یادداشت سجاد نوروزی

        کتابی بسیار مختصر و ابتدایی برای مهارتی بسیار حیاتی در همه ابعاد زندگی. اخیرا نیز در برنامه آموزشی آموزش و پرورش و در کتب درسی کشورمان به این قبیل مهارت ها توجه میشود. مهارت هایی که در زمان دانش آموزی ما اصلا به آنها توجه نمیشد. وقتی کتاب را به کتابدار پس میدادم توصیه کردم که «اگر فرزند نوجوانی داری حتما این کتاب را بخواند». 
همانگونه که از عنوان کتاب بر می آید مخاطبش «جوانان هوشمند» (نوجوانان) است. نویسنده همانگونه که در پیشگفتار کتاب گفته است تجربه معلمی در ژاپن داشته است و این کتاب محصول «ادای سهم» ش برای تحول در سیستم آموزش و پرورش ژاپن بوده است. نیاز آن سالهای ژاپن تغییر از رویکرد «آموزش حافظه محور» به «آموزش مسئله گشا محور» بوده است و این کتاب به ترتیب خاتمه و شروعی برای این دو پرسش شد: آیا باید مسئله گشایی را آموزش دهیم؟ چگونه باید دست به کار آموزش مسئله گشایی شویم؟
نتیجه ای خارج از انتظار برای مولف این کتاب در ژاپن ایجاد شد: «کتاب نه تنها با استقبال از سوی نوجوانان روبرو شد بلکه نظر بخش مشاغل ژاپن را به خود جلب کرد و پرفروش ترین کتاب سال [2007] در زمینه کار و تجارت شد». 
کتاب شامل ۴ فصل (درس) است. فصل اول با عنوان «اصول بروبچه های مسئله گشا» برای معرفی شخصیت مسئله گشا ابتدا ۴ شخصیت غیر مسئله گشا معرفی میکند: «خانم آه» ، «آقای خرده گیر» ، «خانم رویایی» و «آقای اهل عمل».  پس از مقایسه این ۴ شخصیت نهایتا شخصیت پنجم که شخصیت «بچه های مسئله گشا» است را معرفی میکند. 
در درس دوم «گروه موسیقی عشاق قارچ و علتهای های اصلی مسئله» سناریویی از ۳ شخصیت معرفی میکند. شخصیتی شبیه به «آقای اهل عمل» به نام «قارچ» که ناگهان تصمیم به راه اندازی گروه موسیقی راک بهمراه دو دوستش «پنیر سویا» و «بادمجان» میکند. دو دوستی که شخصیتهایی «مسئله گشا» هستند و با مسئله «افزایش حضور افراد در کنسرتهای گروه عشاق قارچ » دست و پنجه نرم میکنند و این مسئله را به خوبی مسئله گشایی میکنند. 
درس (فصل) سوم کتاب سناریو یک انیماتور مشتاق به نام «جان اختاپوس» را مطرح میکند که مسئله اش این است که «چگونه میتواند بدون اینکه پول قرض بگیرد بودجه ای ۵۰۰ دلاری برای خرید یک کامپیوتر فراهم کند».  
درس چهارم «جنبه های مثبت و منفی مدرسه فوتبال» داستان دختر ماجراجوی فوتبالیستی به نام کیوی است که قصد دارد  جهت ادامه تحصیل و همزمان در مدرسه ای در برزیل تحصیل کند. پس از بررسی اولیه دو مدرسه فوتبال که قهرمان و نایب قهرمان لیگ برزیل هستند را پیدا میکند: «دبیرستان ریو» و «دبیرستان آمازون» . مسئله او این میشود که کدام یک از این مدرسه ها را باید برای ادامه تحصیل انتخاب کند. 

نویسنده کتاب در خلال این ۳ سناریو سعی میکند روشهایی ساده و متنوع برای تجزیه‌وتحلیل مسائل و مشکلات مختلف، جمع‌آوری اطلاعات و بهره‌برداری درست از آنان را به خواننده ارائه دهد. روشهایی مثل : 
درخت منطق
درخت بله / نه
طرح برنامه مسئله گشایی
هرم فرضیه
معیارها و ارزشیابی جنبه‌های مثبت و منفی