یادداشت‌های محمد علیزاده (7)

        داستان خمره را شهریور 93 خواندم. در میان آثار هوشنگ مرادی کرمانی کم و بیش دارای برجستگی است. و شاید به همین دلیل است که به چند زبان ترجمه شده. داستانی خوش ساخت، سلیس، روان و شیرین که فیلمی هم بر اساسش ساخته شده است. اگر بچه مدرسه ای دارید حتما میتواند دوست خوبی برایش باشد.
آقای صمدی در یک روستای دورافتاده معلم مدرسه است و هر 5 کلاس را در همان مدرسه به تنهایی اداره می کند . روزی خمره سفالی مدرسه که بچه ها موقع تشنگی از آن آب می خورند می شکند. معلم و بچه ها ناچار به تکاپو برای تهیه خمره جدید می افتند و در مسیر تلاش برای تهیه خمرۀ جدید است که داستان شکل می گیرد.
      

        رمان پرواز بر فراز ویوودینا را بهار سال ۱۳۹۲خواندم. روایتی شیرین و نفس‌گیر از جنگ نابرابر بوسنی و حضور فرزندان ایرانی حضرت روح‌الله (ره) در قلب سارایوو. آن‌قدری کشش داشت که متوجه نشوم چگونه سیصد صفحه را در نصفه روز خواندم.

از میان سطرها، پا به کوچه‌پس‌کوچه‌های سارایوو می‌گذاری، به X1 سر می‌زنی، دامنه‌های کوه پرالجیا را می‌پیمایی و در «گروهان یک‌دست‌ها» شانه‌به‌شانه با دشمن صربی می‌جنگی.

ویوودینا، رودخانه‌ای که در نگاه من رنگ و بوی اروند و کارون داشت، و پرالجیا، ارتفاعی که یادآور بازی‌دراز بود، در ذهنم جان گرفتند. سارایوو هم در این روایت، چهره‌ای شبیه خرمشهر پیدا می‌کند.

در دل این داستان، بوسنیایی‌ها با آنکه در متن جنگ و خون قرار دارند، اما مشق «جهاد الهی» را نزد سردار - فرمانده ای ایرانی - می‌آموزند.
      

        ماری، تاکاهاشی، اری، شیراکاوا، کااورو و چند شخصیت دیگر، ستون‌های اصلی داستان پس از تاریکی اثر هاروکی موراکامی‌اند. رمانی که در ۱۹ بهمن ۹۵ با معرفی دوستی عزیزتر از جان خواندمش.

یک‌شبه تمامش کردم. روایت در یکی از شب‌های توکیو آغاز می‌شود و با دمیدن صبح، پایانش فرا می‌رسد. از همان آغاز، فراوانی نمادها و سمبل‌ها توجه خواننده را جلب می‌کند. داستان در فضایی مرموز و کمی ماورایی جریان دارد، با شخصیت‌هایی کم‌وبیش سرگشته و مبهوت. ویژگی‌ای که  خاص قلم موراکامی است.

ظرافت او در ترسیم حال و هوای روحی انسان‌های عصر مدرن، دیالوگ‌هایی حساب‌شده و حرفه‌ای، و آمیزش این همه با رنگ ملایمی از عشقی ساده و بی‌ریا، از مهم‌ترین جذابیت‌های پس از تاریکی به شمار می‌آید.

البته نباید ناگفته گذاشت که سبک خاص موراکامی، همان‌قدر که برای بسیاری از خوانندگان به‌شدت جذاب است، برای عده‌ای دیگر می‌تواند در همان اندازه، دور از کشش و علاقه باشد.
      

        داستان پداگوژیکی را خرداد ۱۳۹۳ خواندم و چقدر دوستش داشتم. با این کتاب زندگی کردم. نویسنده  - ماکارنکو -  از چهره‌های سرشناس تعلیم و تربیت در شوروی سابق است.
پداگوژیکی به معنای  تعلیم و تربیت است.  اما اینجا منظور تربیتی نیست که توی کلاس و نیمکت و زنگ تفریح بگنجد. اینجا حرف از یک کانون اصلاح و تربیت نوجوانان خلافکار است، در جنوب شوروی قدیم و اوکراین فعلی.

ماکارنکو با قلمش، آن فقر و فلاکت و سرمای استخوان‌سوز و همه‌ی شلوغی و همهمه‌ی کولونی را با آن جماعت نوجوان خلافکار چنان جان‌دار ساخته که آدم بی‌اختیار دلش می‌خواهد برود آن کلونی را پیدا کند و از نزدیک تماشایش کند. دزدکی بگویم حتی گاهی  هوس می‌کند کاش خودش هم یکی از همان بچه‌های خطاکار  کولونی بود، تا سهمی از آن زندگی جمعی و سخت و عجیب ببرد.

همین یک کتاب از ماکارنکو کافی بود تا نامش به لیست محبوبترین نویسندگان من اضافه شود.