فونتامارا نام یک روستا در ایتالیاست زیر سلطه‌ی فاشیسم و فقر. داستان از زبان یک خانواده برای شخص راوی تعریف میشه. از همون ابتدا رنج و سختی کاملا قابل درکه جایی که برق فونتامارا به خاطر عدم پرداخت بهای برق قطع شده و اونها دوباره مجبور به استفاده از مهتاب شده‌اند. این قطع برق فقط ابتدای مصیبت‌هاست و آب به بزرگترین معضل مردم تبدیل میشه. در طول داستان از انسان دو رو که خودش رو دوست مردم معرفی میکنه ولی تمام کاراش علیه مردمه، از جوانی انقلابی، از هجوم و تجاوز و از تمام سختی‌هایی که شاید برای ما آشنا باشه می‌خونیم. ترجمه‌ی کتاب خوبه، داستان رو میتونم به دو قسمت تقسیم کنم، نیمه‌ی اول کمی کند ولی قسمت دوم جذابتره.ه
          

            سیلونه را با داستان کوتاهی سیاسی از کتاب بهترین داستان های جهان گلشیری شناختم.
فونتامارا و نان و شراب دو رمان معروف تر سیلونه محسوب می شوند و مثل بیشتر آثار معروف، در اینترنت و نظرات مردم با کلمات کلی و  تکراری  تعریف می شوند. شاهکار، عالی، اثر درخشان. 
اما خیلی وقت ها کسی نمی گوید که دقیقا چرا      
 این جور کتاب ها معروف هستند و از طرف اهالی ادبیات مکرر توصیه می شوند. 
و اما در مورد این کتاب:
خودم تا پایان کتاب دنبال داستان می گشتم و چون چیز خاصی پیدا نمی کردم برای خودم بسته بودم که کتاب خوبی نیست اما چون معروف است باید تمامش کنم.
وقتی تمام شد تازه متوجه شدم که قضیه چه بوده.
 یک سری رمان و داستان ها هستند که داستان  شخصی را دنبال نمی کنند. مثلا در همین کتاب ما داستان شخص به خصوصی را  دنبال نمی کنیم.
 ( غیر از اواخر داستان   که آن شخص هم نماینده مردم است)
صرفا مثل ماهواره از بالا به زندگی در فونتامارا نگاه میکنیم و مردمش را با همه‌ی ساده لوحی ایشان میبینیم.  در موقعیت های مختلف (تقسیم آب یا شکایت کردن روستائیان از مسئولین) عمق دندان گردی دولت و احمقی مردم را درک میکنیم  و عمیقا آزرده و گاهاً عصبانی می شویم. هنر نویسنده در این است، ما با شخصیت اصلی نداشتن تا اواخر کتاب با مردم همراه می شویم و گویی جز آنها می شویم. 
نمونه ی دیگر اینجور روایت جمعی، زمین سوخته ی احمد محمود است. این داستان ها را باید نقشه وار دید. از بالا و جامع. آن وقت است که می فهمی نویسنده چه کرده و چرا اثرش ماندگار شده.
          

            داستانی در دهکده ای کوچک ایتالیایی به نام فونتامارا که به نام عدالت و قانون، وکلا و متصدیان دولتی هر بلایی سر ساکنانش می آورند  چون رعیت هستند. در جایی از داستان گفته می شود که باید رعیت سختی بکشد و زندگی سختی داشته باشد چون برای اینکار ساخته شده. همه چیزشان را میگیرند و قانون، تنها صلاحی است در دست جباران. و دهقانانی که حتی از داشتن چیزهایی که متعلق به خودشان هست هم محروم می شوند و مبارزه ی اندک دهقانان هم با این سختی ها و فاشیست که همگی به ضرر آنها تمام می شود. زندگی هایی که جباران قدرتمند تباه می کنند زمین هایی که از دهقاناتی که نه  فقط صاحب زمین بلکه ارتباطی بسیار فراتر با زمین اجدادی شان دارند از آنها سلب می شود و سیاست مدارانی که دوست دار مردم خوانده می شوند انها را بیشتر از همه گول میزنند. فونتامارا داستانی ست بسیار انسانی با  ناامیدی ها، امیدها ارتباطات انسانی، انسانیت، عدالت و قانون. داستاتی بسیار روشنگر و ملموس که هیچگاه تازگی اش و روح انسانی ش را از دست نمیدهد.