بریده‌های کتاب سرگذشت تام جونز کودک سر راهی

پرتو کم‌رنگ و آرامش‌بخشی که ماه بر روی اشیاء می‌گستراند چنان زیباست که به سخن در نمی‌آید، به ویژه در چشم خیال کسی که می‌خواهد خود را به دست اندوه بسپارد.

همیشه ابراز محبت موجب کسب محبوبیت و دوستی نمی‌شود، بلکه آن‌ها را با آدم دشمن می‌کند.

و اما در خصوص هراس از بذل و انفاق به کسانی که ممکن است پس از این عمل، عدم صلاحیت خود را به اثبات برسانند- و به‌راستی بسیاری افراد از این دسته‌اند - مطمئناً چنین موانعی نمی‌تواند انسان نیکوکار را از نیکی کردن باز دارد. من فکر نمی‌کنم که چند نمونه ناسپاسی - یا حتی نمونه‌های بسیار - بتواند دلیلی برای سنگدلی انسان در برابر رنج همنوعانش باشد، و نیز فکر نمی‌کنم که وجود چنین مواردی تأثیری در قلب انسانِ واقعاً نیکوکار داشته باشد.

موردی که شباهت میان اختلالات ذهنی و عارضه‌هایی که آنها را جسمی می نامیم از همه به هم نزدیک‌تر و دقیق‌تر است، همانا گرایش به عودت یا بازگشت عارضه است.

عالی‌ترین و گرانبهاترین مصالح را گرد می آوری، حال آنکه کلنگی و بیلی برای کندن کافی است و کاخ های پانصد پا در صد پا می سازی، بی آنکه خانه دو در شش را فرا یاد آوری .

پدران هرقدر هم که گناهکار باشند، فرزندان‌شان بی‌تردید بی‌گناهند.

<<فرزند!توجه داشته باش که هنوز یک نفر هست که باید مغفرت بی‌پایان خود را شامل حالت سازد،و رحمت و محبت او به مراتب مهم‌تر از آن من است.>>

و به‌راستی، اخلاق را والاتر از این درسی نیست که انسان کاستی‌های خویش را در فردی مشاهده کند که ذاتاً نیک است، زیرا وجود چنین مواردی انسان را عظیم‌تر به شگفتی می‌افکند و بر ضمیر او بس بیشتر اثر می‌کند از آنکه این‌گونه کاستی‌ها در موجوداتی سراپا دنائت و رذالت به نمایش گذارده آید.

عقل و ایمان بر اندوه و سوگ چیره می‌گردد و سرانجام آن را نیست و نابود می‌کند. یعنی عقل بیهودگی و بی‌حاصلی آن را به انسان می‌آموزد و ایمان ناهمخوانی آن را با موازین شرع گوشزد می‌کند و در همان حال با روشن نگه داشتن چراغ امید و اعتقاد به آینده از اندوه شخص سوگوار می‌کاهد.

هیچ انسانی را یارای آن نیست تا بدان اندازه نيك باشد که بتواند اصول احتیاط و دوراندیشی را نادیده گیرد. حتی فرشته فضیلت نیز هرگاه بالای خود را به گوهر و زیور برازندگی و آداب دانی نیاراید، زیبا و دار با به نظر نخواهد آمد.

دوست خائن خطرناکترین دشمنان است و من فاش میگویم صدمه و خسارتی که هم مذهب و هم فضیلت و تقوی از دو رویان و ریاکاران دیده اند به مراتب بیش از آسیب و زیانی بوده است که زيرك ترين لا ابالیان و لامذهبان توانسته اند بر آنها وارد سازند . آری ، بلکه از این هم گامی فراتر می‌گذارم و می‌گویم از آنجا که دین و تقوی را در پاکترین تجلیات خود به درستی رشته های پیوند جامعه نامیده‌اند و به راستی از بزرگترین مواهب به شمار می‌آیند پس هر جا که این کمالات در اثر تزویر و ریا و تظاهر مسموم و فاسد شده باشد بی تردید به بدترین بلیات تمدن بدل می گردند و افراد را قادر می‌سازند تا ظالمانه ترین شرارتها را نسبت به همنوع خود مرتکب گردند .

دوست خائن خطرناک‌ترین دشمنان است و من فاش می‌گویم صدمه و خسارتی که هم مذهب و هم فضیلت و تقوی از دورویان و ریاکاران دیده‌اند به مراتب بیش از آسیب و زیانی بوده است که زیرک‌ترین لاابالیان و لامذهبان توانسته‌اند بر آن‌ها وارد سازند.

شور عشق به دلیل شرایط خاصی که با شیرینی آن در هم آمیخته شده بود، بر روی هم معجونی پدید آورده بود که نوش و نیش و تلخ و شیرینش در هم جوشیده. و همانطور که برای ذائقه انسان چیزی ناگوارتر از ترکیب تلخی و شیرینی نیست، همینطور هم در مفهومی مجازی، این معجون به مذاق ذهن سخت ناگوار می آمد.

عمه خانم می گوید: "آها، پس تو گریه کردن را دوست داری؟" دختر جوان پاسخ می دهد: "من عواطف رقیق را دوست می دارم و اگر به بهای قطره اشکی به آن برسم، با کمال خوشحالی این بها را خواهم پرداخت."

حتی برای بهترین آدم‌ها هم احتیاط و مآل‌اندیشی لازم است. این خصایل در واقع پاسداران فضیلت‌اند و فضیلت بدون چنین نگهبانانی هرگز در امان نخواهد بود.

همه‌ی این کاشفان حقیقت دقیقا همان کسانند که بعضی‌ها اسمشان را می‌گذارند جویندگان طلا. روشی که در این دو نوع جستجو به کار می‌رود یعنی جست و جوی حقیقت و جست و جوی طلا، یکسان است یعنی کند و کاو و جست و حو در زباله و نخاله و در مورد اول گندیده‌ترین و بویناک‌ترین مکان‌ها، یعنی در انفاس رذیله

هستند رویدادهای ناچیزی که بسیار بارها مورخان و واقعه نگاران زیرک از نقل آنها غافل می‌شوند، حال آنکه حوادثی بسیار با اهمیت از آنها نشأت می گیرند. به راستی جهان را می‌توان دستگاه بزرگ و پیچیده‌ای دانست که در آن چرخ‌های بزرگ نخست توسط چرخ‌های بسیار کوچکی که جز با چشم‌های بسیار نیرومند دیده نمی شوند به حرکت در می آیند.

قدرت در وحدت است.

تنها دوراه وجود دارد که در پیش گرفتن آنها انسان را به خصلت والای ژرف نگری می‌رساند. یکی تجربه‌ی آموختنی دراز مدت و دیگری تیزبینی فطریکه منظور همان نبوغ و تیزهوشی و استعداد طبیعی تمیز است که البته به نراتب بهتر از تجربه‌ی آموختنی است.

به یاد دارم یکی از شاعران روم بدرود حیات گفتن به دور شدن از ضیافتی مانند میکند. و این بارها به ذهن من آمده است، هنگامی که کسانی را میبینم که می کوشند خود را به چیزی سرگرم کنند و دقایقی بیشتر را کنار دوستان خود بگذرانند. افسوس که طولانی ترین این سرگرمی ها هم چقدر کوتاه است! و چه ناچیز است تفاوت میان آنکه زودتر از دیگران کناره میگیرد و آنکه دیرتر از دیگران می پاید!