بریده‌های کتاب فاطمه یل آملی

خانم‌هایی که از موسیقی عرفانی، نشئه شده‌اند گیس‌هایشان را به چپ و راست تاب می‌دهند. اسکندر، راهنمای گروه، می‌گوید این خانم‌ها هر هفته می‌آیند. وانمود می‌کنند که جن‌زده شده‌اند تا شوهرانشان دست از سرشان بردارند، چون مردها از زن جن‌زده می‌ترسند. ببینید بعضی از زنان متأهل برای فرار ناچارند دست به چه کارهایی بزنند.

جمله‌ای شبیه بیت ترجیع: باز عراق را بمباران کردند. سی‌وچهار هواپیمای انگلیسی و آمریکایی پنج ناحیه‌ی مختلف را زده‌اند، چون بوش گفته عراق هواپیماهای آن‌ها را تهدید می‌کند. کسی هم نیست بپرسد که خودشان در آسمان عراق چه غلطی می‌کنند. … اسمش را هم می‌گذارند روال معمول! از کی تا حالا بمباران یک کشور شده روال معمول؟

یمنی‌ها بین ناهار وقفه‌های کوتاه دارند. در این وقفه‌ها مزه‌ی دهانت را با یک‌جور شیرینی عسلی به اسم بنت‌الصحن عوض می‌کنی و دوباره می‌روی سراغ گوشت و غذاهای دیگر. غذایت را نباید تا ته بخوری. چند لقمه‌ی آخر را می‌گذاری در بشقاب بماند که هم نشان بدهی دَله نیستی هم صاحبخانه بفهمد که سیر شده‌ای.

به نظرم رسید که دانشگاه در واقع پناهگاهی برای محافظت از گونه‌های کمیاب است، گونه‌هایی که اگر مجبور باشند برای تنازع‌ بقا در پیاده‌رو خیابان استرند بجنگند، به زودی منقرض خواهند شد.

از خاله‌کلیدی خواستیم اجازه بدهد یک ذره دیگر آسمان را تماشا کنیم. گفت: «نه، نمی‌شود.» زینب هم از او خواست که امروز در را کمی دیرتر ببندد. اما خاله‌کلیدی گفت: «نمی‌شود آمدن شب را عقب انداخت.» اینجی، تو می‌توانی آمدن شب را عقب بیندازی؟

طبیعت وحشی و با جبروت و در عین حال مصفای راه مزبور را در جای دیگری ندیدم و در توصیف آن، که از نیروی کلکم بیرون است، بدین شعر قاآنی اکتفا می‌ورزم: گه به مغاکی ز حد هستی بیرون/گه به فرازی ز آفرینش برتر

قدری در اتاق امین‌حضرت نشسته چای صرفیده، شکایت داشت که این‌ جاها کجاست نه طهارتی، نه نمازی و حق هم داشت.

کنار دریا رفته، مردم‌ تمام نحیف بودند. حالتی خوش بود. زن و مرد در شن‌ها می‌غلطیدند.

وقتی آمدیم منزل، دیدیم حشمت میوه آورده که سگ نمی‌خورد. قدری با او شوخی و صحبت کردیم. معترض به غرهای غیرموجه شد و آخر دور ریخته شد و ضرری به کیسهٔ حشمت وارد آمد.

فکر می‌کنی اون وقتا چرا قصه می‌ساختم؟ چون همه‌چیز اینجا بی‌مزه بود. من قصه می‌بافتم تا همه‌چیز باحال‌تر بشه.

روشنفکران موجودات عجیب و غریبی هستند. هم خیلی خودشیفته‌اند و هم نفْسی متورم دارند. شاهرخ به عکس بسیار متواضع بود و غذای روح را به نفس اماره نمی‌داد.

ولی شما چطور توانستید چیزهایی را که بر سرتان آمده تحمل کنید؟ چطور شکاف‌های روزها را پر کردید؟ جوابت را می‌دانم و می‌دانم که می‌گویی این‌ها موقتی بود. شما موقتاً زندگی کردید و موقتی بودن ابزار تفاهمتان با زندگی بود.

می‌دانی که زن‌ در کشور ما چطور است. همه چیز را پنهان می‌کند. نه شکایتی می‌کند و نه به زبان می‌آورد. با سکوت و رمزوراز دور خودش حصار می‌کشد.

چرا از بین همهٔ ملت‌های دنیا فقط ماییم که باید هر روز وطنمان را اختراع کنیم و اگر نکنیم همه چیز از دست می‌رود و وارد خواب ابدی می‌شویم؟

ماه فقط یک روز در هر ماه کامل می‌شود. بقیهٔ روزها، یا بزرگ می‌شود یا کوچک. زندگی همین است. استقرار‌ْ استثنا است و تغییرْ قاعده.

و ما فقط برای این زنده ماندیم که مرگ هم گیرمان نیامد.

یهودی‌ها چقدر کم‌عقل‌اند. این چه شعار پوچی است که روی تابلوها می‌نویسند و بالا می‌برند و می‌گویند قدس پایتخت ابدی دولت اسرائیل است؟ هر کس از ابد حرف بزند از تاریخ بیرون رفته. ابد ضد تاریخ است. هیچ چیز ابدی‌ای وجود ندارد. حتی خدایان را ما عرب‌ها خوردیم. در جاهلیتمان خدایانی از خرما ساختیم و خوردیم. چون گرسنگی از ابد مهم‌تر است. حالا می‌آیند و می‌گویند قدس پایتخت ابدی است. حرف مفت است. این یعنی شروع کرده‌اند که مثل ما بشوند، شکست‌پذیر بشوند.

خط، با خون تو آغاز می‌شود/از آن زمان که تو ایستادی/دین‌ راه افتاد/و چون‌ فرو افتادی/حق برخاست/تو شکستی/و «راستی» درست شد/و از روانهٔ خون تو/ بنیان ستم سست شد/در پاییز مرگ تو/ بهاری جاودانه زایید/گیاه رویید/درخت بالید/و هیچ شاخه نیست/که شکوفه‌ای سرخ ندارد/و اگر ندارد/شاخه نیست/هیزمی است ناروا بر درخت مانده!

به عنوان نمونه، او (طرطوشی در سراج الملوک) هم گزارش می‌کند که وقتی عبدالملک مروان بر تخت خلافت نشست، قرآن را به دست گرفت و گفت: «اینک هنگام جدایی من و تو است».