منظم می‎کنم و پرورش می‎دهم، باید دل و مغز و فکر و عقل و اراده ‎ام و روحم را پرورش می‎دادم و در جای خود می‎نهادم و در جای خود به جریان می ‎انداختم.

آنچه از خسارت كلى انسان جلوگيرى مى كند و آنچه كه تمام رشد را بدست مى دهد، دو عامل است؛ يكى ايمان كه زيربناى كار و همكار و استقامت در كار است و آفريدگار اين هر سه و ديگرى مؤمن است كه با تذكرها و تواصى ها، غفلت ها را مى سوزاند و استعدادها را به جريان مى اندازد و اين تذكر و سفارش تنها پس از اين زمينه ى ايمان و عشق مفيد است، كه: فَذَكِّر فَاِنَّ الذِّكْرى تَنْفَعُ الْمُؤمِنين

ما پیش از آنکه تشنه شده باشیم، نوشیده‌ایم و پیش از آنکه به اشتها آمده باشیم و با سوال‌ها گلاویز شده باشیم، خود را تلنبار کرده‌ایم و پیش از آنکه به معناها دست یافته باشیم، به کلمه ها رسیده ایم... و این است که باد کرده ایم و با آنکه زیاد داریم، مریض و بی رمق هستیم و به امتلای ذهن و پرخوری فکری دچار شده‌ایم...

آن‌ها که با معیار اهمیت و ضرورت، به نظم رسیده‌اند و سازمان گرفته‌اند، این‌ها در نمی‌مانند و در درگیری‌ها نمی‌شکنند و بازیچهٔ عجله‌ها و شتاب‌ها نمی‌شوند و در بحرانی‌ترین لحظه‌های تاریخ و همراه درگیری‌های مستمر، قدرها و حدها را در نظر دارند و هر کلمه و هر کار و هر فکری را در جایگاه خویش می‌گذارند.