معرفی کتاب روزها در راه اثر شاهرخ مسکوب

روزها در راه

روزها در راه

4.4
16 نفر |
5 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

9

خوانده‌ام

28

خواهم خواند

51

ناشر
شابک
9786227004137
تعداد صفحات
739
تاریخ انتشار
_

توضیحات

کتاب روزها در راه ، نویسنده شاهرخ مسکوب.

بریدۀ کتاب‌های مرتبط به روزها در راه

نمایش همه

لیست‌های مرتبط به روزها در راه

نمایش همه

یادداشت‌ها

شاهرخ مسکو
          شاهرخ مسکوب را با شاهنامه‌پژوهی شناختم. بعد‌ها با خواندن ترجمه خوشه‌های خشم از نثرش لذت بردم و بعدترها مسافرخانه و ....
خاطرات خود نوشت او که در در بازه سال‌های منتهی به انقلاب از سر گرفته شده و تا اواخر عمرش ادامه داشته است، از جهات مختلفی با ارزش و قابل احترام است. 
اول خواندن خاطرات افراد پرکار، خوش‌فکر و اهل قریحه خصوصا آن‌ها که دست‌رنج‌شان را دیدی باعث می‌شود فرصت فهم زیست‌شان را هم بیابی.
دوم، روز‌ها در راه مسیر تطور و تحول و تغییر یک نویسنده روشنفکر چپ در طول دسته‌کم سه دهه از تاریخ ایران را به دست می‌دهد. شاید هم باید گفت تغییر و تطور و تحول سه دهه از تاریخ ایران! البته برای اینکه به کسی بر نخورد نه ایران و نه مسکوب! تغییر و تطور و تحول نگاه مسکوب به ایران! این قسمت از قیام و مبارزه با حکومت پهلوی شروع شده و با روزهای انقلاب به اوج مستی و خوشی رسیده است؛ جایی در روزهای بعد از ۲۲بهمن ۵۷ او می‌گوید:« این بهترین روز زندگی من است و حس می‌کنم که ایران دارد زندگی می‌کند» این قسمت کتاب نگاه روشنفکران و نویسندگان چپ حزبی و غیرحزبی به جمهوری اسلامی را به خوبی در بر گرفته است که خود را با حکومت جدید  و رهبری دینی آن در جنگ با امپریالیسم جهانی هم‌پیمان می‌بینند! روزهای ماه عسل برای مسکوب و انقلاب زود به پایان می‌رسد و می‌توان او را از جمله کسانی دانست که در همان‌ سال‌های اول از انقلاب بریده‌اند. اما در این بین گزارش‌های او در خصوص وقایع انقلاب، تغییر نگاه روشنفکران، چرخش و سقوط قهقرایی رجوی و مجاهدین، آلام و آمال نویسندگان در این سال‌ها درس‌آموز و کمک کننده است. نظرات او در مورد افرادی زیادی از جمله کسروی،‌ هدایت، بزرگ علوی، خلیل ملکی، عباس زریاب خویی، احسان طبری، یوسف اسحاق‌پور، داریوش شایگان، سیاوش کسرایی،‌ مرتضی کیوان و ده‌ها نفر دیگر از جمله ه، الف، فلانی و ....هم در بر گیرنده نقدهای ادبی و علمی و هم دارای نگاه به زوایای زندگی شخصی اینان است.
سوم، سبک نوشتاری او  هر چند ثابت نیست اما به خصوص است. این روز نوشت با اختصار روزهای اولیه و فاصله معنی‌دار یادداشت‌ها شروع شده و در اواخر به ساغر صبح و شام به هم نزدیک و در پیمانه متن پرتر می‌شود. به نظر می‌رسد دهه ۶۰ که اوج پرکاری علمی اوست انگیزه بازگویی همه چیز را در قالب خاطرات از او می‌گیرد و هر قدر به اواخر عمر نزدیک می‌شود و امیدش به اتمام کارهای نیمه‌کاره کمتر، نظرات و نگاه‌های علمی‌ش را نیز در پس خاطرات روز‌نوشت منتشر می‌کند. لذا اگر از شروع خوب و موثر کتاب که البته رهین هم‌زمانی با مهم‌ترین وقایع تاریخ ایران است بگذریم،‌ کتاب هر قدر به پایان نزدیک می‌شود بهتر می‌شود.
چهارم، رابطه مسکوب با دوستان، همکاران،‌ رقبا و از همه جالب‌تر خانواده یعنی خواهر و همسر و دختر و پسر است. درک من از او بعد از خوانش سطور میانی کتاب،‌ دوستی مهربان،‌ همسری سازش‌کار، پدری نمونه و فرزندی قدر‌شناس و همکاری با تعهد بود. مکالمات او با دخترش غزاله خصوصا در ایام کودکی و نونهالی خواندنی و لذت‌بخش است. جالب آنکه مسکوب خود به این بخش نظر داشته و بدون تغییر خاصی آن را منتشر کرده که گوی شفافی باشد، گویای حال و هوای دختری نونهال و جهان او و پدرش!
پنجم، خلق آزادگی، ظلم‌ستیزی و عدالت‌پیشگی توأم با انصاف اوست. هر چند از اول بریدگان انقلاب است اما هرگز در عوض بغض جمهوری اسلامی تن به  تایید و تمکین همکاری با مجاهدین و از آن بدتر سفید‌شویی رابطه برخی کسان با صدام بعثی نمی‌دهد. او منتقد رفتار ضد انسانی رژیم نژادپرست اسرائیل با اعراب فلسطینی، جنایت‌های امریکا و روسیه در جهان اطرافشان، تصویب بودجه سیا برای دخالت در امور ایران است. شاهرخ مسکوب این مخالفت را حتی به فضای ادبی و علمی هم کشانده است و از گزارش تاریخی رادیو اسرائیل در خصوص ظلم اعراب به ایرانیان در اثنای نسل‌کشی فلسطینیان بر‌آشفته و این دو رنگی‌ را بر نمی‌تابد.
ششم، روزنوشت‌ها گاهی خیلی شخصی و برای خود است و گاهی هم‌چون رسالت روشنفکری در نسبت با آینده‌گان! از این انتخاب و تردید که بگذریم نقد جدی این است که بسیاری از وقایع مهم تاریخ ایرانیان از خوب و بد جایی به دفتر خاطرات یک ایران‌دوست ندارد! آغاز جنگ، سقوط خرمشهر، قتل‌عام و اسارت زنان در برخی روستاهای خوزستان، بمباران شیمیایی،‌ وفات امام و ... جایی در نوشته‌های شخصی او ندارد که از نگاه ارزیابانه به خاطرات یک نویسنده و فعال اجتماعی، نقص محسوب می‌شود. چه اینکه خاطرات را برای خواندن می‌نویسند و نظر چونان اینانی، برای خوانندگان مهم است.
کلام آخر اینکه مستقل از یک اثر که می‌شود آن را در جرگه ادبیات (زندگی‌نامه) گنجاند، روزها در راه یک نیم‌اثر پژوهشی و تاریخ‌نگارانه از احوال ایران و خصوصا روشنفکران چپ دهه‌های متوالی نیز هست.
        

42