درخشان و درخشان با طنزی تلخ و گزنده 
واقعا مسخره بود ... چه اتفاقی ...
داستایفسکی بخونید و لذت ببرید... اگر خواستید داستایفسکی رو شروع کنید این کتاب برعکس کتاب بانوی میزبان،  میتونه شروع خوبی باشه.
          

            بسم الله 

این مرد چقدر خوب می‌تواند مفاهیم را در قالب بهترین کلمات تصویر کند...

خلاصه کتاب این است.
شعار دادن چه ساده، عمل کردن چه سخت است...
به نوعی تناقض گویی عده‌ای در مقام عمل و نظر را نشان می‌دهد.

گاهی یک اتفاق مسخره، عیار انسان را مشخص می‌کند.

داستان درباره شخصیتی است که هم قطارهای خود را به واپسگرایی متهم می‌کند و می‌گوید که باید، مسئولین مردم‌دار و مهربانِ با زیر دستان باشند اما...

شخصیت پردازی و تب و تابی که نویسنده سعی کرده مخاطب را در آن قرار دهد فوق‌العاده است. نوع بیان داستان هم حقیقتاً جذاب و در بعضی بخش‌ها نفس‌گیر است. طنز موقعیت داستان نیز، یکی دیگر از عناصر جذابیتی است که نویسنده سعی در استخدام آن داشته است.

پ.ن: این کتاب را در روز بعد از شهادت آیت الله رئیسی مطالعه کردم، و فهمیدم که ایشان تاب آورده است... (برای فهم بهتر این جمله باید، باید کتاب را مطالعه فرمایید.)
          

            این داستان می‌تواند یک تجربه متوسط و البته قابل تأمل برای خواننده باشد.

یک اتفاق مسخره با جلب توجه به جایگاه و مناسبات اجتماعی و تأثیر آنها بر انسانیت، برای خواننده‌ها یک سفر فکری را فراهم می‌کند. با دقت به نوشته‌ها و توصیفات  از طبقه‌های اجتماعی و درک عمیقی از نگرش‌های مختلف شخصیت‌ها، این کتاب می‌تواند یک تجربه خواندنی و الهام‌بخش برای شما باشد. 

داستایوفسکی به خوبی در داستان‌های کوتاه خود، امیال و خواسته‌های خود را به ویژه در دوران جوانی‌اش تصویر می‌کند. عموماً در این داستان‌ها، داوری مستقیمی وجود ندارد؛ در عوض، وی به تشریح وضعیت و شرایط می‌پردازد. در داستان "یک اتفاق مسخره"، نویسنده قصد دارد تأثیر جایگاه و روابط اجتماعی و تفکر سیستمی را نشان دهد و می‌خواهد آن را به نحوی بیان کند که دسترسی به انسانیت واقعی جلوگیری می‌کند. متن کتاب: "انگار کسی دیگر به جای او فکر میکرد؛ همه‌چیز باید همانطور می‌ماند،‌ هر‌کسی سر جای خودش"

ایوان، وقتی می‌خواست انسانیت و نیکوکاری خود را نشان دهد، خود را به عنوان یک ژنرال بلندپایه می‌بیند که انسانیت را از طریق لطف و سخاوت خود نمایان می‌کند. او قدرت و مقام را در زیرساختهای انسانیت قرار می‌دهد. حتی شخصیت نویسنده جوان نیز، که در تلاش برای تجدد، نوآوری و نوگرایی بود، باید از جایگاه یک نویسنده رادیکال حرف می‌زد. اما در حالی که در فکر ژنرال و هم در فکر نویسنده بحث تجدد و نوآوری بود، محدودیت‌ها و جایگاه آن‌ها اجازه نمی‌دهد تا پنجره اندیشه‌هایشان رو به همدیگر باز شوند.

با وجود وفاداری نویسنده به انسانیت و تلاش برای نشان دادن آن، در داستان "یک اتفاق مسخره"، به نظر می‌رسد داستایوفسکی در محدودیت‌های تفکر نظام سِرف‌داری (ارباب-رعیتی) قرار دارد. داستایوفسکی در بررسی جایگاه اجتماعی و تأثیر آن بر انسانیت، به معضلات و محدودیت‌ها در بیان ایده‌های نوآورانه خود روبرو می‌شود. در نتیجه، انسانیت از جایگاه‌ها و نقش‌ها و مقام های مشخص تحت تأثیر قرار می‌گیرد. این ممکن است نشان دهنده ارتباط نزدیکی با واقعیت‌های اجتماعی و سیستمی -سلطنت فرمانروایی مطلق روسیه- باشد  که نویسنده به طور شخصی با آن مواجه بوده است.
          

            کتاب بدی نبود من برای شروع مطالعه ی آثار داستایوفسکی  این رمان رو خوندم ، طرح یکنواخت و خطی ای داشت ، میشد پایان  داستان  رو حدس زد  ، به نظرم  میشد اوج طرح داستان رو هولناک تر  تموم کرد  .
ولی در کل ارزش خوندن  داشت  کتاب در نقد جامعه ای بود که تاب نمی آورد ، تاب متفاوت بودن ، تاب انسانیت و...  که  نویسنده به خوبی این مفهوم رو القا کرد که در این جامعه با این مردمان ، هم دلی یک اتفاق مسخره است . 

          

            حس می‌کنم چیزی که داستایفسکی بیشتر از همه روی آن تاکید داشت، برجسته نشان دادن شکافِ بین نظر و عمل بود، یا شاید در بیان بهتر، چیزی که فکر می‌کنیم به آن اعتقاد داریم و چیزی که در واقع هستیم. از همان ابتدای داستان که ایوان ایلیچ می‌فهمد کالسکه‌رانش رفته و تنهایش گذاشته و عصبانی می‌شود، مایِ خواننده چیزی را متوجه می‌شویم که قهرمان داستان هنوز آن‌ را نمی‌داند و باید یک اتفاق مسخره رخ دهد تا به این خودآگاهی در او منجر شود که آن‌چه که در ابتدای داستان داعیه‌اش را داشت، صرفا یک آرمان بوده و از نظر تا عمل، راهْ بسیار است. 
اما یک جنبه دیگر، که برای من شخصی‌تر است، تلاش داستایفسکی برای نشان دادن یک احساس است. همه ما در موقعیت‌هایی بوده‌ایم که بی‌شباهت به موقعیت ایوان ایلیچ نیستند. بودن در زمان‌ها و مکان‌هایی که می‌بینیم چیزها آن‌گونه که پیش‌بینی می‌کردیم پیش نرفته‌اند و رفتارهایی از ما سر می‌زند که باعث شرمساریمان می‌شود. بعدتر که سعی می‌کنیم آن‌ها را اصلاح کنیم، اوضاع بدتر می‌شود و احساس شرمِ آن اتفاق مدت‌ها در ذهنمان می‌ماند. داستایفسکی در وسطِ شلوغیِ داستان که بی‌شباهت به صحنه‌ی نمایش نیست، ما را به درون سرِ قهرمانش می‌برد و می‌گذارد صدای افکارش را بشنویم:
«دوباره شرم در روحش چنگ می‌انداخت و وجودش را یکسره تسخیر می‌کرد، همه‌چیز را به آتش می‌کشید و به خروش درمی‌آورد. وقتی تصاویر مختلف از پیش چشمش می‌گذشت، قلبش از جا کنده می‌شد. درباره او چه می‌گفتند؟ چه فکری می‌کردند؟ با چه رویی می‌خواست پا به اداره‌اش بگذارد، وقتی می‌دانست تا یک سال دیگر هم چه پچپچه‌ها پشت سرش خواهند کرد، چه‌بسا تا ده سال دیگر، چه‌بسا تا پایان عمرش. حکایت او را مثل لطیفه‌ای نسل به نسل نقل می‌کردند. بی‌تردید خود را مقصر می‌دانست. هیچ توجیهی برای اعمالش پیدا نمی‌کرد و از آن‌ها شرمسار بود...»
 برای همین شاید خواندن «یک اتفاق مسخره»، تسلی خاطری باشد که مشفقانه‌تر به خود و دیگران نگاه کنیم.
          

            «تاب نیاوردم»
داستان حول محور شخصیتی میچرخد که خواهان ارتباط دوستانه با زیردستان خارج از محیط کاری  و سخت‌گیری در محیط کار است.
«هیچ وقت اونجوری که فکر می‌کنی نمیشه»
کتاب نقطه اوج ندارد و تقریبا سیر داستان خطی است .
ارزش خواندن دارد اما اثر خاصی نیست .
قطعا داستایفسکی داستان های کوتاه بهتری دارد .

          

            ژنرال مغروری که میخواهد همه را اصلاح کند ولی هرگز به اصلاح خودش فکر نمی‌کند. ایوان ایلیچ( ژنرال )  می‌خواهد همه به او احترام بگذارند. هر کس به او بی احترامی کند ، انسان بی ادبی است  که  آداب معاشرت بلد نیست. خودش هم دوست دارد با مردم مهربان باشد و به آنها احترام بگذارد ولی بعضا غرورش این اجازه را به او نمی‌دهد. 
وی که به تازگی به درجه  ژنرالی نائل آمده؛ قصد دارد تحولات عظیمی ایجاد کند. او می‌خواهد عوام الناس را از مسائل  روز دنیا آگاه کند و آنها را قانع کند که نظراتش را بپیذیرند. اما مشکلاتی برایش به وجود می آید.مردم او را نمی‌پذیرند  چون هیچ شناختی از روحیات و مشکلات و طرز تفکراتشان  ندارد و نمی‌تواند آنها را درک کند. ولی خودش وقتی متوجه این موضوع می‌شود که دیگر کار از کار گذشته و زندگی پسِلدونیموف( کارمند ایوان ایلیچ) را خراب کرده است.
ای کاش از ابتدا به حرف نیکفوروویچ 
گوش می داد‌ . ای کاش ........
          

            اگر بخواهیم یک نقطهٔ قوت را به‌عنوان بارزترین و درخشان‌ترین ویژگی این داستان نام ببریم، به نظر من این ویژگی «شخصیت‌پردازی عالی» است. داستایوفسکی با پرداخت دو سطح متفاوت «افکار» و «اعمال» به شخصیت اصلی  داستانش عمق می‌بخشد و اگرچه شخصیتی نامحبوب و مغرور خلق می‌کند، اما آدم‌هایی که همیشه نگران نظر دیگران و طرز برخورد اطرافیان با خودشان هستند به خوبی با این شخصیت همذات‌پنداری می‌کنند.
درس بزرگی که داستایوفسکی در این کتاب به نویسندگان جوان می‌دهد، توجه به تفاوت ظاهر و باطن انسان‌هاست. چیزی که انسان‌های جهان داستانی را واقعی‌تر و باورپذیرتر می‌کند، نسبت درست و منطقی میان کنش‌ها و رفتارها با افکار و نیازهای آن‌هاست. درحقیقت نویسنده در این کتاب به نوعی «محبت نمایشی» و تصنعی می‌تازد که ریشه در تفرعن و تکبر انسان‌ها دارد؛ انسان‌هایی که غالباً از طبقات بالادست و مرفه جامعه هستند و آن‌قدر با نیازها، عادت‌ها و دردهای زیردستان خود بیگانه‌اند که تلاششان برای همدردی و کمک به آن‌ها نتایج مضحکی به همراه خواهد داشت.
داستایوفسکی بخوانید و از جادوی ادبیات لذت ببرید.
          

            *همه باهم برابرند ولی بعضی ها برابر ترند*

وقتی این کتاب رو به پایان رسوندم تنها جمله ای که در ذهنم خطور کرد همین جمله بود. 
جمله‌ی معروفی که جورج اورول توی کتاب مزرعه‌ی حیوانات گفته بود.

این کتاب داستان مردی بنام ایوان ایلیچ است از طبقه‌ی بالای جامعه که قصد داره با وارد شدن به عروسی یکی از زیر دستان خودش که از طبقه‌ی پایین جامعه هست خودش رو فروتن و متواضع جلوه بده. 

 
یکی از نکات بسیار جالبی که از داستایوفسکی در این کتاب دیدم جابجا شدن میان شخصیت های اصلی داستان هست. 
هنگامی که خوندن کتاب رو آغاز می کنید ایوان ایلیچ فقط یکی از مهمان های دعوت شده در جشن زادروز یکی‌ست ولی در یک‌آن با جهشی خیلی زیبا تبدیل می شه به شخصیت اصلی کتاب تا اینکه دوباره در جشن عروسی شخصیت اصلی برای مدتی عوض می شه، و این اتفاقات رو نویسنده جوری طراحی می کنه که ممکنه شما اصلا متوجه نشید. 

ارتباط برقرار کردن داستایوفسکی با خواننده هم یکی از نقاط مثبت کتاب بود.
نویسنده انگار دقیقا پیش شما نشسته و داره براتون داستان رو تعریف می کنه. 
در حالی که شما دارید داستان رو می خونید، داستایوفسکی لحضاتی از قالب راوی قصه گو بیرون میاد و نظرات شخصی خودش رو توی کتاب بیان می کنه درست انگار یکی از دوستان در کنار شما نشسته و درحال گفتن داستانی هست که همین چند روز پیش اتفاق افتاده، اگر به متن های کتاب دقت کرده باشید شما همینطور که دارید متن رو می خونید رفته‌رفته کتاب از سوم شخص به سوی اول شخص می ره. 
میشه گفت داستایوفسکی یه ارتباط خیلی قوی میان شما، خودش و شخصیت های داستان می سازه. 

شخصیت پردازی های نویسنده هم واقعا جای تحسین داره، اونقدر رک و راست شخصیت رو در همان اول مسیر به شما معرفی می کنه که تا آخر داستان می دونید با چه کسی سر و کار دارید و کم‌کم به‌جای اینکه به داوری و فکر به اینکه این شخصیت دقیقا کیه و چه خصوصیاتی داره بپردازید، سعی می‌کنید بفهمید این شخصیت قراره چکاری بکنه و چه اتفاقی قراره براش بیفته. 

همین موضوع یک تعلیق شگفت‌انگیز در روند داستان به وجود آورده و باعث میشه هم کتاب از اون تم خسته کننده در بیاد و هم شما رو مجبور می کنه داستان رو تا آخر بخونید و اون عطش کنجکاوی رو از خودتون خلاص کنید. درواقع همون اول داستان شما می دونید قراره یه اتفاق رخ بده ولی چه اتفاقی؟ 


ایوان ایلیچ هنگامی که مست است و سرخوش ناگهان به فکر چیزی میفته که بتونه با اون جایگاه خودش رو میان قشر پایین محکم کنه و یا بقول خودش تسخیر قلب ها...!
وقتی ایوان ایلیج برای تظاهر وارد عروسی یکی از زیر دست های خودش می شه از همون اول بوی نقش بازی کردن و مصنوعی بودن اون همه رو می گیره و کم‌کم اتفاقات عجیبی رخ میده که باعث می شه غرور ایوان ایلیچ و جایگاه بالای اون میان مردم از بین بره و اون از ترس اینکه دیگه اون جایگاه قبلی رو بین مردم نداره خودش رو توی خونه حبس می کنه و بیرون نمیاد.
ولی در طرف دیگه داستان تمام بار اتفاقات رو کس دیگه ای به دوش می کشه!
بله قشر فقیر جامعه که برای خودکامگی و نقشه های شوم یک فرد همه چیز خودش رو از دست داده و در پایان داستان همه اتفاقاتی که برای ایوان ایلیج افتاده فدای قدرت و ثروت اون میشه و به فراموشی سپرده می شه ولی برای قشر فقیر هیچ گذشتی وجود نداره....
اخلاق و برابری و انسانیتی که در ایوان ایلیچ وجود داره فقط و فقط تظاهر و توهم است و در آخر کسی که گند زده و همه چیز رو شل گرفته دوباره هوشیار می شه و کار خود رو آغاز می کنه: «سختگیری، سختگیری و سختگیری» 
تاب نمی آوریم. 


یک اتفاق مسخره 
نویسنده: فیودور داستایوفسکی
برگردان: میترا نظریان 
- نشر ماهی -

 مرداد 1400
          

            کتاب قبلی ای که از داستایوفسکی خونده بودم شب های روشن بود. چقدر این دوتا کتاب باهم متفاوت بودن و چقدر داستایوفسکی نویسنده خوبیه؛ هم توی عاشقانه نویسی هم توی طنز.
یک اتفاق مسخره! آقای ایوان ایلیچ که ژنراله و از طبقه نسبتا بالای جامعه س یک شب مهمون یکی از دوستای ژنرالش می شه و وقتی می خواد برگرده خونه ش می بینه کالسکه چی با کالسکه رفته و پیاده راه می افته به سمت خونه ش. وسط راه صدای ساز و آواز می شنوه و می فهمه که عروسی یکی از زیر دست هاشه و تصمیم می گیره بزرگواری کنه و بره توی عروسی شرکت کنه.
هنر نویسندگی داستایوفسکی خیلی تحت تاثیر قرارم داد؛داستایوفسکی توی یک داستان کوتاه کلی شخصیت تعریف کرده که رفتار و افکار و روزگارشون بازتاب کاملی از زندگی طبقه اجتماعی خاصی مردم روسیه س. بعضی از شخصیت ها حضور کوتاهی توی داستان دارن اما توی همون مدت کوتاه اثر گذار و به یاد موندنی ان. داستایوفسکی سرگذشت چندتا از شخصیت ها رو در خلاصه ترین حالت ممکن می گه(جوری که انگار یکی توی مهمونی کنارت نشسته و داره در گوشت آدم ها رو معرفی می کنه!)و حتی همین معرفی چند خطی هم بازتاب دهنده وضع مردم روسیه س. مثل جناب نیکیفوروویچ که بعد 40سال کار اداری تونسته توی یک محله نه چندان خوبی خونه بخره یا پسلدونیموف و ازدواجش.
چقدر موقعیت های طنز داستان خوب و گزنده از کار در اومده بودن. رفتارهای هر شخصیتی رو کاملا می تونستی درک کنی و از دید یک ناظر بیرونی می تونستی ببینی که چطور هر واکنش کاملا طبیعی یک فرد گندکاری رو عمیق تر می کنه! همزمان هم واقعا خنده دار بود هم گریه آور.
"تاب نمی آوریم"
حرف داستایوفسکی توی این کتاب اینه که به طبقات بالای جامعه نیومده که بخوان دست به اصلاحات بزنن و برای سایر طبقات دلسوزی کنن. وگرنه نتیجه ش همین وضعیت مسخره ای می شه که ایوان ایلیچ توش گیر افتاد.
بین شخصیت ها نیکیفوروویچ رو دوست داشتم.اون جایی که به حرف های ایوان ایلیچ گوش می ده و می‌گه :تاب نمی آوریم!کشته مرده واقع گرایی این مرد شدم. واقع گراییش به نظرم از سر عادت به سنت ها و واپس گرا بودن نبود،از سر شناخت جامعه در عرض چهل سال کار و زندگی بود.
خلاصه که آقای داستایوفسکی! تو خیلی خوبی! حالا حالاها لبخند مضحکی که این کتاب روی صورتم نشوند رو یادم نمی ره.
پ. ن:نمی دونم چرا یک اتفاق مسخره من رو یاد تهران و شهرستان می اندازه:)سیاست گذاری هایی که توی تهران انجام می شه و می خواد توی شهرستان پیاده بشه:))))دوست شدن تهرانی ها با شهرستانی ها:))))) دلسوزی کردن مشاورها و مبلغ ها و مسئولین ساکن تهران برای بچه های خوابگاه:))))))
:))))))))))) با همین لبخند مضحک ادامه می دیم. 
          

            داستان کتاب درباره‌ی یک مقام دولتی است که به طور اتفاقی به مراسم عروسی یکی از کارمندان و زیر دستان خود می‌رود تا بلکه به  همه نشان دهد چه انسان فروتنی است و شعارهایی که در باب انسانیت سر می‌دهد توخالی نیست.  و حرف هایش از اصلاح امور فقط شعار نیست. اما آنچه در این مراسم اتفاق می‌ افتد به‌ کل چیز دیگری است...

کوتاه بود و جالب.