یادداشت‌های ابراهیم خالیدی (38)

            اسمش قولومبه سولومبه‌س. البته شاید برای من. این کتاب جوریه که میخواد یه سبک زندگی خوب رو نمایان کنه که بتونیم کنترل بیشتری رو زندگیمون داشته باشیم. از یه سری امیدهای پوچ و خالی که کتابهای زرد به آدم میده تقریبا خالیه. یک سری راهنمایی برای شناخت و کنترل هیجانها به ما میده که بر زندگیمون تاثیر نذارن. بقیه کتاب همش داره میگه چکار کنی تنبلی نکنی، اهمال کار نباشی، پشتکار داشته باشی و شیوه‌هایی ارائه میده برای تغییر دادن خود.
          

            من واقعا درک نکردم. این چیزی که تو کتاب خوندم همش یا فیزیولوژی هست یا آناتومی و زیست‌شناسی حالا چه ربطی به روانشناسی داره من نمیدونم. درسته که آناتومی و فیزیولوژی و فرگشت رو باید بشناسیم تا درک روان انسان برامون آسونتر بشه اما چرا باید اسم کتاب این باشه. آدم میخواد روانشناسی بخونه اما یه چیز دیگه گیرش میاد. اینا رو گفتم اما فقط در باب اسم کتاب بود. البته کتاب در نوع خودش خیلی خوبه. محتوای خوبی داره، خواب و بیداری، هیجانات، کارکرد های انواع حافظه، اختلالات مغزی مربوط به اونا و خیلی چیزهای دیگه. یه جنبه دیگر کتاب اینه که داخل متن و در پایان هر فصل با  کلی سوال پاسخ مواجه میشی که در به یاد سپاری مطالب کمک کننده است. خب این یه کتاب دانشگاهی هست و من که رشته ام روانشناسی از هیچ نوعش نیست و دنبال روانشناسی ام به دردم نخورد و مطالب آن برای من  به صورت به روز تر و به یه شکل دیگه بازبینی شد همین. ولی این رو هم اعتراف کنم که روانشناسان باید این طور کتابها رو بخونن نه؟ خود فروید هم عصب‌شناس و پزشک بود. 
          

            اگه احتمالا به روانشناسی زیستی علاقه دارین این کتاب خیلی خوبه. در جلد اول کتاب بیشتر به آناتومی و فیزیولوژی  مغز و اعصاب و کارکردش میپردازه که برای من تازگی نداشت. میشه از این کتاب در باب خیلی مقوله ها به عنوان کتاب مرجع استفاده کرد،از کارکرد خود مغز گرفته تا حواس و حرکت و کمی رفتار. جلد دوم کتاب قراره از چیزهایی بحث به میون بیاد که برای من هم جذاب و تازه ست. یه جذابیت خاص کتاب رنگی بودن آن و لذت بردن از اشکال و تصاویری هست که به کمک فهم بهتر موضوع میان. 
          

            آزادی یه مقوله است که میشه تو علوم مختلف بهش پرداخته بشه؛تو علوم اعصاب، فلسفه، روانشناسی، رفتارشناسی، روانکاوی و... هر کدوم هم یه برداشتی ازش دارن. این کتاب به آزادی و ارتباط آن با روانکاوی می‌پردازه. از اول کتاب میاد دیدگاه‌های مختلف نسبت به آزادی رو بررسی میکنه و میگه هر کدوم از اونها چقدر به آزادی معتقدند و یا تا چه حد متمایل به جبراند. یه سری جاها مسئله خطرناک میشه و اون جاییه که جبرگراها معتقدند انسان هیچ مسئولیتی در قبال کارهایی که انجام میدن نداره. توضیح میده که هر کدوم از این گروه‌ها تا چه حد آدم رو مسول اعمال خویش میدونه. که خیلی جالبه و بعضی جاها واقعا خطرناک. بعد میاد و اون رو به روانکاوی ربط میده. فروید، راجرز و اسکینر و نظراتشان خیلی برجسته تر از بقیه هست و بیشتر بهشون پرداخته شده. کتاب خوبیه ولی مثل بقیه کتابها در این باب آدم رو با سوالات زیادی در این باب ول میکنه و میره پی کارش که از دشوار بودن پاسخ به مسائل آزادی و اسارت یا جبر و اختیاره. 
          

            این یه رمان مدرنه به زحمت بعضی جاها دارای ساختمان زمان کلاسیکه شخصیت هاش همه به هم وابسته نیستن هرکدومش درگیر مشکلات مختلف خودشونن دغدغه های متفاوت دارن یه نمونه کوچک از یه جامعه امروزی که به خوبی تصویر
شدن جوری که سریع میری تو حال و هواشون و سریع درکش میکنی سریع با دغدغه ها مشکلات نابه سامانیهاشون در آمیخته میشی و سریع هم میای بیرون با کلی سوال و یه کله پر از مسائل حل نشده که به نظرم هدف نویسنده س

          

            کتاب خیلی خوبیه برای درک بیشتر آدمی، برای خود شناسی بیشتر و البته درک آدم از خودش و در این جهان بودنش. خب، من فصلهای اول کتاب رو بیشتر پسندیدم. آزادی درونی، آزادی اساسی، سرنوشت، نحوه بودن آدمی در دنیا و در رویارویی با این مفاهیم، تقابل و تعارض آزادی و سرنوشت با هم، چند و چون آزادی انسان و نحوه تاثیر آن بر روان ووو زندگی او و... مسائلی‌ست که در کتاب به بحث گذاشته میشه. بهره‌گیری از داستانها، اساطیر، تجربه برخی روانشناسان دیگر، و نمونه‌های بالینی کتاب رو جذاب و قابل فهم میکنه. از آن نکته ها و جملات قصار در باب موضوع از بزرگان دیگر نیز سود برده که خیلی خوب بود. البته به نظرم در کل کتاب آنچنانی نیست که بگم محشره اما آدم رو به کتفکر میندازه و او رو کنجکاو میکنه که مطالعه در این باب رو پی بگیره چون به نظرم واقعا جذاب و کاربردی و اساسی اند. 
          

            من این کتاب رو برای سومین بار خوندم. درک کتاب برای من در هر بار متفاوت بود. بار اول با فلسفه سارتر اصلا آشنایی نداشتم و این باعث میشد آنچه یادمه فقط دنبال چیزهایی بودم که دوست داشتم توش پیدا کنم، بار دوم هم همینطور. این دفعه متفاوت بود، آشنایی کمی با فلسفه سارتر کمکم کرد با تعمق بیشتری بخونمش و توش مسائلی چون آزادی، اختیار، مسوولیت و اومانیسم رو توش ببینم اما به آخر کتاب که رسیدم باز هم آنچنان که گویی به درکش واقف نشدم. اهداف، دیالوگها، تصمیمات و کنشهای شخصیتها بسیار جالب در خدمت نمایان شدن شخصیت ها دراومدن. دودلی در انتخاب، به عواقب تصمیم اندیشیدن، یه جوری تقصیر کاری که انجام میده گردن کس دیگه انداختن و... خیلی خوب به نمایش گذاشته میشه. با اینکه همیشه خواننده میخواد در ذهنش شخصیت مثبت و منفی از نظر اخلاقی رو تجسم کنه اما برای من اینها در شیطان و خدا زیاد قابل تفکیک نبودن، به غیر استثنا کمی. در کل من این کتاب رو جزو آثاری میدونم که حتما باید خونده بشه اما با توجه به تجربه خودم توصیه م اینه که قبل اون  اگه با اگزیستانسیالیسم سارتری آشنا باشین خیلی براتون لذت بخش تر میشه. 
          

            خرد چیست؟ خرد چی نیست؟ خردمند کیست؟ چه کسی خردمند نیست؟ خرد چطور به دست می‌آید؟ چه رهبری خردمند است و کدام رهبر خردمند نیست؟ منابع و توانایی های لازم برای خردمند شدن کدامند؟ آیا هر کسی میتواند خردمند شود؟ آیا کسی وجود دارد که خردمند کامل باشد یا خردمندی نسبی است؟ اصلا خردمندی به چه دردی میخورد.؟
در این کتاب قرار است به این نوع سوالات پاسخ داده شود. کتاب رویکرد علمی به خرد دارد. در جایجای کتاب به منابع استناد میکند و ادعا دارد خردمند میتواند زندگی بهتر با تنش کمتر و شادی بیشتر داشته باشد. به شدت توصیه میکنم این کتاب خونده بشه چون میتونه نه تنها در زندگی فردی بلکه در ابعاد بین فردی و فرا فردی هم به کمک ما میاد.
          

            کتابی درباره ناشناخته ترین مقوله بشری یعنی ذهن. رویکردها و رشته‌های مختلفی که در شناخت ذهن تلاش میکنند در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته اند و همچنین بررسی نحوه و شیوه ای که هر کدام از رشته‌ها در شناخت ذهن به کار می‌گیرند. من جلد یک را خواندم و از آن بیش از لذت بردن به من حس شگفتی می‌داد. با این که من علوم تجربی خوانده ام و با اعصاب و قسمتهای مختلف مغز را کم و بیش آشنایی دارم، اما هیچ گاه چنین شگفتی اور با آن مواجه نشده بودم.
کتاب برای من کمی خسته کننده میشد اما چون بین آن کتابهای لذت بخش را هم می‌خواندم، شوق برای بیشتر دانستنم درباره ذهن بر خستگی ناشی از خواندن کتاب می‌چربید. کتاب به صورت مقاله‌وار نوشته شده و در جای جای آن به منابع، دانشمندان پژوهشگران و اندیشمندان مختلف و کارهایشان برای شناخت ذهن و علم شناخت میپردازد که ممکن است خسته کننده باشد اما با وجود اینها به خواندنش می‌ارزد. این کتاب گرچه تخصصی به نظر می‌رسد امه عموم هم میتوانند راحت از آن بهره‌مند شوند. 
          

            تنهایی؛ مفهومی که به نظرم سوءتفاهم نوشته شده که آن را تداعی کند. شخصیت ها هر کدام به نحوی دنبال گمشده هایی هستند که همه آن مقوله‌ها تنهایی را در پس خود پنهان دارند که شاید در بعضی از آنها در مواقع خاص ناگهانی نمود میکند و در دیگری عیان آن را بر زبان می‌آورد و دیگری وقتی تنها میشود آن را حس می‌کند. تنهایی ابدی و ازلی ما انسانها در این نمایشنامه به خوبی به تصویر کشیده شده است. 
          

            در ادبیات روسیه شنل دست به دست می‌شود. یک شنل پاره، نمیدانم ولی شاید تحت تاثیر این داستان این حس در من تقویت شده است. زندگی با شنل پاره یا حتی به عنوان نمادی از از فقر در این ادبیات. در داستانها پیرامون فقر کم گفته نشده و این هم یکی از آنهاست. تکه تکه شدن آدم ها زیر فشارهایی که فقر بر سر آرزوها وامیالشان می‌آورد تمامی ندارد. سیر داستانی آن خوب بود و من کتاب را یک بار باز کردم و بعد پایان یک بار بستم. 
          

            اولین اثری بود که از بورخس خوندم و با توجه به تعریفی که از بورخس داشتم با اشتیاق شروع کردم. اما همان اول ناامید شدم. داستانهایش برایم گنگ بود و به هیچ وجه نتوانستم با آنها ارتباط بگیرم. به هر حال تمام شد و تا ته کتاب جانم کنده شد اما همان بهتر بود که نمیخواندمش. در فهم آن خیلی به زحمت افتادم و تهش هم چیزی دستگیرم نشد. شاید بعدها دوباره بخوانمش...