اغلب در چالش‌های روحی گمان می‌بریم که از شواهدی متقن به نتیجه‌ای رسیده‌ایم و آن نتیجه ویرانمان کرده است: روزها و ساعت‌ها، آدم‌ها و حرف‌ها و رفتارشان را رصد و کنترل می‌کنیم و مطمئن که شدیم، ویران می‌شویم. اما ساز و کار ذهن آدمی این نیست؛ نخست نتیجه است که گرفته می‌شود و بعد در پی شواهدی می‌گردیم تا آن را تایید کند با روزها و ساعت‌ها رصد و کنترل آدم‌ها و حرف‌ها و رفتارشان. صرف‌نظر از این که حقیقت چه باشد.

«درک یک پایان» درباره‌ی ساز و کار فهم ما از تاریخ، گذشته و البته حقیقت است. داستان پسری در مدرسه که با چالشی جدی رویارو شده: اگر همه چیز، روایت است (که هست) پس حقیقت کجاست و کدام است؟

تاریخ، یقینی است که در نقطه‌ی تلاقی نارسایی حافظه و نابسندگی مدارک حاصل می‌شود. چند سالی بعد پسر قصه‌ی ما وارد رابطه‌ای شده که مدتی بعد با ورود فرد سومی به آن رابطه تمام می‌شود و سال‌ها ذهن راوی درگیر این که چه به سر رابطه‌اش آمده و او در واکنش چه کرده و چه باید می‌کرده می‌ماند. بعدها در پیری، وکیلی خبرش می‌کند که دوستی که حالا مرده، وصیت کرده دفتر خاطراتش را به راوی بسپارند، اما دوست‌دختر قدیم راوی که دفتر نزد او بوده می‌گوید آن را سوزانده است! پس سرانجام تکلیف حقیقت چه می‌شود؟

نام کتاب «درک یک پایان» کلید حل معماست: آدمی راهی جز آن ندارد که تاریخ و گذشته را در چهارچوب روایت یا داستانی درآورد: داستانی معنادار، دارای نقطه‌ی اوج،‌ و البته حسی از پایان، با پاسخ‌های روشن. با این حال بارنز در پایان رمانش، نشان داده که آن همه شواهد یافتن (و بافتن) چه اندازه می‌تواند همه نادرست و پرت باشد، حقیقت چه اندازه می‌تواند از روایتی که ما برساخته‌ایم دور باشد، و واقعیت، حی و حاضر پیش روی تو ایستاده باشد و به تو بگویند: «حضور شما او را ناراحت می‌کند.»

درک یک پایان، در سطح نخست، داستان یک رابطه و درگیری‌های ذهنی آن است، و در لایه‌ای عمیق‌تر داستانی درباره‌ی فهم ما از حقیقت. رمانی کوتاه، خوشخوان، عمیق و جستارگونه، که در پایان مبهوتتان می‌کند.

#درک_یک_پایان
#جولین_بارنز
#معرفی_کتاب
#julianbarnes
#thesenseofanending
          

            اولای کتاب جالب بود  و باعث شد چند تا خاطره و احساسات مربوط بهشون زنده بشه و به فکر فرو برم. در ادامه کتاب داستانی تر شد و حاشیه هم زیاد می رفت و یه بخش هایی رو نصفه نیمه رها میکرد. شاید این سبک مورد علاقه نویسنده است ولی جالب نبود به نظرم. یک چیز خوبی که داشت بعضی از بخش 
 .ها رو چند بار مرور میکرد و دوباره بهشون نگاه میکرد و خواننده هم میتونست مستقل از نویسنده دوباره تحلیل یا قضاوت کنه

آخرش یه مقدار معمایی شد و انگار نویسنده میخواست زورکی داستان رو پیچیده و سخت فهم بکنه به یه حالت تفاخر گونه که توی ذوق میزد. به عنوان یه رمان ضعیف بود به نظرم.
          

            روایت زندگی گذشته تونی، که به سن پیری رسیده. دچستی داشته در دوران کالج به اسم آدریئن و دوست دختری به اسم ورونیکا. بیشتر از این رو نمی‌گم چون احتمال لو رفتن داستان هست.
سال‌ها گذشته و تونی با آدم‌هایی از گذشته‌اش روبرو می‌شه. و متوجه میشه حقیقت در نگاه اول اون چیزی نبوده که فکر می‌کرده و بعدتر از اون هم متوجه میشه حتی چیزی نبوده که داشته بهش نگاه می‌کرده.
داستانی درباره‌ی پیچیدگی روابط و قضاوت آدمیزاد و مهم‌تر از همه تاثیر حرف آدم‌ها روی هم. 
می‌تونم بگم خوندنش برای من حداقل چیزی که داشت این بود که باعث شد بیشتر دقت کنم که به کی، چی می‌گم. 
و لعنت به تیغ مزخرف سانسور! خیلی جاهای داستان برای من گنگ بود. و کاملا حس می‌کردم کلمات عوض شده یا حذف شده. فهمیدم یه فیلم هم ازش ساخته شده و با دیدن اون فیلم خیلی از گره‌های ذهنیم باز شدن. به نظرم دیدنش خالی از لطف نخواهد بود the scene of an ending.
          

            تعریف این کتاب رو خیلی شنیده بودم، ولی اونقدر خوشم نیومد ازش.

به نظرم این کتاب درباره ی زندگی ایدرین بود نه انتونی. انتونی شخص دوم این داستان بود، ایدرین نقش اول و ورونیکا نقش سوم. ما داستان رو برای اولین بار از چشم یه نقش دوم به ماجرا نگاه کردیم، اولش مشخصا ادم فکر میکنه که انتونی نقش اوله ولی نه ایدرین نقش اول رو 
داشت.

زندگی انتونی خیلی ساده و اروم بود، خودش هم همین شخصیت رو داشت،. یه ادم ساده و اروم ولی ایدرین اینطوری نبود؛ ما از اون چیز کمی فهمیدیم، فقط فهمیدیم که پدرومادرش باهم نیستن، یه خواهر داره، حالات فیلسوفانه داره و از ورونیکا خوشش اومده ولی بعدش چی 
میشه که این علاقه عوض میشه؟ نمیدونم

واقن ترجیح میدادم این داستان درباره ی ایدرین بود تا یه داستان خیلی خشک و اروم درباره ی انتونی و چیزایی که حالیش نبود
          

            درک یک پایان داستانی‌ست درباره‌ی تاریخ، حافظه، قضاوت و مسئولیت... داستان به دو قسمت تقسیم شده، قسمت ابتدایی به دوران نوجوانی راوی بر میگرده که با دو نفر دیگه یک جمع دوستانه‌ی سه نفره رو تشکیل میدادن که یک نفر چهارم بهشون اضافه میشه، نفر چهارمی که مثل اونها نیست ولی با هم جور میشن، باهوش‌تر و عاقل‌تر از اون سه نفره. در قسمت اول به داستان این دوستی با محوریت راوی و روابطش و حضور افتخاری همین نفر چهارم میپردازه. در قسمت دوم به سالها بعد میریم و راوی با اتفاقاتی رو برو میشه که مدام در حال کشف حقیقت از طریق حافظه و اطلاعات ناقصی هست که داره اما روای اونقدر ها هم قابل اعتماد نیست و جالبی داستان اینجاست که شما در طول خوندن کتاب مدام با تعاریف همین راوی غیرقابل اعتماد قضاوت می‌کنید. داستان کشش خوب و حرفای جالبی داشت.ه

این جمله‌ی کتاب هم جالب بود، «ما توی این زندگی عاشق آدم‌های زیادی نمی‌شویم، یکی، دو تا یا سه تا. و گاهی متوجه نمی‌شویم تا وقتی که دیگر خیلی دیر است.»ه
          

            از آن کتاب‌هایی است که بابت دیرخواندنشان حسرت می‌خورم. تونی وبسترِ پیر، داستانش را از دوران مدرسه روایت می‌کند؛ داستان خودش، دوستان نزدیکش، روابط پیچیده‌اش و معرفتی که نسبت به زندگی داشته و دارد. 
«انتظار» معشوق ماست؛ به پایش می‌سوزیم و می‌سازیم. انتظار می‌کشیم چیزی را که نمی‌دانیم چیست. شک نداریم که خواهد آمد؛ اما نه امروز بلکه فردا. با این وجود، «آن چیز» به همان دلیلی هرگز نمی‌رسد که «فردا» هیچ‌وقت در «امروز» یافت نمی‌شود.
«درک یک پایان» یعنی مسئله‌ای مهم  برای اندیشیدن درمورد زمان:
۱. این‌گونه است؛ زمان آن را ثابت می‌کند.
۲. این‌گونه نیست؛ زمان آن را ثابت می‌کند.
خب، هرکدام از دو گزینه‌ی بالا، پیامدهایی در پی دارد. اگر زمان همان چیزی باشد که روایت‌های ما را اثبات می‌کند، انسان به چه موجود بی‌ارزشی تبدیل می‌شود! بنده‌ی زمان! و اگر زمان برای اثبات اشتباهات ما سر گذرگاه‌های تاریخ ایستاده، یعنی انسان از زمان قدرتمندتر است.
این را هم بگویم که پایان‌بندی را اصلاً دوست نداشتم. به‌نظرم بیش از اینکه «خلاقانه» باشد، تلاش نویسنده برای رفتن بی‌دلیل از مسیری دیگر بود. 
          

            https://khoshi.net/the-sense-of-an-ending.html

از بحث‌های فلسفی حول خودکشی و چیز‌های دیگر، شخصیت جذاب ایدرئین و طنزِ موجود در نثر حرفی نمی‌زنم. غیر از این‌ها، کتاب از ابتدا دارد هشدار می‌دهد که هر روایت و هر روایت‌گری قابل اعتماد نیستند. تمام تلاشش را می‌کند تا با پر رنگ کردن ضعف حافظه، برداشت‌های شخصی و بحث‌های فلسفی در مورد روایتگران بگوید که نمی‌شود به تاریخ اعتماد کرد.

«باید به عقب برگردم و نگاهی به چند حادثه بیندازم که حالا به صورت حکایت واقعی درآمده‌اند، به صورت خاطره‌هایی شبیه به واقع که زمان آن‌ها را تغییر شکل داده و به قطعیت مبدل کرده است.
اگر هم دیگر نتوانم از چیزهایی که واقعا رخ داد مطمئن باشم، دست کم می‌توانم نسبت به تأثیرات ذهنی بر جا مانده از آن‌ها صادق باشم. بیش از این از من ساخته نیست.»


«تاریخ یقینی‌ست که در نقطه تلاقی نارسایی حافظه و نابسندگی مدارک حاصل می‌شود.»


«به نظر من، این آغازی بر پایان رابطه ما بود. یا شاید من این جور به خاطر سپرده‌ام که این طور به نظر برسد، و تقصیر را به گردن او بیندازم؟»


«باز هم تاکید کنم که این استنباطِ اکنون من از چیزی‌ست که آن وقت اتفاق افتاد. یا بهتر بگویم، یادماندهٔ من از استنباط آن روزم از رخدادِ آن زمان است.»

به این حرف‌های گنگ در مورد حافظه بسنده نمی‌کند و تمام روایت خودش را هم زیر سوال می‌برد:

«شاید این حرف به نظرتان یاوه بیاید. یاوه‌ای موعظه‌مانند و خودتوجیه‌گر. چه بسا عقیده داشته باشید که رفتار من با ورونیکا مانند همه مردانِ بی‌تجربه بود، و «نتیجه‌گیری»هایم همه آب برمی‌دارد. برای مثال، «پس از آن که قطع رابطه کردیم شبی را با من گذراند» را می‌توان به آسانی برگرداند به «پس از آن که شبی را با هم گذراندیم، از او جدا شدم». و نیز شاید فکر کنید که فوردها خانواده‌ای از طبقه متوسط عادی انگلیسی بودند و من دارم خصمانه تئوری‌های قلابی آسیب‌دیدگی را به آن‌ها می‌چسبانم؛ و خانم فورد مدبرانه دلواپس من نبود، بلکه به دخترش وقیحانه حسادت می‌کرد.»

این بند را که خواندم، خواندن را متوقف کردم. با آن همه هشدارهای قبلی، من باز هم حرف‌های راوی را تمام و کمال پذیرفته بودم؟ چرا من همهٔ روایت‌های اول شخص در همهٔ داستان‌ها را بی چون و چرا می‌پذیرفتم؟ در کتاب‌های غیر داستانی کمی با شک به حرف‌ها نگاه می‌کنم اما روایت‌های شخصی تماما درست در نظر گرفته می‌شوند. مگر منبع دیگری هم هست که بخواهم گفته‌های گوینده را با آن بسنجم؟ آیا این نشان دهندهٔ اعتماد بیش از حد من به روایت خودم از حقیقت است؟
این جا برگشتم و دوباره از اول فصل خواندم. با شک و تردید بیشتر. شاید بشود تمام داستان‌ها را دوباره خواند؛ این بار با در نظر گرفتن قصد و غرضِ پنهان راوی، یا بیماری‌اش یا هر دلیل دیگری که راوی را زیر سوال می‌برد. قبلا در کتاب همزاد با راویِ نامطمئن مواجه شده بودم، اما آن هم باعث نشده بود که من اعتمادم را به اول شخصِ قضیه از دست بدهم. قصد و غرض پنهان من از روایتی که از داستان زندگی‌ام دارم چیست؟ چقدر می‌توانم به خودم اعتماد کنم؟

بعد از این که مشکل در فصل اول مطرح شد، فصل دوم می‌خواست ابعاد آن را نشان دهد و اگر بتواند، درمانش کند. با ضربه‌های پشتِ هم تلاش می‌کرد تا بالاخره جا بیافتد. هر بار که ویکتوریا به تونی می‌گفت «تو حالی‌ات نیست، هیچ وقت حالی‌ات نبود.» من تلاش می‌کردم به خودم نگیرم اما غافلگیری‌های داستان را نمی‌شد نادیده گرفت. تا آن ضربهٔ نهایی که ویکتوریا مستقیم در چشمانم خیره شد و با قطعیت گفت:«تو هنوز حالی‌ات نیست. هیچ وقت حالی‌ات نبود، هیچ وقت هم نخواهد بود. پس بی‌خود به خودت زحمت نده.»

واقعا حالی‌ام نخواهد شد؟

پی‌نوشت: ترجمه هم خوب بود.
          

            به نام او

یادداشت من در مورد درک یک پایان در سایت شهرستان ادب

<img src="https://shahrestanadab.com/Portals/0/Images/Content-Images/%D8%B1%D9%88%D8%B2%D9%87%D8%A7%DB%8C%20%D8%AC%D9%88%D8%A7%D9%86%DB%8C.jpg" alt="description"/>

«درک یک پایان» مهمترین اثر جولین بارنز نویسنده شناخته شده و پرکار انگلستانی است.

جولین بارنز در  سال 1947 در انگلستان به دنیا آمد و فعالیت ادبی خود را با نقدنویسی آغاز کرد و در سال 1980 با کتاب سرزمین مترو  به رمان نویسی رو آورد و با کتابهایی چون طوطی فلوبر ، انگلیس، انگلیس  و آرتور و جرج که هر سه نامزد جایزه من بوکر شده­اند، جایگاه خود را به عنوان یکی از مهم­ترین نویسنده­های حال حاضر ادبیات انگلستان تثبیت کرد.

جولین بارنز با انتشار «درک یک پایان» در سال 2011 تواست برای اولین بار جایزه مهم من بوکر را از آن خود کند، این اثر در سال 1395 توسط حسن کامشاد مترجم شناخته شده به فارسی برگردانده شد و توسط انتشارات فرهنگ نشر نو به چاپ رسید. از دیگر رمان­های مهم جولین بارنز می­توان به رمان «هیاهوی زمان» اشاره کرد که به نوعی زندگینامه دیمیتری شوستاکوویچ آهنگساز پرآوازه روسی­ست، این اثر پس از نشر در انگلستان بلافاصله به فارسی ترجمه شد و با استقبال خوبی از جانب علاقمندان به ادبیات داستانی روبرو شد.

در ادامه بخشی از رمان «درک یک پایان» با ترجمه حسن کامشاد آورده شده است:

 «پا که به سن می‌گذارید، انتظار کمی آسایش دارید، نه؟ فکر می‌کنید استحقاقش را دارید. به هر حال، من این‌جور فکر می‌کردم. ولی بعد می‌فهمید که زندگی پاداش شایستگی سرش نمی‌شود.

همچنین، جوان که هستید، فکر می‌کنید می‌توانید درد و رنج پیری را پیش‌بینی کنید. خود را در عالم خیال تنها می‌بینید – طلاق گرفته‌اید، شوهر از دست داده‌اید، بچه‌ها بزرگ شده‌اند و به راه خود رفته‌اند، دوستان یکی یکی می‌میرند. نبودِ مقام و منزلت به ذهنتان می‌آید، نبود هوا و هوس – و هوس برانگیزی. چه بسا از این هم پیشتر بروید و تصور کنید در شُرف مرگ هستید، که هرچه‌قدر هم دوست و رفیق داشته باشید، باید تنها با آن روبه‌رو شوید. ولی اینها همه آینده‌نگری‌ست. کاری که ما باید بکنیم و نمی‌کنیم آن است که ضمن نگاه به جلو به این فکر کنیم که از آن نقطه‌یِ آتی به عقب نگاه می‌کنی. احساس‌های تازه‌ای را که زمان می‌آورد بیاموزیم. برای مثال، درک کنیم که هرچه گواهان زندگی ما از میان می‌روند، تایید کمتر می‌شود، و این از یقینِ ما که کی هستیم و کی بوده‌ایم می‌کاهد. حتی چنانچه سوابق را -کتبی یا صوتی یا تصویری- مجدانه نگه داشته باشیم، ممکن است پی نبریم که در ضبط سوابق به خطا رفته‌ایم. جمله‌ای که ایدریئن اغلب نقل می‌کرد چه بود؟ «تاریخ یقینی‌ست که در نقطه‌یِ تلاقی نارسایی حافظه و نابسندگی مدارک، حاصل می‌شود.»

من هنوز تاریخ زیاد می‌خوانم، و البته تاریخ رسمی را که در زمان خودم روی داد به طور کامل دنبال می‌کنم – سقوط کمونیسم، خانم تاچر، 11 سپتامبر، گرمای جهانی هوا – به اضافه‌یِ آمیزه‌‌یِ مرسوم هراس و نگرانی و خوش‌بینی احتیاطآمیز. ولی هیچ‌گاه به این تاریخ رسمی اعتماد نکرده‌ام، یا همان احساسی را درباره‌یِ آن نداشته‌ام که نسبت به رویدادهای یونان و روم، یا امپراتوری بریتانیا، یا انقلاب روسیه دارم. شاید در قبال تاریخی که کمابیش مورد توافق قرار گرفته ‌است، بیشتر احساس ایمنی می‌کنم. شاید هم این همان ضد و نقیض‌گویی همیشگی است: تاریخی که جلو چشم ما روی می‌دهد باید روشن‌ترین باشد، در حالی که خطاپذیرترین است. ما در زمان به‌سر می‌بریم، زمان مار ار محدود و متعیّن می‌کند، و زمان است که وظیفه دارد تاریخ را محک بزند، مگر نه؟ ولی اگر زمان را نفهمیم، از راز آهنگ و پیشروی آن سر در نیاوریم، چه بخت و مجالی با تاریخ داریم – حتی با تکه‌ای کوچک و مشخص و معمولاً غیر مستند، یعنی تاریخ معاصر خودمان؟-

در جوانی افرادی که بیش از سی سال دارند به نظر ما میان‌سال و افراد پنجاه به بالا سالخورده می‌آیند و با گذشت زمان می‌فهمیم که خیلی هم اشتباه نکرده‌ایم. آن تفاوت‌هایی جزئی سنی، که در جوانی آن‌قدر مهم و فاحش می‌نمود، می‌فرساید، همه در پایان به یک گروه می‌پیوندیم، به گروه ناجوانان. من از این رهگذر هیچ‌وقت چندان شکایتی نداشته‌ام.

ولی این قاعده استثناهایی دارد. بعضی افراد، تفاوت سنیی را که در جوانی وجود دارد، هرگز واقعاً از یاد نمی‌برند: مسن‌تر مسن‌تر باقی می‌مانَد، حتی وقتی که هر دو ریش‌سفید شده‌اند و آب از دهن‌شان سرازیر است. برای بعضی افراد پنج ماه تفاوت در سن و سال، برای مثال، به معنای آن است که – برای مرد یا زن – با لجاجت همیشه خود را عاقل‌تر و پرمعلومات‌تر از دیگری بدانند، هرچند هم دلایل مغایر با این تصور در دست باشد. شاید هم باید بگویم به خاطر دلایل نغایر است که آنها چنین توهمی دارند. با آن‌که برای هر ناظر واقع‌بین کاملاً روشن است که موازنه به سود نفرِ اندکی کم‌سن و سال تر به هم خورده است، باز او همچنان هرچه بیشتر و هرچه عصبی‌تر، قیافه‌یِ حق به جانب به خود می‌گیرد.»
          

            تا اخرش خوندم ک ببینم چی میشه فقط
داستان خاصی نداشت و همش داشت تو ذهنش سیر میکرد و خاطراتشو میگفت
اصلا جوری نبود ک ادم همه هوشو حواسشو بزاره پای خوندنش
          

            راستش این کتاب منو به وجد آورد از داستانش از پایانش و از پاراگراف‌هایی که منو به فکر وا می‌داشت باعث می‌شد کتاب رو ببندم و نتونم ادامش رو پی بگیرم

و اما صحبت‌هایی که از روایت تاریخ شد که دونستن اون‌ها برای فهم داستان خیلی مهمه:
اول این که باید تاریخ تاریخ‌نگار را دانست تا بشود روایتی را که در برابر ما می‌نهد فهمید
دوم تاریخ دروغ فاتحان است به شرطی که فراموش نکنید که خودفریبی شکست خوردگان هم هست
سوم تاریخ یقینی‌ست که در نقطه‌ی تلاقی نارسایی حافظه و نابسندگی مدارک حاصل می‌شود.

ولی خوب احتمالا زیاد هستند کسایی که ازین داستان خوششون نیاد و فکر کنند که نویسنده حرفای فلسفی خودش رو یه جوری تو داستان جا داده که تو ذوق می‌زنه ولی خوب من متأسفانه شاید هم خوش‌بختانه درگیر این فرم و محتوا نشدم هنوز حس و شناختی که حین و بعد خوندن کتاب ایجاد می‌شه برام مهم‌تره.

خودم را که با او مقایسه می‌کنم می‌بینم من همیشه آشفته‌فکر بوده‌ام، و از معدود درس‌هایی که زندگی در برابرم قرار داد چیزی یاد نگرفته‌ام. به تعبیر خودم، به واقعیات زندگی تن دادم، تسلیم ضروریات آن شدم: چنین و چنان کردم و عمر گذشت؛ به تعبیر ایدریئن، من از زندگی قطع امید کردم، از آزمودن آن دست کشید، هر چه را پیش آمد پذیرفتم. به این ترتیب، برای اولین بار، دچارنوعی ندامت عمیق شدم - احساسی مابین دل‌سوزی به حال خود و نفرت از خود - نفرت از تمامی زندگی‌ام، سرتاپا. دوستان جوانی‌ام را از دست دادم. عشق همسر ازدلم رفته است. از آمالی که در سر می‌پروراندم دیگر اثری نیست. می‌خواستم زندگی چندان کاری به من نداشته باشد و در این مورد چه موفق شدم و این چه سودای اسف‌باری بود

فقط یک چیزی که اوایل کتاب آزارم می‌داد ولی بعد مثل سبک نویسنده بهش عادت کردم تغییر ناگهانی موضوع بندها بود.

و این که از ترجمه‌ی ادبی کتاب هم بسیار لذت بردم.

و همین‌طور روایت بخش اول کتاب از دهه شصت میلادی هم برایم شیرین بود.
          

            نوشته‌های جولین بارنز جذاب هست. ترجمه‌ی پاکیزه و روان کامشاد هم بر اثربخشی اثر افزوده بود. در پایان کتاب گفت‌وگوی مفصلی با بارنز ضمیمه‌ی کتاب است.  چند صفحه‌ی پایانی شیب داستان تند شد و مطمئن نیستم چطور شد!
باری حکایت از چند نوجوان در سال های ۱۹۶۰ آغاز می‌شود و یکی از بچه‌ها خودکشی می‌کند و کتاب در بستر وهم‌ناک ندانستن ما از چرا این خودکشی پیش می‌رود. سپس‌تر یکی از سه نفر دوستان نزدیک راوی هم خودکشی می‌کند و بعد سال‌ها خبر می رسد که یادداشت‌های روزانه‌ی آن دوست نخبه‌ی خودکشته! به ارث به راوی داستان رسیده. حالا زمان جست‌وجو در زمان از دست رفته است. ....