اولین بار که این اثر رو خوندم، بک روز بارانی اواخر شهریور بود و من توی یکی از اتاق‌های دانشکده ادبیات دانشگاه گیلان، تنها نشسته بودم و اشک می‌ریختم
بعدها بارها خوندمش، در روزهای بهاری و پاییزی و زمستانی، در سفر یا حضر، اما حس مشترکم با دفعه‌ی اول همین بود که هر بار خوندم، اشک راه باز کرد و جاری شد. نمی‌دونم چرا؟ شاید حس همسرانگی که سیمین در این نگاشته به جا گذاشته، سبک خاصش در توصیف لحظات آخر جلال، باعث میشه این متن اینقدر دلگیر و اثرگذار باشه 
        

          فراتر از یه گزارش مرگه. در واقع یه داستان عاشقانه‌ست.
        

          خوب، زنانه! جرم غم روی کلمات لمس شدنی بود
        

          روایت مرگ آقای خاص
به گمانم اگر لقب آقای خاص ادبیات منثور ایران در سه دهه‌ی ابتدایی قرن گذشته  را بدون هیچ تردیدی متعلق به صادق هدایت بدانیم، این لقب در سه دهه‌ی بعدی یعنی دهه‌های سی، چهل و حتی پنجاه (بله، حتی پس از مرگش) می‌تواند به جلال آل‌احمد تعلق گیرد ... چه او نویسنده‌ای بود کنش‌گر (نه منفعل)، در متن حوادث و جریان‌ساز؛ نمونه‌ی افراطی (و گاه به گمان من ارتجاعی) ادبیات و هنر متعهد (آن‌گونه که خود می‌نامیدندش)، آرمان‌گرا، سیاسی و غیرسازش‌کار، در دورانی که بخش بزرگی از جریان ادبی و حتی هنری ایران به این تفکر تعلق داشت؛ با نثری به قول سیمین: "تلگرافی، حساس، دقیق، تیزبین، خشمگین، افراطی، خشن، صریح، صمیمی، منزه‌طلب و حادثه‌آفرین" و جالب این‌که باز هم به قول همسرش: "جلال خیلی شبیه نوشته‌هایش است".
و این کتاب روایتی است دست اول از "غروب جلال" که مرگش هم چونان زندگیش افراط‌گونه، حادثه‌وار و حاشیه‌آفرین بود!

امتیاز: ☆☆☆
واژگان و محتوا: سفید
توصیه برای خوانش: ۰۲۲

پی‌نوشت:
# امتیاز: میزان کشش و جذابیت اثر {بین ۰ تا ۵ ستاره}
# واژگان و محتوا: حجم و شدت به‌کارگیری محتوای نامناسب در اثر (واژگان نامناسب، غیراخلاقی، حاوی خشونت، صحنه‌های ناخوشایند یا مشمئزکننده و ...) {سفید نشونه‌ی محتوای استریلیزه و قرمز نشونه‌ی محتوای کاملاً غیراستریلیزه! است، زرد و نارنجی هم بینابین}
# توصیه برای خوانش: یه عدد سه‌رقمی که رقم سمت چپ پیشنهاد خوانش اثر به نوجَوونا، رقم وسط پیشنهاد به جَوونا و رقم سمت راست پیشنهاد به افراد میان‌سال و کهن‌ساله! {صفر نشونه‌ی عدم پیشنهاد و ۳ نشونه‌ی توصیه‌ی اکید به خوندنشه، ۱ و ۲ هم بینابین!}
# ناگفته پیداست که همه‌ی موارد بالا صرفاً پیشنهاد و تراوشات ذهنی من در زمان خوانش کتاب می‌باشد!
        

          جلال عزیز
        

          امروز تولد سیمین دانشور است و من بیش از آنکه سیمین و جلال را به عنوان دو نویسنده و مترجم خوانده باشم، از نامه‌هایشان آموخته‌ام. از رابطه پر فراز و نشیب‌شان. ما خیلی‌ها را داشتیم برای آموختن داستان و نویسندگی و تفکر چپ و گاهی راست. اما برای آموختن رابطه، آموختن زندگی واقعی و عشقی که در زندگی روزانه جاری می‌شود آموزگاری نداشتیم. من بعدها دانستم چقدر از نامه‌های سیمین و جلال و غروب جلال زندگی، عشق، همراهی و رابطه آموخته‌ام. عشق و رابطه‌ای که واقعی و وفادارانه است پر از قهر و آشتی و لحظه‌های تردید و تنهایی. 
...
گفت: عهد و عیال، روزگار به آدم سیلی می‌زند، سیلی را که خوردی یا گیج می‌شوی و خلاص. می‌افتی و هیچکس دست تو را نخواهد گرفت. باید دست بگذاری سرزانویت و بگویی یا علی و خودت بلند بشوی که شاید نتوانی. اما از سیلی روزگار هوشیار هم می‌شود شد، تو سعی کن هوشیار بشوی.
از کتاب غروب جلال