بریده‌های کتاب تام جونز

<<فرزند!توجه داشته باش که هنوز یک نفر هست که باید مغفرت بی‌پایان خود را شامل حالت سازد،و رحمت و محبت او به مراتب مهم‌تر از آن من است.>>

بریده‌ای نامربوط به داستان: و اما راستش را بخواهيد، جهان بیش از حد به منتقد جماعت میدان داده، و آن‌ها را به مراتب بیش از استحقاق‌شان تیزبین و ژرف‌اندیش پنداشته است، و این میدان دادن، منتقدان را گستاخ‌تر کرده است، به‌طوری که آنان قدرتی استبدادی به چنگ آورده‌اند، و چندان در این کار توفیق یافته‌اند که اکنون به صورت ارباب درآمده و با پررویی تمام به وضع قوانین ادبی برای نویسندگان پرداخته‌اند، حال آنکه در ابتدا قوانين را نیاکان همین نویسندگان وضع می‌کرده‌اند.

به راستی، این یکی از بلیّاتی است که بر اثر بدنام‌کردن دور از انصاف مردم رخ می‌دهد، بدین معنی که کسی که شخصیت ناجوری دارد و به این امر واقف است البته نمی‌تواند بر کسانی که او را نادیده می‌گیرند یا به او اهانت روا می‌دارند خرده بگیرد، بلکه به‌عکس باید از کسانی که به دوستی و همکلامی با او تظاهر می‌کنند، منزجر و روگردان باشد، مگر آنکه بر اثر صمیمیت و نزدیکی به آن فرد متقاعد شده باشند که شخصیت او به گونه‌ای نامنصفانه و ناروا مورد افترا و بهتان قرار گرفته است.

عشق، هرچند که سبعانه مفهوم آن را به ابتذال بکشانیم و تحریف کنیم، عاطفه‌ای ستایش‌انگیز و عقلانیت است، و هرگز در قلبی رخنه نخواهد کرد، مگر آنکه دوجانبه باشد.

در زن، صورتِ زیبایِ ظاهر هیچ نیست جز دامی در راه عفاف خود او و دیگران

عالی‌ترین و گران‌بهاترین مصالح را گرد می‌آوری، حال آنکه کلنگی و بیلی برای کندن کافی است، و کاخ‌های پانصد پا در صد پا می‌سازی، بی‌آنکه خانه دو در شش را فرا یاد آوری.

اگر جوش و خروش شط توانست قایق را برخلاف مسیر آب به حرکت در آورد، عصبیت و حميت هم خواهد توانست انسان را وادار سازد تا عملی برخلاف سرشت خود انجام دهد.

آری در پیش پای سردار فاتح ما نیز لاشه‌ی هزاران خیال خوش بر زمین افتاده بود.

پرتو کم‌رنگ و آرامش‌بخشی که ماه بر روی اشیاء می‌گستراند چنان زیباست که به سخن در نمی‌آید، به ویژه در چشم خیال کسی که می‌خواهد خود را به دست اندوه بسپارد.

همیشه ابراز محبت موجب کسب محبوبیت و دوستی نمی‌شود، بلکه آن‌ها را با آدم دشمن می‌کند.

و اما در خصوص هراس از بذل و انفاق به کسانی که ممکن است پس از این عمل، عدم صلاحیت خود را به اثبات برسانند- و به‌راستی بسیاری افراد از این دسته‌اند - مطمئناً چنین موانعی نمی‌تواند انسان نیکوکار را از نیکی کردن باز دارد. من فکر نمی‌کنم که چند نمونه ناسپاسی - یا حتی نمونه‌های بسیار - بتواند دلیلی برای سنگدلی انسان در برابر رنج همنوعانش باشد، و نیز فکر نمی‌کنم که وجود چنین مواردی تأثیری در قلب انسانِ واقعاً نیکوکار داشته باشد.

موردی که شباهت میان اختلالات ذهنی و عارضه‌هایی که آنها را جسمی می نامیم از همه به هم نزدیک‌تر و دقیق‌تر است، همانا گرایش به عودت یا بازگشت عارضه است.

پدران هرقدر هم که گناهکار باشند، فرزندان‌شان بی‌تردید بی‌گناهند.

و به‌راستی، اخلاق را والاتر از این درسی نیست که انسان کاستی‌های خویش را در فردی مشاهده کند که ذاتاً نیک است، زیرا وجود چنین مواردی انسان را عظیم‌تر به شگفتی می‌افکند و بر ضمیر او بس بیشتر اثر می‌کند از آنکه این‌گونه کاستی‌ها در موجوداتی سراپا دنائت و رذالت به نمایش گذارده آید.

عقل و ایمان بر اندوه و سوگ چیره می‌گردد و سرانجام آن را نیست و نابود می‌کند. یعنی عقل بیهودگی و بی‌حاصلی آن را به انسان می‌آموزد و ایمان ناهمخوانی آن را با موازین شرع گوشزد می‌کند و در همان حال با روشن نگه داشتن چراغ امید و اعتقاد به آینده از اندوه شخص سوگوار می‌کاهد.

هیچ انسانی را یارای آن نیست تا بدان اندازه نيك باشد که بتواند اصول احتیاط و دوراندیشی را نادیده گیرد. حتی فرشته فضیلت نیز هرگاه بالای خود را به گوهر و زیور برازندگی و آداب دانی نیاراید، زیبا و دار با به نظر نخواهد آمد.

دوست خائن خطرناک‌ترین دشمنان است و من فاش می‌گویم صدمه و خسارتی که هم مذهب و هم فضیلت و تقوی از دورویان و ریاکاران دیده‌اند به مراتب بیش از آسیب و زیانی بوده است که زیرک‌ترین لاابالیان و لامذهبان توانسته‌اند بر آن‌ها وارد سازند.