یک دور خواندن کتاب خالی از لطف نیست...
اما اگر به واقع دنبال «نقشه هایی برای گم شدن» هستید باید در جستارهای این کتاب بطور همزمان  ۱-در فهم معنای «گم شدن» و ۲-نادغدغه مندی ِ در پیدا کردن «نقشه»ها   متامل شوید. 
سبک نوشتاری «جستار گونه» و تبیین جهان بینی متفاوت این نویسنده کار را سخت میکند. اقتضای بیان این موضوع ِ پارادوکسیکال (نقشه هایی برای گم شدن) همین است. 
لازم است نه تنها کتاب را بفهمید بلکه همچنین نویسنده را. (و نیز کلیه تجربیات و پیشینه های فرهنگی و تاریخی ای که با آن کتاب را نوشته است.)
برایم مرتبط شدن با کتاب سخت بود چرا که نویسنده کتاب را با استدلال هایی روایی و ضمنی نگاشته است. با زبان و لحن کمتر مانوس برای من ...
      

        خواندن کتاب را خیلی توصیه نمیکنم.
      

        از ماست که برماست: «خودمانی» ترین جمله کتاب که فحوای اصلی آن است.  کتابی که موضوع و مخاطبش «ایرانی» است و نویسنده به درستی این خودمانی بودن را در برخورد با مخاطب [جامعه ایرانی] لازم میداند چراکه میخواهد ما که مخاطب [ش] هستیم منتقد خود باشیم. کتاب را هم تقدیم به آنان کرده است که «هرگز حقیقت را به پای وجاهت قربانی نکردند»: کاری که به کرات انجام میدهیم.
عنوان کتاب شامل واژه دیگری نیز هست «جامعه شناسی». نویسنده کتاب آقای حسن نراقی تحصیلات دانشگاهی جامعه شناسی یا رشته های مرتبط علوم اجتماعی را نداشته است. اما بقولی جهاندیده و ایراندیده بوده است و تجربیات زیادی در برخورد با ایرانی داشته است. خودش هم اذعان داشته که نه تاریخدان است و نه جامعه شناس.
کتابی که تا سال ۹۰(سال فوت مرحوم نراقی در ۷۲ سالگی) به چاپ ۲۲ رسیده بود در این سال مورد انتقاد انجمن جامعه شناسی ایران قرار گرفت. «... رویکرد خوشایند مذاق اهل قدرت است... » و «... نمیتوان آنرا اثری در جامعه شناسی ارزیابی کرد...» و نقدهای دیگری که از چاپ اول کتاب به آن وارد شده بوده است.
با اینکه تا چاپ سوم این کتاب با زیر عنوان «نقش ما در آیینه» و از آن چاپ به بعد با زیرعنوان «چرا درمانده ایم» به چاپ رسیده است ولی اصلاح «جامعه شناسی خودمانی» آنقدر جذاب بوده که نه تنها نویسنده کماکان در مقالات و کتب و مصاحبه های بعدی اش اصرار به آن داشته بلکه نویسندگان دیگر هم این خودمانی بودن را مورد مباحثه قرار داده اند. گویا نقدها هرچه که باشد نمیتوان این نکته را کتمان کرد که این کتاب در «همگانی سازی واژه جامعه شناسی» نقش  مهمی داشته است. 
البته خوده نویسنده هم در مقدمه به آن اذعان داشته است اینگونه نگاه خود انتقادی (خود انتقادی ما ایرانیان به رفتارهای فردی و اجتماعی مان) را متاثر و وام گیر از نوشته های مهندس مهدی بازرگان  (کتاب سازگاری ایرانی) ، مرحوم جمالزاده (کتاب دارالمجانین و کتاب خلقیات ما ایرانیان) و علی محمد ایزدی (کتاب نجات) میداند و نه ساخته و پرداخته خودش. 
همچنین در مقدمه، کتابش را در کنار آثاری همچون «جامعه شناسی نخبه کشی» و «ما چگونه ما شدیم» قرار میدهد.
در سخن آخر میگوید که «... نخست باید بدون رودربایستی با خودمان واقعیت خودمان را حداقل برای خودمان روشن کنیم و به روی خودمان بیاوریم...» و کتابش را «... به صورت یک اتود ساده روی کاغذ ...» توصیف میکند. 
وقتی به نوشته های موجود در این کتاب از این مهندس جهان و ایراندیده (=نویسنده= حسن نراقی) را میخواندم میبینم که این انتقادات و اشارات ساده جامعه شناختی هنوز هم بعد از ۲۱ سال(از سال چاپ اول ۱۳۸۰ ) مبتلا به جامعه ایرانی است. 
قطعا همانگونه که نویسنده اشاره کرده است اولین مرحله فرار از کتمان سازی (سانسور) حقایق است. 
***
عنوان فصول کتاب:
مقدمه
با تاریخ بیگانه ایم
حقیقت گریزی و پنهان کاری ما
ظاهر سازی ما
قهرمان پروری و استبداد زدگی ما
خود محوری و برتری جویی ما
بی برنامگی ما
ریاکاری و فرصت طلبی ما
احساساتی بودن و شعار زدگی ما
ایرانیان و توهم دائمی توطئه
مسئولیت ناپذیری ما
قانون گریزی و میل به تجاوز ما
توقع و نارضایتی دائمی ما
حسادت و حسدورزی ما
صداقت ما
همه چیز دانی ما
و نمونه هایی دیگر از خلقیات ما
و اما سخن آخر
***
پادکست این کتاب نیز موجود است
***
      

        کتابی بسیار مختصر و ابتدایی برای مهارتی بسیار حیاتی در همه ابعاد زندگی. اخیرا نیز در برنامه آموزشی آموزش و پرورش و در کتب درسی کشورمان به این قبیل مهارت ها توجه میشود. مهارت هایی که در زمان دانش آموزی ما اصلا به آنها توجه نمیشد. وقتی کتاب را به کتابدار پس میدادم توصیه کردم که «اگر فرزند نوجوانی داری حتما این کتاب را بخواند». 
همانگونه که از عنوان کتاب بر می آید مخاطبش «جوانان هوشمند» (نوجوانان) است. نویسنده همانگونه که در پیشگفتار کتاب گفته است تجربه معلمی در ژاپن داشته است و این کتاب محصول «ادای سهم» ش برای تحول در سیستم آموزش و پرورش ژاپن بوده است. نیاز آن سالهای ژاپن تغییر از رویکرد «آموزش حافظه محور» به «آموزش مسئله گشا محور» بوده است و این کتاب به ترتیب خاتمه و شروعی برای این دو پرسش شد: آیا باید مسئله گشایی را آموزش دهیم؟ چگونه باید دست به کار آموزش مسئله گشایی شویم؟
نتیجه ای خارج از انتظار برای مولف این کتاب در ژاپن ایجاد شد: «کتاب نه تنها با استقبال از سوی نوجوانان روبرو شد بلکه نظر بخش مشاغل ژاپن را به خود جلب کرد و پرفروش ترین کتاب سال [2007] در زمینه کار و تجارت شد». 
کتاب شامل ۴ فصل (درس) است. فصل اول با عنوان «اصول بروبچه های مسئله گشا» برای معرفی شخصیت مسئله گشا ابتدا ۴ شخصیت غیر مسئله گشا معرفی میکند: «خانم آه» ، «آقای خرده گیر» ، «خانم رویایی» و «آقای اهل عمل».  پس از مقایسه این ۴ شخصیت نهایتا شخصیت پنجم که شخصیت «بچه های مسئله گشا» است را معرفی میکند. 
در درس دوم «گروه موسیقی عشاق قارچ و علتهای های اصلی مسئله» سناریویی از ۳ شخصیت معرفی میکند. شخصیتی شبیه به «آقای اهل عمل» به نام «قارچ» که ناگهان تصمیم به راه اندازی گروه موسیقی راک بهمراه دو دوستش «پنیر سویا» و «بادمجان» میکند. دو دوستی که شخصیتهایی «مسئله گشا» هستند و با مسئله «افزایش حضور افراد در کنسرتهای گروه عشاق قارچ » دست و پنجه نرم میکنند و این مسئله را به خوبی مسئله گشایی میکنند. 
درس (فصل) سوم کتاب سناریو یک انیماتور مشتاق به نام «جان اختاپوس» را مطرح میکند که مسئله اش این است که «چگونه میتواند بدون اینکه پول قرض بگیرد بودجه ای ۵۰۰ دلاری برای خرید یک کامپیوتر فراهم کند».  
درس چهارم «جنبه های مثبت و منفی مدرسه فوتبال» داستان دختر ماجراجوی فوتبالیستی به نام کیوی است که قصد دارد  جهت ادامه تحصیل و همزمان در مدرسه ای در برزیل تحصیل کند. پس از بررسی اولیه دو مدرسه فوتبال که قهرمان و نایب قهرمان لیگ برزیل هستند را پیدا میکند: «دبیرستان ریو» و «دبیرستان آمازون» . مسئله او این میشود که کدام یک از این مدرسه ها را باید برای ادامه تحصیل انتخاب کند. 

نویسنده کتاب در خلال این ۳ سناریو سعی میکند روشهایی ساده و متنوع برای تجزیه‌وتحلیل مسائل و مشکلات مختلف، جمع‌آوری اطلاعات و بهره‌برداری درست از آنان را به خواننده ارائه دهد. روشهایی مثل : 
درخت منطق
درخت بله / نه
طرح برنامه مسئله گشایی
هرم فرضیه
معیارها و ارزشیابی جنبه‌های مثبت و منفی
      

        نام این کتاب اولین بار در لیست منابع المپیاد فلسفه پزشکی (میان رشته ای علوم انسانی سلامت) در دهمین دوره المپیاد های دانشجویی دانشجویان علوم پزشکی کشور دیده شد. اما اولین بار در جلسات آموزشی وزارت بهداشت برای المپیاد دوره هشتم بود که این کتاب در قالب هدیه به دانشجویان المپیادی ارائه و معرفی شد. برای اینجانب این هدیه بسیار نوستالژیک و خاطره ساز بود.
کتابی مشتمل بر مجموعه سخنرانی های هانس گئورگ گادامر فیلسوف آلمانی برای پزشکان. ۱۳ سخنرانی یک فیلسوف نظرورز برای پزشکان عملگرا! دانشجویان المپیادی آن سالها نام این فیلسوف را در کنار نام «مارتین هایدگر» در نحله فیلسوفان قاره ای میشنیدند. 
اصل کتاب به زبان آلمانی و در سال ۱۹۹۳ منتشر شده است. مترجم در پیشگفتار اشاره میکند که این کتاب را دکتر علیرضا منجمی را به ایشان معرفی کرده است. نهایتا در سال ۱۳۹۴ به همت انتشارات «پگاه روزگار نو» این کتاب به چاپ رسید. مقدمه فارسی این کتاب توسط دکتر علیرضا منجمی و دکتر مهدی معین زاده از اساتید گروه فلسفه علم پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی نگارش شده است که توصیه میکنم قبل از مطالعه فصول کتاب حتما این مقدمه را مطالعه کنید.  فیلسوف آلمانی پروفسور دالمایر نیز بر این ترجمه فارسی مقدمه ای افزوده است. 
در مقدمه کتاب نویسنده [گادامر] مخاطب کتاب را صرفا نه پزشکان (و روانپزشکان) معرفی کرده است و نه حتی بیماران.  مخاطب تک تک «ما که باید از سلامتمان در مسیری که زندگی مان در آن پیش میرود ، مراقبت کنیم» معرفی شده است. اما من خواندن کتاب را به دانشجویان پزشکی و فلسفه توصیه میکنم.
با این حال که ترجمه خوبی از کتاب انجام شده است ولی برای من در آن برهه زمانی ثقیل بود خصوصا اینکه با نگاه فلسفه قاره ای و هرمنوتیک نگارش شده بود. بیاد دارم که چندین روز برای فهم آن چند فصل که از منابع المپیاد بود تلاش کردم و البته فهمی که از این کتاب داشتم بسیار در آزمون المپیاد آن سال برایم موفقیت زا بود . بعده ها فصول دیگر کتاب را نیز خواندم و همیشه امید داشتم در مورد مطالب و فصول کتاب مجال بحث و گفتگویی عمیق وجود داشته باشد و بهره بیشتری از مطلب ببرم. بسیار مفتخرم بگویم این کتاب را که روزی هدیه گرفته بودم به کتابخانه موید الاطبا (دانشگاه محل تحصیلم) اهدا کردم. 
مهمترین مفهوم و ایده ای که از کتاب در یادم هست را هم عنوان کتاب و هم در فصلی از کتاب «رازوارگی سلامت» به آن اشاره کرده است: سلامت قابل بازتولید نیست، ساخت پذیر نیست و گریزان از نگاه ماست. این نگاه به سلامت در مقابل نگاه فلسفه تحلیلی (:سلامت فقدان بیماری است) نگاهی بدیع و بدیل است. و اما خاطره انگیز ترین خطوطی که از کتاب خواندم مربوط به فصل «دفاعیه از هنر درمان» بود که به قطعه فایدروس از افلاطون اشاره میکند و مقایسه ای میان هنر درمان و هنر واقعی سخنوری میکند. توصیه میکنم حداقل این دوفصل را مطالعه کنید و اگر به زبان اصلی (آلمانی) تسلط و دسترسی دارید که چه بهتر!
      

        خاطراتی کوتاه و طعنه آمیز به انسانها که گذران زندگی روزمره حیوانات بوده است. دنیا را از چشمان حیوانات دیدن. 
مخلص و حرف کتاب دو جمله قبلی است. اولین سوالی که احتمالا برای شمای «خواننده این یادداشت» پیش بیاید این است: «مخاطب کتاب کیست؟» . جواب من این است عنوان کتاب تا حد زیادی گمراه کننده است.
نویسنده کتاب خاطراتی جالب و بدیع از زبان هر حیوان (بعنوان راوی اول شخص) نقل میکند که اگر فقط کمی در کتاب غرق شده باشی «باور پذیر» است: گویی خاطره را دست اول از خوده آن حیوان میشنوی. 
«حاصل فعالیت ۱۰ ساله»  ، هدفش «یادآوری حقوق پایمال شده انسانها» است: این را خوده علی رضا غفاری در مورد کتابش گفته است.
کتابی با قطع رقعی که در انتشارات سوره مهر  و در سال ۹۶ منتشر شده است. کتابی ۹۶ صفحه ای که هر خاطره از زبان یک حیوان و کوتاه و مجمل در حداکثر یک صفحه-یک صفحه و نیم آمده است(گاهی هم یک یا چند جمله کوتاه). 
وقتی کتاب را ورق میزنید و خاطرات حیوانات آنرا میخوانید چیزی که حتما توجه تان را جلب میکند این است که این خاطرات از زمان و مکان هایی متفاوت از هم نوشته شده است. از خاطره دایناسور منقرض شده و یوزپلنگ در حال انقراض گرفته تا خاطره اسبی در نقش جهان اصفهان و شیری که در سیرک بزرگ ناپل ایتالیا است. 
نکته پاراگراف قبلی باعث شده که گاهی نویسنده تعابیری به کار بگیرد که برای خواننده کمتر آشنا باشد. «بوقلمون صفت»:
خیلی عجیب است! آدم‌ها به کسی که تا دیروز جمهوری‌خواه بوده و امروز مدافع سرسخت دمکرات‌هاست، می‌گویند: بوقلمون صفت. به نظرم این بی‌انصافی است و پذیرفتنی نیست، چون آن‌ها مرامشان دگرگون می‌شود و ما فقط پرهایمان را هر وقت لازم باشد عوض می‌کنیم، درست مثل آدم‌ها که رنگ مو و چشم و لباس‌هایشان را مدام تغییر می‌دهند و هرگز هم سرزنش نمی‌شوند
و گاهی خاطراتی ملموس و آشنا تر بیان میشود. از مگس:
خودمانیم، این آدم‌های خودپرست که این همه برای نابودی ما هزینه می‌کنند، یادشان رفته که خودشان باعث تکثیر ما هستند.
نسخه الکترونیک کتاب در کتابخوانهای اینترنتی مثل فیدیبو و طاقچه موجود است. همچنین کتاب صوتی کتاب نیز موجود است.

در کل این کتاب خلاقانه نوشته شده است و خواندن آن خالی از لطف نیست.
      

        کتاب پیش رو کتاب شماره هفتم از «مجموعه تفکر نقاد» میباشد که «نشر اختران» آنرا به چاپ رسانده است. ترجمه پیام یزدانی. به قلم دو نویسنده شناخته شده که نویسنده اکثر بوکلتهای مجموعه ۲۲ جلدی Thinker's Guide Library هستند: لیندا الدر و ریچارد پل. 
همانگونه که از عنوان کتاب برمی آید تمرکز کتاب بر مفهوم استدلال اخلاقی «بر اساس مفاهیم تفکر انتقادی» است. هدف کتاب آشنایی خواننده با ملزومات و تمهیدات فکری برای استدلال اخلاقی است. از آنجایی که اخلاقی زیستن و ساخت جهانی اخلاقی مدار هر دو از ثمرات بهره مندی تفکر و استدلال اخلاقی است لازم است به درستی مفاهیم و نکاتی مورد بحث قرار بگیرد. نویسندگان در قسمتهای ۱۰ گانه این کتاب عناوینی در مورد کارکرد اخلاق و موانع آن، شبه اخلاق ، مولفه های استدلال اخلاقی ، منطق استدلال اخلاقی، زبان و استدلال اخلاقی و موارد دیگر را به خوبی مورد بحث قرار گرفته دادند.
 نویسندگان کتاب تمییز دادن رفتار اخلاقی با رفتار مطابق با عرف و باور مذهبی و قانون را بسیار جدی و مهم مورد بحث قرار میدهند. «اخلاق مجموعه ای است از مفاهیم و اصول راهنما برای تعیین اینکه کدام رفتار موجب کمک به موجودات واجد احساس میشود و کدام رفتار به آنها آزار میرساند.» به بیان دیگر مفاهیم و اصول اخلاقی ، جهان شمول ، فرافرهنگی و فرامذهبی هستند. قرار نیست برای استدلالی ضد نسل کشی یا شکنجه و قتل حتما متوسل به باورهای مذهبی یا عرف اجتماعی بشویم.
قسمت مولفه های استدلال اخلاقی و منطق استدلال اخلاقی که حدود ۵ صفحه هست برای افرادی که قبلا با موضوع استدلال و تفکر نقادانه آشنایی داشتند تقریبا تکراری است. قسمت زبان و استدلال اخلاقی بنظر من مهم ترین و ظریفترین نکات این کتاب را دربردارد. نویسندگان تاکید میکنند که استدلال اخلاقی راهی است هم به واقعیت و هم به خودفریبی. متفکر نقاد باید آگاه باشد که استفاده ابزاری از زبان چه آگاهانه چه ناآگاهانه ممکن است موجب گمراهی شود. «درمقام عمل، توافق زبانی بر سر اصول کلی [اخلاقی] کافی نیست» .
از صفحه ۴۹ تا ۶۷ نویسندگان به ۱-توجه به پیچیدگی و سادگی مسائل اخلاقی(مسایل پیچیده عموما نیاز به نگاه از نظرگاه های مختلف دارد) ، ۲-توجه به تمایز حقایق/دیدگاه در استدلال اخلاقی (در رسانه ها و در ذهن غیرنقاد سوگیری به سمت دیدگاه است تا حقایق) ، ۳-توجه بر معیارهای فکری برای ارزیابی استدلال اخلاقی (وضوح ، درستی ، دقت ، مربوط بودن ، عمق ، وسعت ، منطقی بودن ، اهمیت  و انصاف) ، ۴-توجه به جنبه های خلقی، جنبه های شناختی اخلاقی و مهارت اخلاقی (بعنوان ضروریات فرد متفکر نقاد اخلاقگرا ) ۵- فضیلتهای اخلاقی مانند تواضع اخلاقی ، شهامت اخلاقی، همدلی اخلاقی، صداقت اخلاقی، پشتکار اخلاقی و انصاف (بعنوان برخی ویژگی های فکری/اخلاقی متفکر نقاد) اشاره میکنند. نکاتی که در کتب و متون دیگر تفکر نقادانه نیز اشاره شده است. 
و نهایتا در قسمت موخره(جمع بندی) کتاب که تصاویر آنرا در یادداشت قرار میدهم. پیوست کتاب نیز شامل واژه نامه ، اعلامیه جهانی حقوق بشر و اعلامیه اسلامی حقوق بشر است. 
همانگونه که به درستی در قسمت «سخنی با خواننده» اشاره شده «این راهنما قرار نیست به خودی خود کسی را به فردی اخلاق مند تبدیل کند. اما شالوده ای پیش می گذارد که بدون آن گفتگو در زمینه اخلاق اغلب به جدلهای بی پایان یا ناسازگاری های دلسرد کننده و کج فهمی می انجامد . رسیدن به جایگاه استدلالگر اخلاقی صاحب بینش و انسان اخلاق مدار وقت و تمرین بسیار می خواهد. » باید برای اخلاقی زیستن و اخلاقی ساختن جامعه تلاش کرد. 
در قسمت اول کتاب («کارکرد اخلاق و مانع اصلی در برابر آن») اشاره میشود که «در کنه هر عمل غیراخلاقی نوعی و قدری خودفریبی وجود دارد. و هرگونه خودفریبی هم برآمده از نوعی نقص در تفکر است» و «رشد اخلاقی ممکن نیست مگر این واقعیت را بپذیریم که همه ما انسانها گرایش داریم به خودپسندی ، تعصب‌، خود توجیه گری و خودفریبی» . بنابراین اگر بخواهم فهم خودم از کتاب را بیان کنم این است که مجهز نبودن به تفکر نقادانه [و استدلال اخلاقی مبتنی بر آن] گفتگو در زمینه اخلاق و استدلالهای اخلاقی را به سمت جدلهای بی پایان یا کج فهمی خواهد برد. از این منظر ضروری است که استدلال اخلاقی براساس مفاهیم و اصول تفکر انتقادی را جدی بگیریم. 

بطور کلی خواندن این کتاب را به همه کتابدوستان خصوصا آنها که کتابهای دیگر این مجموعه چند جلدی «تفکر نقاد» را مطالعه کردند توصیه میکنم. برای من مطالعه این کتاب همزمان شد با مطالعه کتاب دیگر این مجموعه «جامعه ، فرهنگ و تفکر نقاد: مجموعه مقالات - شماره هشت مجموعه تفکر نقاد» (نوشته گرگ آر.هاسگینز و همکاران) و این همراهی برایم بسیار الهام بخش و مفید واقع شد.
      

        اولین بار وقتی که برای المپیاد فلسفه پزشکی دانشجویان علوم پزشکی کشور مطالعه میکردم و آموزش می دیدم و به مبحث تفکر انتقادی برخوردم و کتاب تفکر انتقادی این مجموعه را مطالعه کردم.  «مجموعه تفکر نقاد» و این ۲۰ جلد کتاب این مجموعه (که در آن سالها شامل ۱۰-۱۴ جلد بیشتر نبود) توسط نویسندگان معتبر از جمله ریچارد پل و لیندا الدر نگارش شده است و همگی این کتاب ها توسط نشر اختران ترجمه شده است. همین پارسال که به مناسبت کوچینگ و مهارت پرسشگری که در آن مورد نیازم بود باز دوباره گذرم به این مجموعه کتابها خورد. 
کتاب «آشنایی با هنر پرمایه نوشتن: براساس مفاهیم و اصول تفکر انتقادی» شامل پیشگفتار ، پیوست ها و دو بخش «نظری» و «عملی» است. در بخش «نظری» و در حدود ۱۷ صفحه به طور کلی به اهمیت نظری درست نوشتن و درست اندیشیدن اشاره کرده است و در بخش «عملی» در حدود ۵۳ صفحه سعی کرده است که با تمارین و الگو هایی برای حل آنها عملا آموزش پرمایه نویسی را داشته باشد. 
از آن سالها این نکته را از این کتاب بیاد داشتم که «پرمایه نویسی یعنی حرفی ارزنده در مورد موضوعی ارزنده نوشتن» . ارزندگی مفهوم مهمی است که شاید بدون تمرین و تکرار مستمر در نوشتن (و نگارش) پی بردن به اهمیت آن به راحتی ممکن نیست. انتخاب موضوع ، تعمق برای رسیدن به حرفی ارزشمند در آن و در نهایت ترجمه به کلامی مکتوب در یک چرخه قرار دارد که موجب به ارزندگی بیشتر میشود. 
خواندن کتاب برای کسانی که قبلا کتب دیگر این مجموعه را خوانده باشند یا با مفاهیم کلی تفکر نقادانه آشنایی داشته باشند بسیار پرثمرتر و مفیدتر است. برای من با اینکه قبلا با مفاهیم تفکر نقادانه آشنا بوده و با مفاهیم نگارش نیز بیگانه نبودم بازهم آموزنده بود. 
خواندن این کتاب را به همه دانشجویان و دانش آموزان توصیه میکنم. اینکه چرا در کشور ما در هیچ جای برنامه درسی مدرسه یا دانشگاه پرداختن به این مهارت ها و موضوعات پایه پرداخته نشده است جای تعجب و تاسف دارد. مهارت هایی که در این مجموعه کتب پرداخته شده است همان مهارت هایی است که سازمان بهداشت جهانی بعنوان مهارت های پایه ای برای زندگی فردی و اجتماعی موفق معرفی کرده است. خوبی کتب این مجموعه ۲۰ جلدی «تفکر نقاد» این است که بصورت یک پروژه و در تکمیل هم نگارش شده اند.
      

        من آن گلبرگ مغرورم که می میرم ز بی آبی / ولی با خفت و خاری پی شبنم نمیگردم
در آخرین بخش کتاب با عنوان «دفتر من» ، نویسنده از دفتر کار خود در دانشکده پزشکی دانشگاه شهید بهشتی و خاطراتش در آنجا صحبت به میان می آورد جایی که درودیوار آن به چندین شعر و جمله زیبا مزین شده است. آقای احمد لاجوردی از سال ۱۳۶۸ امور آموزشی دستیاری تخصصی و فوق تخصصی دانشکده را در دست گرفت. گرچه ایشان پزشک نبوده ولی در روایت و نگارش خاطرات دستیاران(رزیدنتها) به نظر من «عالی» عمل کرده است. از اتفاق ایشان هم تولدی من ولی متولد ۱۳۲۳ میباشد. ایشان روح و دلی جوانی داشته است که در سال ۱۳۸۴ و در ۶۲ سالگی نوشتن این کتاب رمان را شروع و به اتمام رسانده است. آنقدر حس انسانی نویسنده زیاد بوده است که در آن سالها لب به زبان گشوده و از درد و رنجها و مشکلات دوره رزیدنتی صحبت به میان آورده است. چیزی که شاید در آن زمانها خریدار و شنیداری نداشته است.
کتاب «من یک رزیدنتم» شامل ۱۳ بخش است که هر بخش شامل یک روایت (یا شاید داستان) از دستیاری است که در دوره رزیدنتی زندگانی می گذرانده است.
خواندن این کتاب را به پزشکان توصیه میکنم.
      

        کتاب راند: دفترچه خاطرات یک دانشجوی پزشکی
نویسنده دکتر مهدی ایزدی است که خاطرات دوره تحصیل خود در رشته پزشکی را با تغییر و تصرفاتی به قلم تحریر در آورده است. گویا پس از سالیان سال گذشته از تحصیل.
نویسنده خود نیز اذعان دارد که داستان های این مجموعه تماما خیالی هستند. برای من که چندسالی هست از دانش آموختگی دوره عمومی پزشکی ام میگذرد داستانهای کتاب همان حس «خیال رگه دار در حقیقت» را که تعبیر نویسنده است بر می انگیخت. شاید اما برای تازه ورود ها و یا قدیمی تر ها کمی نوستالژیک و شور انگیز باشد.
کتابی است ۷۷ صفحه ای که نویسنده بی درنگ پس از مقدمه ای بسیار کوتاه سراغ خاطرات خیالی خودساخته میرود.
در بیان خاطرات و داستانها سعی کرده است که مشقت های دوره دانشجویی رشته پزشکی را با چاشنی طنز «حقیقت های تلخگونه» دوره پزشکی بیان کند و در این راه در بیان نه همه اما برخی از آنها موفق بوده است.
با دو داستان «تشخیص» و «گزارش صبحگاهی» این کتاب بیشترین ارتباط را برقرار کردم و بالعکس با داستان «دختر شاه پریان» .
کتاب مختصر و کوتاهی است و در حد بضاعت مفید و شاید ارزش معرفی آن برای شما نیز داشته باشد.
      

        کتاب شمعدانی ها گزیده ای از رباعیات میلاد عرفان پور شاعر دهه شصتی معاصر. حاصل ۱۶ سال شاعری عرفان پور شاعری که به حق رباعی سرایی تمام قد است. استاد بهاءالدین خرمشاهی در نقد کتاب گفته است که: 
«كتاب بی‌مانند «شمعدانی‌ها» را لاجرعه سركشیدم و خمار چندصدشبۀ مرا شكست.»
مشتمل بر ۱۷۷ رباعی است که قبلا در ۱۱ دفتر شعر دیگر میلاد عرفان پور منتشر شده بود و حالا اینبار بهترین ها را برای رباعی دوستان در یک کتاب آورده است. نویسنده در مقدمه این کتاب ۱۹۶ صفحه ای در مورد جایگاه رباعی در شعر فارسی صحبت به میان می آورد. 
شاید مشهور ترین رباعی او که عنوان یکی از دفاتر شعر او نیز بیت آخرش است این رباعی باشد:
تلخ است که لبریز حقایق شده است / زرد است که با درد موافق شده است
عاشـق نشـدی وگرنه می فـهمیدی / پاییز بهاری‌ست که عاشق شده است
شعری که هشتک مورد توجه کاربران شبکه های مجازی است. اما من اولین بار و تکان دهنده ترین شعری که از او شنیدم و موجب جلب توجهم به سمت این شاعر شد (در کلاس درس المپیاد فلسفه پزشکی از استاد انجو دکترای اخلاق پزشکی)  و این رباعی بود: 
دل ها کاش که سرد و سنگین نشوند / جان ها چو ابرهای چرکین نشوند
کاش آدمیان که از بهشت آمده اند / در گوشه ی کارخانه ماشین نشوند
از ویژگی ها و مضامین شعری که میلاد در رباعیاتش به آن به خوبی به آن پرداخته است نوعی خاصی از جانبخشی به اشیا و بهره بردن از عناصر طبیعی برای انتقال پیام است. نکته ای که استاد خرمشاهی نیز در نقد کتاب به آن پرداخته است و تحت عنوان مهارت شاعر در «به‌كارگیری حسن‌تعلیل آمیخته با تشبیه» و به این علت عرفان پور را مورد ستایش قرار داده است. این نکته همواره موجب ایجاد شور در من میشود و علت علاقه ام به شاعر همین نکته است. جایی که شاعر تنها ۴ مصراع و دو بیت فرصت دارد:
غمگین نشد از اینکه به او تاخته‌اند / یا اینکه به جانش تبر انداخته‌اند
وقتی جگر انار خون شد که شنید / از شاخۀ او چوب فلک ساخته‌اند 
برای من خواندن رباعیات این شاعر به خوبی همراهی مضامینی از جمله تنهایی، عشق / حیا و مرگ را معنا بخشید. معنایی دوباره با نگاهی بدیع و تازه که در عین حال که با پس زمینه های قبلی ام سازگارا و همدم است و به دلم نشست موجبات تامل و تنبه و بازفکری را در من نیز ایجاد نمود.
مهمان منی که مثل من تنهایی / هم صحبت تنهایی آدم هایی
بشکن دل خسته را ولی آهسته / ای غم! به کسی نگفته ام اینجایی
***
سرگرم مناجاتم و سرمست امشب / از هرچه جز او کشیده ام دست امشب
دیر آمدی ای رفیق! دیر آمده ای / تنهایی من سرش شلوغ است امشب
***
شب مانده و چشم‌ها پر از شبنم ها / در حال عبورند دمادم غم ها
در شهر شلوغ ما تماشا دارد / تنهایی دسته جمعی آدم ها
***
ای بی تو زمانه سرد و سنگین در من! / ای حسرت روزهای شیرین در من!
بی مهری انسان معاصر در توست / تنهایی انسان نخستین در من
***
گفتی به چه دلخوشی؟سوالت خوب است / گفتی که غریب...احتمالت خوب است
از شهر، دلم گرفته...برخواهم گشت / ای تنهایی! سلام! حالت خوب است؟
***
نا رس بودی، حیا شکوفایت کرد / ایمان تو نامدار دنیایت کرد
یک سکه بی رواج بودی ای ماه! / این چادر شب بود که زیبایت کرد
***
آن مست همیشه با حیا چشم تو بود / آن آینه ی رو به خدا چشم تو بود
دنیا همه شعر است به چشمم اما / شعری كه تكان داد مرا چشم تو بود
***
اینجا فوران زندگی... آنجا مرگ / مانده‌ست در انتظار انسان‌ها مرگ
یک روز به دیدار شما می‌آیم / این نامه برای زنده‌ها، امضا: مرگ
***
صاحب نظران در نقد این کتاب بسیار گفته و نوشته اند که جستجویی ساده دسترسی به برخی از این محتواها را ممکن میکند. بنظر من رباعی های این شاعر طیف وسیعی از مخاطبان معاصر و حتی آینده را دارد و اگر دوستدار شعر و خصوصا رباعی هستید خواندن این کتاب را حتما پیشنهاد میکنم.