بریده‌های کتاب فعل: شطحیاتی در دستور

برای عشق باید از چه فعلی استفاده کرد؟ «عشق ورزیدن»، «عشق‌بازی کردن»، «عاشق شدن»، «عاشقی کردن»؟ «ورزیدن»، «شدن»، «کردن» ربطی به خود «عشق» نداره، می‌آد می‌چسبه به «عشق»، همون‌طور که می‌تونه به هر اسم دیگه‌ای بچسبه: «تنفر ورزیدن»، «ناکام شدن»، «جسارت کردن». اما فعل خودِ «عشق» چیه؟ فعلی که فقط به خود «عشق» برگرده؟ فعلیتِ «عشق» در چه فعلی محقق می‌شه؟ و فاعلیت فاعل، یا درست‌تر بگم، عاشقیّت عاشق رو چه فعلی آشکار می‌کنه؟ اون فعلی که فعل نهایی «عشق» باشه، هیچ‌کدوم این‌ها نیست انگار. عرب‌ها فعل بهتری براش دارن: «عَشِقَ»؛ خودِ خودِ کلمه فقط.

فکر کردی این‌ حرف‌ها می‌ره تو هوا گم می‌شه؟ فکر کردی می‌ره گم میشه؟، فکر کردی میتونی اونجا وایسی و اونطوری حرف بزنی، فکر کردی اون حس، اون حال در من فراموش می‌شه؟ فکر کردی من فراموش می‌کنم...؟ تو فکر کردی بعد از اون لحظه و اون حرف‌ها همه‌چی می‌ره و تموم میشه؟

اما فعل خود «عشق» چیه؟ فعلی که فقط به خود «عشق» برگرده؟ فعلیت «عشق» در چه فعلی محقق می‌شه؟ و فاعلیت فاعل، یا درست‌تر بگم، عاشقیت عاشق رو چه فعلی آشکار می‌کنه؟ اون فعلی که فعل نهایی «عشق» باشه هیچ‌کدوم این‌ها نیست انگار.

"قید"... من "قید"ام نه؟ قیدِ تو... قیدوبندِ تو. قیدی که تورو مقید می‌کنه چون تو "فعل"ای.

- انگار کل زندگی ما یه جمله است. • بله، یک جمله‌ی طولانی که در زنجیره‌ی جانشینی، کسی جانشین کسی نمی‌شه، چون در زنجیره‌ی هم‌نشینی همه نقش‌های دستوری خودمون رو داریم؛ تو فاعلی، من مفعولم، خانم افراشته متمم‌ئه؛ حتی گل‌خانم هم نقش خودش رو داره؛ حرف اضافه عین یه آدم اضافه که همه جا هست.

مرا از ضمیر تهی کن. بیا یک فعل صرف نشده‌ باشیم. بیا همدیگر را صرف کنیم.

عشق را می‌توان از چارچوب زبان به کنش محض فرا برد و آن‌را تا نهایی ترین مرزهایش پیش برد؛ به جایی که زبان به انتها می‌رسد و تنها فعل ناب باقی می‌ماند.

اون ها و ما و همه می خوایم بدونیم چگونه فعل به ابزار مرگ تبدیل می شه و چگونه کسی می تونه با دستور زبان بمیره.

شیوا: انگار کل زندگی ما یک جمله‌ست. فرهاد: بله، یک جمله‌ی طولانی که در زنجیره‌ی جانشینی، کسی جانشین کسی نمیشه، چون در زنجیره‌ی هم‌نشینی همه نقش‌های دستوری خودمون رو داریم.