بریده‌های کتاب ایستگاه خیابان روزولت؛ روایتی مستند از تسخیر سفارت آمریکا در تهران

از کارمندان گروگان گرفته شده در لانه‌ی جاسوسی: معمولاً تاریخ را فاتحان می‌نویسند، ولی به عنوان یک تاریخ شناس، باعث تعجب من است که تاکنون اکثر مطالبی که در مورد ایران نوشته شده از سوی بازنده‌ها، آمریکایی‌ها و عوامل شاه، بوده است!!!

میانه روها، شخصیت‌ها و گروه‌هایی بودند که عاری از اندیشه و رفتار انقلابی بودند؛ یعنی در ساعت اندیشه، با چپ‌گرایی یا اسلام انقلابی بیگانه بودند و در ساحت عمل، رفتارهای پرحرارت و رادیکال را تقبیح می‌کردند؛ اگر ائتلافی از این نیروها در حکومت ایران شکل می‌گرفت آمریکایی‌ها می‌توانستند از مسیر تبلیغات و بازی‌های سیاسی آنها را به قدرت برسانند و دست‌کم نسبتی از جایگاه سابق خود را باز می‌یافتند.

جان لیمبرت؛ کارمند بخش سیاسی سفارت آمریکا در تهران و گروگان واقعۀ ۱۳ آبان: معمولاً تاریخ را فاتحان می‌نویسند، ولی به عنوان یک تاریخ شناس، باعث تعجب من است که تاکنون اکثر مطالبی که در مورد ایران نوشته شده از سوی بازنده‌ها، آمریکایی ‌ها و عوامل شاه، بوده است.

اداره کل هشتم ساواک از سوابقِ وابسته‌ی مطبوعاتی سفارت(اغلب افسران اطلاعاتی سی‌آی‌ای) نتیجه گرفت که نمایندگی cia در تهران مجدانه پیگیر نفوذ در گروه‌های مختلف، به ویژه روشنفکران و تحصیل کرده‌های ایران بوده است ...

ائتلاف دست‌ساز «خط میانه» آمریکایی‌ها دیگر با اصحاب قدرت در ایران تماسی نداشتند و این تماس باید برای بار دیگر برقرار می‌شد؛ اما تا وقتی که می‌توان از ابزار نرم و هموار رجال و دستجات آمریکوفیل بهره برد، چرا باید پا در جادۀ صعب‌العبور کودتا گذاشت؟! راه‌حل ایستگاه خیابان روزولت این بود که هر دو مسیر به موازات همدیگر پیموده شود، هم مبارزات سیاسی گروه‌های آمریکادوست و هم کودتای نظامی. راهکار نخست، تأسیس ائتلافی متشکل از سیاستمداران، روحانیان و نظامیان «میانه‌رو» بود تا بتوانند قدرت را به چنگ آورند و منافع ایالات متحده در ایران را برای بار دیگر برآورده کنند؛ به همین خاطر بود که چنین ائتلافی به «خط میانه» شهرت یافت. از منظر آمریکایی‌ها، میانه‌روی در نقطۀ مقابل انقلابی‌گری معنا می‌شد. میانه‌روها، شخصیت‌ها و گروه‌هایی بودند که عاری از اندیشه و رفتار انقلابی بودند؛ یعنی در ساحت اندیشه، با چپ‌گرایی یا اسلام انقلابی بیگانه بودند و در ساحت عمل، رفتارهای پر حرارت و رادیکال را تقبیح می‌کردند. اگر ائتلافی از این نیروها در حکومت ایران شکل می‌گرفت، آمریکایی‌ها می‌توانستند از مسیر تبلیغات و بازی‌های سیاسی، آنها را به قدرت برسانند و دست‌کم نسبتی از جایگاه سابق خود را بازمی‌یافتند.

راهکار نخست تاسیس ائتلافی متشکل از سیاستمداران، روحانیون و نظامیان 《میانه‌رو》بود تا بتوانند قدرت را به چنگ آورند و منافع ایالات متحده در ایران را برای بار دیگر برآورده کنند؛ به همین خاطر بود که چنین ائتلافی به 《خط میانه》 شهرت یافت. از نظر آمریکایی‌ها، میانه‌روی در نقطه مقابل انقلابی گری معنا می‌شد.

بسم الله از منظر آمریکایی ها، میانه روی در نقطه ی مقابل انقلابی گری معنا می‌شد. میانه روها، شخصیت ها و گروه هایی بودند که عاری از اندیشه و رفتار انقلابی بودند؛ یعنی در ساحت اندیشه، با چپ گرایی یا اسلام انقلابی بیگانه بودند و در ساحت عمل، رفتارهای پرحرارت و رادیکال را تقبیح می کردند. اگر ائتلافی از این نیروها در حکومت ایران شکل می گرفت، آمریکایی ها می توانستند از مسیر تبلیغات و بازی های سیاسی، آنها را به قدرت برسانند و دست کم نسبتی از جایگاه سابق خود را باز می یافتند. سیاست تشکیل ائتلاف میانه در اسناد به‌دست‌آمده از سفارت آمریکا به وضوح مشاهده می شود. در نامه ی سرّی ۲۱ اردیبهشت ۱۳۵۸ از مرکز فرماندهی سی آی ای به ایستگاه تهران نوشته شده:<<هدف از اقدام سیاسی ما در ایران، روی کارآمدن دولتی است که نسبت به منافع ایالات متحده نظر موافق داشته باشد.>>۱ در تلگرام دیگری از مدیر سازمان سی آی ای، استنسفیلد ترنر، توضیحات بیشتر و صریح تری درباره ی خط میانه ذکر شده است: قصد ما در تماس با شریعتمداری، کمک به ایجاد یک <<راه حل میانه>> است. هدف ما ایجاد شکاف در نهضت اسلامی نیست، بلکه می خواهیم نیروهای میانه روی درون آن را تا حد حاکم شدن توسعه دهیم. وجود یک جناح میانه روی قوی که بر نهضت حاکم باشد، می تواند به خوبی آنهایی را که در سرتاسر کشور صاحب افکار میانه روی دنیوی هستند، حداقل در شکل یک ائتلاف جذب کند. او در ادامه ی همین تلگرام تاکید کرد که هدف سی آی ای در ایران، برپاکردن دولتی است که نسبت به تامین منافع آمریکا هم‌سو باشد.۲ ۱: اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج ۶، ص ۲۷۵. ۲: اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ج ۶، صص ۲۷۶_۲۷۷.

تمامی دانشجویان دختر و پسر که در بخش‌های مختلف فعالیت می‌کردند، موظف بودند در پاس‌های دو ساعتها نگهبانی دهند تا نگهبانی شبانه‌روزی برقرار شود.

سید ابوالحسن بنی‌صدر که در مکاتبات داخلی سی‌آی‌ای با اسم رمز «اس‌دی‌لودر/۱» نامیده می‌شود، توجه ماموران این سازمان را به خود جلب کرده بود.جمع‌بندی کاسین (افسر سازمان) از سه جلسه‌ای که با بنی‌صدر به گفت‌و‌گو نشسته بود، مجموعا مثبت بود. او پیشنهاد داد که در آینده ، سازمان با استفاده از مأموری دیگر، بنی‌صدر را به خدمت خود در آورد.

راه حل ایستگاه خیابان روزولت (برای مداخله در حوزه ماموریت) این بود که هر دو مسیر به موازات همدیگر پیموده شود: هم مبارزات سیاسی گروه‌های آمریکادوست و هم کودتای نظامی ...

(با شروع تسخیر سفارت آمریکا) سید محمد موسوی خوئینی‌ها به سفارت آمریکا رسید و به سید احمد آقای خمینی تلفن کرد و گفت: دانشجویان سفارت آمریکا را فتح کرده‌اند، من آنها را به خوبی می‌شناسم، از امام بپرسید اگر با این اقدام مخالفند، ما خودمان اینجا را تخلیه کنیم. احمدآقا رفت و دقایقی بعد بازگشت و گفت امام بین دو نماز ظهر و عصر بودند من پیغام شما را دادم و امام گفتند:《 جای خوبی را گرفته‌اند، بگویید محکم نگه دارند ...》

ماجرای تسخیر سفارت به سر آمده بود. دولت ایران هم تعهدات خود در بیانیه‌های الجزایر را انجام داد... لیکن ضعف‌های حقوقی بیانیه‌ها اندک اندک رخ نشان داد. دولت آمریکا برخی بندهای توافق شده را نقض می‌کرد یا به اجرا در نمی‌آورد و دولت ایران ابزاری برای الزام دولت آمریکا در دست نداشت. اولین مذاکره و توافق با آمریکا، بیش از آنکه دستاورد داشته باشد، تجربه داشت

محمدرضا پهلوی برای انور سادات بازگو کرد که ترک تهران به اجبار آمریکایی‌ها بود: 《آمریکایی‌ها مرا وادار به عزیمت کردند، حتی سفیر(ویلیام سالیوان) در فرودگاه مدام به ساعت مچی‌اش نگاه می‌کرد و می‌گفت هر دقیقه تاخیر، نه به سود اوست و نه به سود ایران》