معرفی کتاب کودتا اثر یرواند آبراهامیان مترجم عبدالرضا هوشنگ مهدوی

کودتا

کودتا

4.0
21 نفر |
7 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

5

خوانده‌ام

58

خواهم خواند

41

ناشر
البرز
شابک
9782000664789
تعداد صفحات
360
تاریخ انتشار
1391/10/12

توضیحات

        کتاب "کودتا" نوشته نویسنده سرشناس تاریخ معاصر ایران،یرواند آبراهامیان میباشد.این کتاب در مورد کودتایی صحبت میکند که همه ما اسم آن را حداقل یکبار شنیده ایم.کودتای 28 مرداد سال 1332 که طی آن دولت دکتر مصدق سرنگون شد و محمد رضا شاه پهلوی به شکلی استبدادی حکومت را بر دست گرفت.کتاب "کوتا" با محوریت موضوع نفت و ملی شدن این صنعت،به عوامل این کودتا و نقش کشور های اروپایی و مخصوصا آمریکا و تاثیر روابط ایران و آمریکا میپردازد.در این کتاب،"یرواند آبراهامیان" در چهار فصل زیر صحبت میکند:1.ملی شدن صنعت نفت2.مذاکرات انگلیس و آمریکا3.کودتا4.میراثکتاب "کودتا" رازهای زیادی را راجع به کودتای 28 مرداد بر ملا میکند.تاثیرات قدرت های بیگانه در آن دوران و نقش تبلیغات را هم به خوبی تفسیر میکند که میتواند کتاب بسیار جذابی برای کسانی باشد که میخواهند راجع به تاریخ کشورشان اطلاعات دقیق و کارشناسانه ای داشته باشند.
      

بریدۀ کتاب‌های مرتبط به کودتا

نمایش همه

لیست‌های مرتبط به کودتا

تاریخ ایران مدرنایران بین دو انقلابهم شرقی، هم غربی: تاریخ روشنفکری مدرنیته ایرانی

تاریخ معاصر ایران؛ یک بررسی سیاسی-اقتصادی!

61 کتاب

واقعا ترس برم‌داشته است. همیشه به دنبال یک لیست مطالعه تر و تمیز برای مطالعه تاریخ معاصر ایران بوده ام. در چندماه اخیر درگیر کلنجار رفتن با منابع بودم و در آغاز نیم‌سال دومِ تحصیلی1402، دکتر حجت کاظمی لیستی از منابع مناسب برای آشنایی با تاریخ معاصر ایران، مشخصا عصر پهلوی، را در اختیار دانشجویان قرار دادند و مواجه با آن لیست برای من دلیلی شد که باری دیگر با نظم بیشتری به بررسی منابع مناسب بپردازم. لیست اولیه به شرح زیر است. در ادامه اندکی در مورد این لیست می‌گویم و اینکه چرا اینگونه گزینش منابع کرده ام. قبل از همه‌چیز شایان به ذکر است که این حقیر سراپا تقصیر، خودْ طفیلی تاریخ است و هیچ نداند و نتواند هِر را از بِر تشخیص دهد، لطفا اگر حرفی نکته‌ای بود، منبعی را یادم رفته بود، حتما یادآوری کنید. در ضمن علاوه‌بر کتاب، مصاحبه‌های تاریخی (مخصوصا تاریخ‌های شفاهی که در ادامه از ایشان خواهم گفت)، مستندهای تاریخی، مناظره تاریخی و یه عالمه پادکست خوب هست که حتما باید به این نوع از رسانه‌ها هم توجه کنید. مشخصا پلی لیستِ جوانِ تاریخ معاصر ایرانِ پادکستِ بی‌پلاس بد نیست (بی ایراد نیست، ولی قطعا مفید است)، پادکست رخ ویدئوهای عالی‌ای دارد. پادکست نقال‌باشی به زحمت علی آردم منتشر می‌شد که کم ازش تعریف نشنیده ام. در پادکست دغدغه ایران، در حدود 15قسمت، محمد فاضلی به بررسی سفرنامه مستشارهای خارجی در ایران پرداخته (از اپیزودهای 31تا47) که شنیدن آنها قند و نبات است. از پادکست جوانِ «ماجرای مشروطه» و آقای خادم تعریف‌های زیادی شنیدم. خود را بندِ «کتاب» نکنید؛ اوقات خالی خود را با تاریخ ایران پر کنید، خیر دنیا و عقبا می‌شه براتون :) بذارید اول متن با یک بندِ کاربردی آغاز کنم. صرفا در این ویرایشِ اولیه، بالغ بر40 جلد کتاب آمده است. مشخص است که خوندن دقیق تمام این 40 اثر، حتی برای کسی که تخصصی تاریخ معاصر کار می‌کند هم چنان ممکن نیست (چون این لیست هم تاریخ سیاسی دارد، هم اجتماعی و هم مفصلا اقتصادی و خب احتمالا هر محققی، یکی از این مولفه‌های موضوعی را اتنخاب کند). برای همین چند اثر که به نظر اولویت دارند را اینجا برایتان لیست می‌کنم. 1. «تاریخ ایران مدرن» از آبراهامیان (اگر می‌خواستید اثر مفصل‌تری را بخوانید، به سراغ «ایران بین دو انقلاب» از آبراهامیان بروید. تاریخ ایران مدرن، گویی خلاصه‌ای از دیگر کتاب است.) 2. «هم شرقی هم غربی» از افشین متین (اگر به تاریخ روشنفکری در ایران علاقه‌ دارید، این اثر را حقیقتا از بهترین آثار تالیفی می‌توان نامید.) 3. «مشروطۀ ایرانی» از ماشاالله آجودانی (تعریف از این اثر را زیاد شنیده ام. البته نقدهایی جدی نیز به این اثر شده است، ولی این نقدها از جانب افراد مهمی بوده است که بیش از آنکه اعتبار این کتاب را نابود کند، وجاهت و اهمیت می‌هد به آن) به نظرم این سه عنوان بالا، می‌تواند اولویت یک لیست مطالعه از تاریخ معاصر ایران باشد. دیگه در مورد بقیۀ آثار چیزی نمی‌نویسم. اگر پادکست‌های بالا را شنیدید، سه کتاب بالا را خواندید و مختصصینِ درستِ تاریخ را پیدا کردید، دیگر خودتان می‌توانید اجتهاد کنید و آثار سره از ناسره، معتبر از نامعتبر را با ضریب خطای کم تمیز دهید. در ادامه اندکی می‌خوام از این لیستی که ساخته ام دفاع کنم و زاویه دیدی خاص به تاریخ معاصر ایران را برویش استرس بگذارم. اهمیت تاریخ شفاهی، تاریخ مفاهیم و مهم‌تر از اینها، تاریخ فکری/intellectual history. در مورد تاریخ شفاهی که در لیست زیر تعدادی چند مصاحبه‌های پروژۀ تاریخ شفاهی هاروارد را آورده ام به نشانه (البته بسیاری از اینها، چاپ نشده اند ولی در تلگرام، یوتیوب و اینترنت در دسترس اند). در اهمیت تاریخ شفاهی بسیار می‌توان گفت. دیگر جا ندارم 🫡 در مورد تاریخ مفاهیم نیز، کتاب «تاریخ مفهوم عدالت اجتماعی در دوران مشروطه» از سمیه توحیدلو، یک پژوهش تازه از تنور درآمده است که تعریف‌هایی بسیار ازش شنیده ام. بجز این کتاب، پروژه فکری مرحوم فیرحی و مشخصا دوگانۀ پایایی ایشان، دوگانه قانون در ایران، از نمونه‌های عالی واکاوی مفاهیم در تاریخ معاصر ایران است. (جامعه‌شناسی و تاریخ اشیا هم موضوع بسیار جذاب است و اخیرا نشر اگر، چند پژوهش جذاب در این حوزه، مثل «سرگذشت اجتماعی توالت در ایران» را منتشر کرده است.) برسیم به اصلِ کار؛ تاریخ فکری/intellectual history. خیلی می‌توان از جزئیات تاریخ فکری گفت، از اهمیت کوئنتین اسکینر و مکتب کمبریج، اما تنها یک گلایه کافی است، اینکه هنوز کارهای تاریخ فکری درست در مورد تاریخ معاصر ایران صورت نپذیرفته است (این ادعا از دهان من خیلی بزرگ‌تر است البته). حال شاید بیایید بگویید، این همه کتاب در مورد تاریخ روشنفکری در ایران نوشته شده، پس چیست که می‌گویی تاریخ فکری نداریم؟ در جواب باید بشینیم و ساعت‌ها بحث کنیم، اما همین را بگویم که تاکنون ندیده ام اثری بروی نقطۀ بحرانیِ برهمکنش میان ایده‌ها و واقعیت‌های اجتماعی دست گذاشته باشد و سعی کند این معضل را در تاریخ معاصر ایران، آنگونه که باید مورد مداقه قرار داده باشد. یعنی مشخصا در تلاش باشد که تاثیرات ایده‌ها بر سیر تاریخی ایران را ردگیری کند. بسیاری تحقیق هست که چنین ادعایی داشته باشند، اما هیچ کدام را تابحال نیافته ام که درست و مدون به این موضوع بپردازند (طبیعتا اگر چیزی می‌شناسید بگویید و من را از جهل وارهانید). باز کتاب‌های فیرحی، اندکی در این مسیر گام برداشته اند. کتاب «تاریخ فکری ایران معاصر» به کوشش عباس منوچهری، تلاشی در این مسیر است؛ امیدوارم بتوانم این اثر را آنگونه که باید بخوانم و نقد کنم. اصلا فرض کنید، این را به اطمینان بیشتر می‌گویم، تحقیقا هیچ پژوهشِ جدی‌ای در مورد ورود انگاره‌های اقتصادی مدرن در ایران نشده است، تو بگو یک پژوهش در حدِ درست! باتشکر از همراهی شما :) بازم می‌گم، حرفی بود بگید، قطعا برای همۀ ما مفید خواهد بود.

218

پست‌های مرتبط به کودتا

یادداشت‌ها

این یادداشت مربوط به نسخۀ دیگری از این کتاب است.

          نمی‌دانم چرا آبراهامیان زیرعنوان «28 مرداد، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن» را برای کتاب «کودتا»ی خود انتخاب کرده است، چون کتاب به هیچ وجه خط سیری معطوف به این موارد، و حتی در نسبت با این موارد هم ندارد. اشاراتی در چند صفحه از مقدمه و در فصل پایانی متناسب با این عناوین وجود دارد، ولی محتوای کل کتاب تحت الشعاع آن قرار نگرفته است. بیشتر الصاقی هستند به متن اصلی که درباره «ملی شدن صنعت نفت و کودتای 28 مرداد» است. این زیرعنوان، جایگاه مهمی به کتاب در بازار کتب ایالات متحده می‌بخشد و آن را با امروز دنیا مرتبط نشان می‌دهد. البته نه اینکه متن کتاب، با امروز ما ارتباط نداشته باشد، بلکه نحوه آن، غیر از ارتباطی است که چنین زیرعنوانی می‌تواند به مشعر به آن باشد. به نوعی، متن کتاب مهم‌تر از جایگاه آن است.
در سطح روایت تاریخی، متن کاملاً درونِ گفتمان روایی جبهه ملی قرار می‌گیرد که با قدرت در حال تولید متن پیرامون 28 مرداد 1332 هستند. آبراهامیان از منظری چپ‌گرایانه، روایت جبهه ملی از کودتای 28 مرداد را تقویت کرده و تا حدودی در کنار زدن روایت منتسب به انقلاب اسلامی (همانند چند کتاب معتبر دیگر) موفق عمل کرده است. حتی در دوسه‌جای متن، آبراهامیان با فاصله‌گذاری با چند عنصر مهم روایت تاریخی منتسب به انقلاب اسلامی، جدایی کامل روایت خویش از آن را آشکار کرده و روایت جبهه ملی را تثبیت کرده است. به ویژه شخصیت‌سناسی مفصلی که از مصدق ارائه می‌دهد، کاملاً در راستای قهرمان‌پروری‌های جبهه ملی و در مقابل روایت حضرت امام خمینی (ره) از او قرار دارد. حتی می‌توان گفت که انگلیسی‌ستیزی مصدق و یارانش هم در متن کتاب با همان قدرتی حضور دارد که در روایت جبهه ملی از ایران معاصر دیده می‌شود، هرچند در ارائه چهره‌ای آمریکاستیزانه از روایت آن روز جبهه ملی پیشی می‌گیرد. (به عبارتی راهش را کامل از روایت امروزین جبهه ملی از آمریکا جدا می‌کند.) 
اما موضع روایی آبراهامیان، یک لایه دیگر هم دارد که همانا تمرکز بر ایران است. در روایت وضعیتی که ایرانِ آن روز در آن گیر کرده بود، یعنی در چینش عناصر اصلی مواجهه ایران با انگلیس و آمریکا، آبراهامیان به روایت جمهوری اسلامی بسیار نزدیک می‌شود، و حتی روایت امروز ایران توسط حکومت را هم تا حد زیادی تأیید می‌کند. روایت او از نحوه رفتار اقتصادی-سیاسی آمریکا و انگلیس با ایرانِ آن روز، بیش‌ترین شباهت را با روایت رهبرانِ امروز جمهوری اسلامی از نحوه رفتار این دو کشور با ایران دارد. یعنی هرچند کتاب آبراهامیان از نظر گفتمانی و سیاسی، درون جریان روایی جبهه ملی (در مخالفت یا حداقل رقابت با انقلاب اسلامی) قرار می‌گیرد؛ اما از نظر موضوع روایت (یعنی موقعیت بین‌المللی ایران)، به روایت جمهوری اسلامی از آن روزِ ایران و امروزِ کشور بسیار نزدیک است.
        

24

          دیروز شروع به خواندن نسخه الکترونیکی  کردم.ابتدای کتاب لیست بلند بالایی از افراد  در این برهه قرار داده شده بود با توضیحات مختصر(همان بیوگرافی خودمان)
 رد شدم و به مقدمه و فصل اول رسیدم.دیباجه مختصر و مفیدی بود.بیشتر علاقه مند شدم به ادامه دادن کتاب و از انتخاب خود ابراز رضایت کردم.اما هر چه جلو رفتم،بیشتر ناامید شدم ...
در نهایت  کتاب را از طاقچه حذف کردم  و از خیر خواندنش گذشتم.زیرا خلاف آنچه انتظار داشتم بود.کتاب به صورت دقیق و تخصصی به سرگذشت پتروشیمی ها و پالایشگاه های نفتی ایران و سیر مذاکرات دولت ها(ایران،شوروی،انگلیس و آمریکا) می‌پردازد.سپس به ملی شدن صنعت و نفت و در نهایت کودتا.
به نظر این اطلاعات خوب است اما بیش از حد ریزبینانه و بعضا خسته کننده  که با آهنگ کند خود،اشتیاق مطالعه را از خواننده میگیرد که صرفا به دنبال روایتی تاریخی همراه با چاشنی تحلیل سیاسی  است.نه چیزی مثل مشروح مذاکرات!

شاید بعدا علاقه مند به خواندنش شدم...تا یار که را خواهد و میلش به که باشد!
        

8

Alireza Yoonesi

Alireza Yoonesi

7 روز پیش

این یادداشت مربوط به نسخۀ دیگری از این کتاب است.

          Coup Chronicles: Unpacking the 1953 U.S.-Iranian Drama through Abrahamian's Critical Lens

"The Coup: 1953, the CIA, and the Roots of Modern U.S.-Iranian Relations" by Professor Ervand Abrahamian: A Profound Exploration of Iran's Watershed Moment

In the realm of historical narratives, Professor Ervand Abrahamian's "The Coup: 1953, the CIA, and the Roots of Modern U.S.-Iranian Relations" emerges as a captivating and thought-provoking masterpiece. It stands in stark contrast to Mark J. Gasiorowski's meticulous work on the same subject, offering fresh insights and a unique perspective on this critical juncture in history.

One of the most striking distinctions lies in the handling of historical context. Unlike Gasiorowski, Abrahamian delves deeper into the events preceding the coup, unraveling the intricate threads that led to the nationalization of Iran's oil industry and the establishment of the Iranian National Oil Company. While Gasiorowski's focus remains predominantly on the coup itself, Abrahamian's exploration of the oil industry's backstory casts a luminous spotlight on the catalysts that set the stage for this momentous upheaval. In doing so, he enriches our comprehension of the broader economic and geopolitical forces at play.

Equally noteworthy is Abrahamian's emphasis on British involvement in the negotiations leading to the coup's escalation. Gasiorowski delivers a comprehensive account of the coup's internal mechanics, but Abrahamian goes a step further, unveiling the pivotal role of the British in the unraveling negotiations—an often-overlooked dimension in historical narratives. This nuanced perspective underscores the complexities of international diplomacy and the far-reaching implications of British actions.

In terms of author perspective, Gasiorowski's hallmark is his scholarly and meticulously researched approach, providing an exhaustive historical analysis of the coup. In contrast, Abrahamian's book is celebrated for its critical lens, boldly challenging established narratives and offering a more penetrating examination of the coup's repercussions. Abrahamian beckons readers to question prevailing interpretations, making his work an intellectually stimulating read for those who seek a more discerning assessment.

Furthermore, the coverage of international actors sets these two works apart. Gasiorowski's lens is trained on internal Iranian actors and their interactions with Western powers during the coup. In contrast, Abrahamian widens the aperture to furnish a panoramic view of international involvement. His exploration of the CIA's role within the broader context of the Cold War era offers readers a more encompassing global perspective on the coup's significance, shedding light on the intricate web of world powers during this era.

Abrahamian's work accommodates a broader readership in comparison to Gasiorowski's, which caters more to academic circles. Abrahamian's accessible narrative welcomes a diverse audience, including those intrigued by political history, U.S.-Iran relations, and the far-reaching implications of covert interventions. It serves as a bridge between scholars and the curious minds seeking a profound understanding of these complex historical events.

While Abrahamian's analysis may appear to lean toward the Tudeh party, offering a unique perspective, it might provide fewer anti-communist insights compared to Gasiorowski's narrative. This divergence invites readers to explore the multifaceted facets of this era from different angles, fostering a richer comprehension of the historical complexities.

Lastly, the divergent viewpoints on U.S. culpability further distinguish these two works. Gasiorowski predominantly attributes responsibility to the CIA, while Abrahamian's incisive examination ascribes a more substantial role to the U.S. government. Abrahamian's perspective compels readers to scrutinize the intricacies of American involvement and its far-reaching implications for U.S.-Iranian relations.

Some contend Abrahamian’s sympathies lean toward the Tudeh party, offering relatively muted anti-communist interpretation. Additionally, he helps fill noticeable gaps in Gasiorowski’s sparse analysis of elucidating British embassy cables, further spotlighting Britain’s concealed role. Whereas Gasiorowski faults primarily the CIA, Abrahamian’s indictment implicates the broader U.S. government, punctuating questions of accountability.

Additionally, Abrahamian portrays Mossadegh as a heroic nationalistic figure, largely absolving him of criticisms cited by the West, even venturing bold comparisons to Gandhi. Clearly smitten by Mossadegh’s virtues, Abrahamian seems to minimize his mistakes as excusable acts of honorable intention, when hard-nosed political realities may have necessitated less high-minded roads. Finally, Abrahamian pays little heed to pro-Shah sentiments simmering among some Iranians displeased with Mossadegh’s strident rhetoric, a perspective warranting cautious consideration and further exploration.

In conclusion, "The Coup" by Ervand Abrahamian stands as an enthralling alternative narrative to Mark J. Gasiorowski's well-established work, in fact he provides an engaging melodic counterpoint to Gasiorowski’s thoroughly researched historical theme. While not absent limitations, Abrahamian's critical lens, global perspective, and in-depth exploration of pre-coup events offer readers a more profound understanding of the multifaceted factors at play during this seminal moment in history.

His work invites us to reevaluate established interpretations and embark on a thought-provoking journey through the complexities of the 1953 coup in Iran—a journey that challenges our perceptions and deepens our comprehension of this transformative period.
        

0