بریده‌های کتاب محمد رحمانی گورجی

مفاهیم، فناوری یا ماشین های اجتماعی اند که در ساختن یا ویران کردن جامعه نقش دارند... برخی مفاهیم به دلیل تکرار شدن در زندگی جمعی و گفتمان عمومی و زبان روزمره حساسیت و اهمیت شان کاسته شده و ما آنها را بدیهی می پنداریم، به آنها نمی اندیشیم و به ندرت در صدد فهم معنا و دلالت هایشان بر می آییم.

پرنده مردنی است، پرواز را به خاطر بسپار! یکی از تصورات غلط در مورد استراتژی این است که فکر کنیم مدیریت استراتژیک یعنی به کارگیری ابزارها! ابزارها هیچ اصالتی ندارند... خود را به ابزارهای معروف استراتژی محدود نکنید! اصل حرکت است و ریل و قطار اصالت ندارد.

(بوعلی) اگر در مساله ای سرگردان می ماند و به حد وسط برهان دست نمیافت، چنین میکرد: از تامل دست می شست، به مسجد می رفت و نماز می گذارد. به درگاه الهی متوسل می شد و از او یاری می خواست ، تا اینکه خداوند متعال مشکلش را می گشود.

در سینمای ایران، «موفقیت» قدغن است، چه برسد به «قهرمان بودن». فضای گفتمانی حاکم بر مجامع هنری و روشنفکری ما متاثر از همان فضای ناقص شناخت حاصل از جامعه شناسی است؛ یعنی بی ارتباط با جامعه ماست. در این فضا اساساً موفقیت، تابوست.... اگر بخواهیم جامعه درست شود، باید حداقل «امید به تغییر» را در شخصیت ها زنده نگه داریم... یکی از دلایل موفقیت انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، شاید این بود که در فیلم های قبل از انقلاب و فیلم فارسی، مخاطب فقط پایان خوش می دید.

گوش کردن به حرف های قشنگ و فکرهای بزرگ، مادامی که پای حرکت به سوی آنها در خود ایجاد نکرده باشيم، گناه است؛ چون به جای اینکه ما را پیش ببرد، خردمان می کند.

انقلاب اسلامی به خصوص یک پدیده فرهنگی است، یک درک است، یک هویت و نسبت تاریخی است با دنیایی که ما را احاطه کرده است. کسی که این نسبت تاریخی و این درک و هویت را دریافت نمی کند نمی تواند مدیر متناسب با انقلاب اسلامی باشد. مدیری خواهد شد که انقلاب اسلامی را مسخ خواهد کرد. تبدیلش خواهد کرد به آن چیزی که امروز در بعضی حوزه ها شاهدیم، یعنی حاکمیت عقلانیت تکنوکرات و بروکراتیک و نه حاکمیت یک هویت معنوی و دینی، که در صدر انقلاب همه به صرافت طبع خواستار آن بودند.

در زمانی شهروندان یکی از شهرها فرمانده سپاهی داشت که آنان را از فشار دشمن رهایی بخشیده بود، شهروندان هر روز با هم شور می کردند که با چه پاداشی از او سپاسگذاری کنند، زیرا هیچ پاداشی حتی گماشتن او به فرمانروایی شهر به نظرشان کافی نبود. سر انجام شهروندی به پا خاست و گفت: " بگذارید او را بکشیم و گورش را به عنوان مزار قدیس حامی شهر زیارتگاه سازیم. " این پیشنهاد پذیرفته شد...

دکتر می گوید: "یک ماهه از اینجا تکون نخوردم, همین جا میخوابم ، روی اون تخت " می پرسم: "خانواده ات کجا هستن ؟" می‌گوید:" خبر ندارم ! شاید بیروت و شاید جایی دیگر" - یعنی تلفنی هم خبر نداری؟! - نه. آن شالله خوب هستند. پسرهام مراقب مادرشون هستن - نگرانشون نیستی؟ سوال ابلهانه ای می پرسم. دکتر با لبخند پک عمیقی به سیگارش می زند و می گوید: " من حج ابراهیمی انجام میدم ، رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ" یعنی پروردگارا! من برخی از فرزندانم را در درّه ای بی کشت و زرع نزد خانه محترمت سکونت دادم؛

مفهوم مقاومت در الهیات شیعی گاهی به مثابه مقاومت گریز، گاهی مقاومت ستیز و گاهی هم مقاومت سازنده تفسیر می شود و خوانش های الهیاتی شیعه در این حوزه بس متمایز است...

به راستی ارزش نوآوری در چیست؟ در بازنمایی حقیقت به صورتی واقع نگرتر؟ اگر فهم از واقعیات نسبی است پس چگونه ارزش فرهنگی قابل ارزیابی است؟ ظاهرا ارزش فرهنگی به نسبت معنادار آن با سنت فرهنگی است...

نیل پستمن می گوید: موسیقی را آوردید و یک بلایی بر سر ما آورد که حتی اخبار را هم همراه با موسیقی می گویند! گاهی توجه به فواید شما را به لابدیت یک کار می رساند و به نسخه بدیل آن فکر نمی کنید.

کار تبلیغاتی مثل وزنه برداری نیست که اگر او مثلا ۱۰۰ کیلو زد شما بروی ۱۵۰ کیلو بزنی، بلکه مثل بازی شطرنج است…

در یکی از سفرها آمریکایی ها هواپیمای تسلیحاتی ما را شناسایی کرده و توقیف کرده بودند. آقا به من گفتند: شما اشتباه کردید اما اخلاق شما باعث شد که نتیجه به نفع انقلاب شود و مردم بوسنی بفهمند دوستانشان چه کسانی اند…