متاسفانه بخش هایی از این نمایشنامه که حاوی گفتگوهای جالبی بین ابلیس ،مفیس تافلیس و بلزی بوب هست ، و همین طور یکی دو پرده از نمایشنامه ، اصلا ترجمه نشده بود ، کلی از شخصیت ها کلا حذف شده بودن و حتی اشاره ای هم بهشون نشده بود.چقدر حیف که چنین نوشته هایی به دست مترجمان بی خرد قربانی می شوند و ارزش واقعی خودشون رو از دست میدن
        

          مطلب اول و شاید مهمترین مطلب در مورد کتاب حاضر اینه که نمی‌دونم ترجمه چقدر به متن وفاداره! با توجه به اینکه این ترجمه هم جزو کتاب‌های پروژه انتشارات فرانکلینه و ایضاً اینکه اون موقع هنوز سنت ترجمه درست درمونی داخل کشور شکل نگرفته، احتمال اینکه مترجم زیاد دست برده باشه تو ترجمه خیلی وجود داره.
البته اینکه مرحوم صورتگر دکتری ادبیات انگلیسی از انگلیس داشته هم نکته مهمیه. یه عزیزی پیدا بشه مقابله کنه ببینیم چه خبره.

مطلب دوم اینکه جریان داستان با روایت فاوست گوته مفاوته. دلزدگی فاوست از علوم طبیعی و فلسفی و رغبتش به علوم غریبه تو جفت کتابا مشترکه ولی فاوست گوته علمی رو میخواد که به حقیقت جهان دست پیدا کنه اما فاوست مارلو میخواد قدرت طلبی کنه. از سیر اتفاقات داستان که بگذریم، تو روایت مارلو خود فاوست علوم غریبه رو یاد میگیره و مفیستوفلس رو احضار می‌کنه* اما گوته رنگ الهیاتی‌تری به این روایت میده به این شرح که همونطور که سر یعقوب تو آسمان بین خدا و شیطان بحث بود، سر قضیه فاوست هم بحث میشه و خود مفیستوفلس شخصا میاد که گمراهش کنه.
ایضا پایان بندی کتاب هم تو دوتا روایت‌ها متفاوته. گوته فاوست رو رستگار و بخشیده شده می‌دونه اما مارلو با صحنه‌ای که مفیستوفلس داره فاوست رو به سمت دوزخ روی زمین می‌کشه، پرده رو تموم می‌کنه.

مطلب سوم درباره نحو روایت داستانه. هر دو داستان به صورت نمایشنامه نوشته شده اما مارلو به عنوان کسی که یکی از کاندیداهای نوشتن نمایشنامه‌های شکسپیره، بسیار روایت ضعیفی داره. برعکس گوته که از همین داستانْ شاهکاری به قدمت بشریت خلق کرده. در واقع این مطلب برمیگرده به مطلب اول که چون از مارلو انتظار چنین اثری رو نداشتم احتمال دادم تقصیر مترجم باشه.



* توی دکتر فاستوس، مفیستوفلس دستیار شیطانه اما تو فاوست گوته، خود شیطان.

        

          و طمعی که ما را به زیر میکشد...
        

          نمایشنامه دکتر فاستوس نوشته مارلو در سال ۱۶۰۴ نوشته و منتشر شده. منبع الهام مارلو برای خلق این نمایشنامه‌ اول یک کتاب به نام «تاریخ شهدا» اثر «جان فاکس» بوده که در سال ۱۵۶۳ منتشر شده؛ و دیگری زندگی نامه «جان دی» دانشمند و منجم انگلیسی بود که جادوگری ، احضار ارواح و کیمیاگری می‌کرده و به اجنه اعتقاد داشته. خوده این نمایشنامه مارلو بعدها بارها مورد اقتباس قرار گرفت و وقتی به دست آقای گوته رسید، اون با اضافه کردن یک لحن حماسی و بیان شاعرانه تر به اثر اولیه، از این نمایشنامه فولکور شاهکاری ادبی به اسم فاووست رو خلق کرد.
خود شخصیت دکتر فاستوس_ بعنوان دانشمند و منجم و آدمی که تردستی و خرق عادت میکرده_ هم ظاهراً وجود حقیقی داشته، اسناد و مدارکی توی تاریخ پیدا شده که وجودش رو اثبات میکنه و حتی کتابی هم ازش نوشته شده بوده که قبل از نمایشنامه مارلو توی انگلستان چاپ شده بود.
اما اهمیت نمایشنامه دکتر فاستوس در چیه ؟ در اینه که مارلو یکی از هفت دانشمند انگلیسی در قرن شانزدهمه که نمایشنامه نویسی نوین در انگلستان رو بنیان گذاشتن. کاری که مارلو کرد این بود که با بکار گرفتن شعر بی قافیه، سبک سنتی نمایشنامه نویسی رو دگرگون کرد. این سبک بعدها هم توسط شکسپیر ادامه پیدا کرد و تکمیل شد.
......
این نمایشنامه رو طی یک همخوانی با سعید خوندم، البته توی این لحظه هنوز نظرات ایشون رو درباره کتاب نشنیدم :))
        

          دکتر فاستوس یه نمایشنامه فوق‌العاده از کریستوفر مارلوئه که داستان یه دانشمند جاه‌طلب رو تعریف می‌کنه. فاستوس که از دانش معمولی خسته شده، می‌خواد قدرتی فراتر از بقیه داشته باشه. برای همین، با شیطان معامله می‌کنه و روحش رو در ازای ۲۴ سال قدرت جادویی بهش می‌فروشه.اما کم‌کم می‌فهمه که این معامله چیزی جز یک توهم نبوده و وقتی زمانش تموم می‌شه، پشیمونی به دردش نمی‌خوره. نمایشنامه یه داستان تاریک و عمیق از وسوسه، غرور و سقوط یه آدم مغروره که فکر می‌کرد می‌تونه از سرنوشتش فرار کنه. خیلی زیبا و پر مفهوم بود کم حجم بود و تو یک نشست تمومش کردم و بعدش فیلمش رو دیدم که اونهم خیلی زیبا ساخته شده بود و دقیقا مشابه کتابش بود حتما بعد از کتاب فیلمش روهم ببینید و لذت ببرید
        

          داستان جاه‌طلبی دانشمندی که به ازای تسلیم خودش در برابر ابلیس، از تمام قدرت‌ها و دانش‌ها آگاه می‌شه و این تمایل به کمال باعث نقصش بشه و ”نهالی که ممکن بود روزی درخت تندومندی بشود قطع شد.“

کلیت کتاب موضوع خیلی جالبی داره ولی بنظرم داستان سریع پیش می‌رفت. سناریوها خیلی ساده بود یا به اندازه کافی بهش پرداخته نشده بود، با توجه به اینکه چه ماجراهای تأثیرگذارتری ممکن بود رخ بده.
        

          این کتاب را در نصف روز برای یافتن آرامش در میان آشوب اخبار و صدای انفجار بمب هاشروع کرده و به پایان رساندم و به گمانم انتخاب خوبی بود برای این وضع و کمی در بهبود حالات روحی به من کمک کرد...
♦️کمی اسپویل برای آشنایی با داستان : مردی که از دانسته هایش سیراب نبود و تشنگی بی پایانش برای دانسته های بیشتر و دست نیافتنی سبب شد روح خود را به شیطان تسلیم کند و .....
بیش از این اسپویل نمی کنم تا عزیزانی که می خواهند ، این اثر ارزشمند را مطالعه کنند. 
البته نقدی هم بر ترجمه این اثر دارم که در یادداشتی دیگر به آن می پردازم.
شاد و سلامت در کنار عزیزانتون در پناه یزدان باشید  🙌🏻