یک تجربه نو بود ! تا جایی که یادم می آید تا به حال نمایشنامه ترجمه نخوانده بودم. این نمایشنامه از آخرین آثار یک نویسنده سرشناس تئاتر نروژی است. که آثارش از پرتکرارترین نمایشنامه های تاریخ به لحاظ اجرا هستند. بنظرم نویسنده به خوبی  افراد و موقعیت ها رو توصیف کرده بود و با نگاهی مضحکانه به زندگی آدم ها گریز می زند. به زندگی هایی خالی از معنا و باورهای واقعی ... بعضی ازین مضحکه کردن ها بسیار جالب توجه بودند ،
[هشدار ! جمله بعدی خطر اسپویل دارد]
.
.
‌.
یکی از این مضحکه سازی ها خیانت فردی به معشوق خودش است و سپس ترک او و ازدواج با خواهر دوقلویش! دوقلوهای همسانی که ... تصویر خنده دار و مضحکی است. جایگزین کردن فردی را که ظاهرش عینا شبیه فردی دیگری است ... تلنگر هایی ازین دست در داستان فراوان اند. پایان نمایش  و ضربه هایش را دوست داشتم. واقعا زندگی خالی از باورها و معناهای بیشتر از ماده ، حالت رقت انگیزی دارد. شخصیت های داستان، واقعی بنظر می رسند، مخصوصا خود بورکمن. می شد او را دید، جان گابری یل بورکمن ‌...
        

          گمانم نسبت به تمام آثار ایبسن از این اثر کمتر از همه خوشم آمد. (و واقعاً شاید دلیلش ترجمه‌ی نه‌چندان خوبی باشد که از آن خواندم)، اما انگار بعد از هدا گابلر و استاد سولنس معمار، انتظار داشتم با شاهکاری از همان جنس غریب آثار پایانی ایبسن مواجه شوم، اما این‌طور نبود به‌نظرم. گرچه شخصیت دوشیزه الا رینتهایم خیلی غریب بود، در شخصیتش خبری از عصیان کاراکتری مثل هدا گابلر که آن‌قدر به دلم می‌نشست نبود و ازآن‌جایی‌که انگار به زنان عصیان‌گر در آثار ایبسن عادت کرده‌ام، نتوانستم با این اثر خیلی ارتباط برقرار کنم متأسفانه. ولی باید با ترجمه‌ی بهتر دوباره بخوانمش حتماً.
        

          _می‌دانی زشت‌ترین جنایتی که مرد می‌تواند مرتکب بشود چیه؟
_نه، چیه؟
_ قتل نیست. غارت نیست. بالا رفتن از دیوار خانه‌ی مردم نیست. حتی پیمان‌شکنی هم نیست. مردم این‌جور کارها را در حق کسانی که از آن‌ها نفرت دارند می‌کنند... یا در حق کسانی که به آن‌ها اهمیتی نمی‌دهند.
_پس چیه، جان گابری‌یل؟
_زشت‌ترین جنایت سوءاستفاده از اعتماد رفیق است...
        

           آثار ایبسن شما را تا انتها جذب خودش میکند. 
        

          حظ وافر بردم
چقدر همه چیز این نمایشنامه به اندازه بود، نه از دیالوگ های پر تکلف و پر طمطراق خبری بود و نه از ادا و اطوار و اطاله صحنه برای انتقال مفاهیم، همه چیز موجز در عین حال عمیق
موقعیت ها و  شخصیت ها به شدت دقیق و خوب از آب درآمده که ضعف پیرنگ رو تا حد زیادی پوشش میده
چیزی که خیلی نظرم رو جلب کرد و باعث شد تا این حد از این نمایشنامه خوشم بیاد پرداختن به دوگانه عشق و هدف(شغل یا قدرت) بود که به نحوی با بورکمان همذات پنداری داشتم و به ویژه یکی از موضوعات مبتلا به افراد حاضر در جامعه های ایدئولوژیک و مذهبی مثل جامعه ماست.
بعد از اتمام کتاب همچنان یک ابهام باقی می مونه اون اینکه واقعا در دو راهی «عشق و هدف(وظیفه، قدرت و ...» چه انتخابی باید داشت؟
        

          این نمایش ماقبل آخرین کار ایبسن است.چهار اثر آخر او نوعی رئالیسم نمادین را نمایندگی میکنند که در آنها امر واقع و امر خیالی ترکیب میشوند و چیزهای واقعی نشانی از خیال و فانتزی دارند.جان گابریل بانکدار سابقا محترم و اکنون ورشکسته سالهاست خودش را در اتاقش حبس کرده و با اندک کسانی دمخور میشود.او در اتاقش در طبقه دوم خانه زندگی میکند و همسرش گانهیلد در طبقه پایین.
سیر نمایش گره از  رازهایی برمیدارد که خواننده را شوکه میکنند: عشقی فراموش شده ، طمع و بلندپروازی جان گابریل برای دوباره ثروتمند شدن و امیدهای بیهوده گانهیلد درباره پسرش...