داستان‌های یک مبارزه‌جو

به جز داستان اول، بقیه را نپسندیدم؛ به چند دلیل:
- داستان‌ها شلوغ و پرشخصیت است. آنقدر زیاد که دیگر فراموش می‌شود کدام شخصیت را باید پیگیری کنی.

- برخی داستان‌ها دیگر از قالب یک داستان کوتاه خارج بودند. طولانی بودن برخی داستان‌ها، باعث می‌شد خواننده شخصیت مرکزی را گم کند.

- زیاد توضیح می‌داد. پر از صفت بود و کم‌دیالوگ.

- شاید یک سوم داستان جلو می‌رفت، تازه مشخص می‌شد قرار است کدام بخش از زندگی کدام شخصیت را دنبال کنیم.

البته همه‌ی این موارد به نظرم برای داورانی که امثال علوی‌ها کم بودند، عادی بوده؛ نسل اول داستان‌نویسی ایران بودند دیگر.

در پایان؛ پنج داستان از شش داستان، داستان مبارزه بود. جمال میرصادقی داستان‌های علوی را به درستی «مبارزه‌جو» خوانده.
          

            میرزا
نویسنده: بزرگ علوی
چاپ دوم: ۱۳۸۵
انتشارات: نگاه
تعداد صفحات: ۱۹۲

📚📚📚📚📚📚📚📚📚

« در هر ملاقات صحبت ما دور کسانی می گردد که در زندان ها پیر و شکسته شده اند و یا در قتلگاه ها جان سپرده اند... در همان برخورد اول در قطار راه آهن قرارداد به زبان نیاورده ای با هم بستیم که از احوال یکدیگر نپرسیم‌. برای من فایده ای ندارد، برای او هم شاید زیان بخش هم باشد. مهم این است که من نمی خواهم وارد امور سیاسی بشوم. مضحک به نظر می آید. آدم روزنامه نویس باشد و حق داشته باشد دربارهٔ هر مسئله ای تحقیق کند جز امور سیاسی. بالاخره همهٔ اینها که آواره شده اند یا توده ای بوده اند و یا مصدقی.... اگر از من می خواست می رفتم با خانواده اش تماس می گرفتم. فقط کافی بود به من بگوید که اسم واقعی او چیست. میرزا که نام مستعار اوست.»

کتاب مجموعه داستان هایی با عنوان: 
🔽آب🔽 میرزا 🔽احسن القصص🔽دربدر🔽یکه و تنها و 🔽وبا است.

«آب» داستان مردی به نام «جعفر» است که تلاش می کند در بیابان به تشنه ای که در آستانهٔ مرگ است آب برساند.
« میرزا » قصهٔ مردی است که از ایران گریخته و در آلمان به ایرانی ها کمک می کند تا از احوال آشنایان و خانوادهٔ خود که مهاجرت کرده اند با خبر شوند. میرزا نقاش است و از این راه درآمد کسب می کند. داستان از زبان فردی که روزنامه نگار است روایت می شود.

«احسن القصص» داستان پشیمانی یهودا برادر یوسف نبی ست که او را به چاه انداخت.

«دربدر» داستان «نرگس» دختر جوان « محسن نقاش» است که بعد از گریختن مادر ارمنی اش از خانهٔ همسر، شاهد حضور افراد مختلف به خانهٔ پدری ست که یا تریاک می کشند و یا تابلوی نقاشی می خرند. در این میان با یکی از آنها که مجتهدزاده و متموّل است آشنا شده و ازدواج می کند. اما در نهایت سر از کاباره ها در کشورهای مختلف در می آورد.

« یکه و تنها» روایتی از نامه نگاری پدر و دختری ست که یکی در ایران و در زندان به سر می برد و آن دیگری در باکو ست. پدر به جرم « توده» ای بودن محکوم به ۱۵ سال زندان است.

و در آخر داستان« وبا» ست که به زندگی مردی ریاکار و ظالم در عهد سامانیان می پردازد. او «ابراهیم» پسر «اساتکین» است. کسی که برای منفعت خویش از هیچ کاری روی گردان نیست.

🔺  داستان های «میرزا»، «دربدر» و «یکه و تنها» خواندنی تر بودند. با این حال این کتاب بر خلاف دو کتاب دیگر که از بزرگ علوی خوانده ام چندان جذابیتی نداشت. #سالاریها و #گیله_مرد را پیشتر از این نویسنده خوانده ام.


          

            معرفی‌نامه‌
«میرزا» نام کتابی‌ست شامل ۶ داستانِ کوتاه به نام‌های: ۱-آب ۲-میرزا ۳-احسن‌القصص ۴-دربدر ۵-یکه و تنها ۶-وبا، نوشته‌ی سیدمجتبی آقابزرگ علوی ملقب به «آقا بزرگ علوی».

گلایه‌نامه‌
بنده‌ی حقیر قبل از این کتاب دو مجموعه‌ی داستان دیگر به نام‌های «گیله مرد» و «چمدان» از آقابزرگ علوی خوانده بودم، صرف نظر از اینکه همانندِ تمامِ مجموعه‌های داستانِ کوتاه این کتاب نیز شاملِ داستان‌های قوی و ضعیف است که این مورد از نظرِ من سیاستِ انتشاراتی‌هاست به جهت فروشِ بیشتر و گرنه می‌شد از بین این سه مجموعه براحتی چند چرک‌نویس را حذف و یا حداقل در یک کتاب گنجاند و دو شاهکار از داستان‌های کوتاهِ او منتشر کرد.

نظرنامه‌
در داستان‌های قویِ «آقابزرگ علوی»، وجهِ اشتراک‌هایی وجود دارد از جمله: حضور پررنگِ زنان(گاها در حدِ یک قهرمان)، انتقاد از وضعیتِ اقتصادی و سیاسیِ حاکم بر کشور و گاها پرداختن به داستان با المان‌های سیاه، فقدان و پوچی که در موردِ آخر در برخی از داستان‌ها آنقدر پررنگ می‌شود که من گاهی فکر می‌کنم این داستان به قلمِ «صادق هدایت» است نه آقابزرگ علوی!
من از خواندنِ داستان‌های آقابزرگ علوی با گذشته‌ی نه چندان دورِ مردمِ کشورم آشنا می‌شوم و با رنج‌ها، غم‌ها و شادی‌هایشان آشنا می‌شوم و به عبارتی در زمان سفر می‌کنم و از لذت می‌برم و خواندنِ داستان‌های خوبِ او را به دوستانِ علاقه‌مندم پیشنهاد می‌کنم.

نقل‌قول نامه
"خاطره‌ها در هم می‌لولند و نقشی که بر آب می‌ریزند باقی می‌ماند. من از تنهایی رنج می‌برم البته نه از خودِ تنهایی بلکه از بی‌کسی."

کارنامه
در آخر به مانند روال گذشته در خصوص امتیازدهی به کتاب‌های مجموعه‌ی داستانی، به هر یک از داستان‌ها نمره‌ی جداگانه داده‌ام به شرح: آب‌ها ۱ستاره٬ میرزا ۵ستاره٬ احسن‌القصص ۱ستاره٬ دربدر ۵ستاره٬ یکه و تنها ۵ستاره٬ وبا ۱ستاره، نهایتا ۱۸ ستاره برای ۶ داستانِ کوتاه که معدل ۳ستاره برای این مجموعه است.