بریده‌های کتاب نیم دانگ پیونگ یانگ

پروازمان دقایقی بعد از اذان مغرب خواهد بود.روزه ی روز بیست و سوم را باز می‌کنیم و سوار می‌شویم. مجتبی برای جمع آب معدنی می‌گیرد و تهِ ثواب افطار را با یک بطری آب معدنی جاروبرقی می‌کشد.

در دل‌م می‌گویم تحریم باید انسانِ مقاوم بسازد نه انسانِ دروغ‌گو اما می‌دانم که حرف‌م به شدت آرمانی است...

آزادی با احساس آزادی متفاوت است؛ همان گونه که استبداد با احساس استبداد. در بسیاری از کشورهای استبداد زده مردم در درازمدت احساس نیاز به آزادی را از دست می‌دهند و به فضای موجود عادت می‌کنند. (یادم می‌آید که در میدانی در پیونگ یانگ کلی دانش آموز جمع شده بودند و سرودی می‌خواندند که معناش می‌شد ما شادترین مردم جهانیم. و به نظرم به این باور داشتند چون امکان مقایسه نداشتند.) این اتفاق در ایران رنگی دیگر دارد. در منطقه، ایران در بسیاری موارد مشکل‌ش احساس عدم آزادی است و در بزرگ نمایی این احساس، قطعاً تک‌صدایی رسانه‌ای بیشترین تاثیر را دارد.

این شباهت در قدرت تسلیحاتی به نظرم فقط برساخته‌ی رسانه است. قدرت نظامی ما بسیار به قدرت نرم نزدیک است، حال آنکه کره ی شمالی واقعاً به صورت سخت صاحب قدرت نظامی است. آنچه شباهتش می‌پنداریم، حسب اتفاق در زمره‌ی مهم‌ترین تفاوت‌های ماست...

حزبى مقتدر پشت همه ی اين نظم دهشت ناک است. اين يک استبدادِ فردى نيست و به يك دست كَاهِ بسته ى حزبى بانظام طبقاتى وساختارِ عمودى بيش ترشبيه است. ما جمله گی درتورِ حزب هستيم وانتقاداتِ ما شنيده مى شود، بررسى مى شود وبعدتر حذف مى شود. حالا البته متوجه مى شوم كه در انتقادات بايد بيش تردقت كنم مبادا دست م را بخوانند صحنه هاى جديدى بازسازى شود.

ـ خوب نیست مردم ایران این کشور را ببینند تا متوجه شوند امپریالیسم چه تصویر دروغین از ما ساخته است؟ می‌خندم و به‌ش می‌گویم که توریست‌های ایرانی مثل چینی ها نیستند که بتوانی در ستون یک به خط‌شان کنی. کافی‌ست سرت را برگردانی هر کدام‌شان را در یک قسمت پیونگ یانگ باید پیدا کنی ...

حالا میفهمم تحریم و دیکتاتوری دو روی یک سکه‌اند. کشور تحریم شده ناچار به دام‌چاله‌ی تک‌صدایی می‌افتد و تک صدایی شروعی‌ست برای دیکتاتوری. عدم مراوده در سطح حاکمیت، امکان مقایسه را از بین میبرد. مقایسه نشدن، تقدس می‌آورد برای چیزی که مقدس نیست... تقدیس، جناب رفیق میسازد، جناب ژنرال می‌سازد و...

تقریباً مثل همه‌ی سیاست‌مداران صحبت می‌کند. سیاست‌مدار معمولا در زمین دیگری بازی می‌کند. مثلا سوال همه این است که آیا راهکاری برای کاهش نرخ بی‌کاری داریم یا نه؟ سیاست‌مدار پاسخ می‌دهد که در شرایطی که کشور گرفتار آفتاب وحشتناک است و ضایعات پوستی مشکل اول ماست، همین ابرهای شمالی را باید غنیمت شمرد. به شرط آن که باران ملایم ببارد ... افکار عمومی احتمالا حدس می‌زند که بی‌کاری به بحران بدل نمی‌شود اما واقعیت آن است که سیاست‌مدار می‌خواهد بگوید که در معرض جنگ بزرگی هستیم! هر گفته‌ی سیاست‌مدار در تابعی ذهنی تبدیل می‌شود به نوعی خروجی که با گفته‌ای اولیه تناسبی ندارد الزاماً...

از ماه عسل سوال می‌پرسد... جانگ سونگ نان می‌گوید: -این جا روز جشن و فردای روز جشن هم سرکار می روند. مکتب جوچه مهم‌تر است از ازدواج طبیعتاً...

داخل هواپیمای روسی ایرکوریو نشسته‌ایم . چیز عجیب و غریبی نمی‌بینم. خانم های مهماندار پوشیده‌ترند و دامن‌شان بلندتر است. تفاوت همین قدر است. با سرمهماندار صحبت می‌کنم که ما همه‌گی گیاه‌خواریم، آمد غذای دریایی هم می‌خوریم. این راحت‌ترین روش خوردن غذای حلال است در پرواز های ناآشنا.

آیا (در کره شمالی) آزادی سیاسی وجود دارد؟ نه! اما احساس عدم آزادی هم نیست، وقتی هیچ انتخابی در کار نیست! آیا مردم راضی اند؟ نمی‌دانم...نارضایتی فرصت بروز ندارد، مانند آن که در یک پادگان کسی از درجه رضایت سربازان سوال کند...

جمهوری اسلامی ایران اگر قدرتی نظامی داشته باشد به هم‌پیمانان مردمی‌ش برمی‌گردد که به شکلی هویتی خارج از مرزها از منافع او دفاع می‌کنند و در این موضوع جمهوری دموکراتیک خلق کره هیچ شباهتی به ما ندارد. هیچ متحد واقعی مردمی (و حتا دولتی) خارج از مرزهای کره‌ی شمالی وجود ندارد. چین با مهره‌ی کره‌ی شمالی بازی می‌کند و الا میان این دو هیچ اتحاد مبنایی نیست.

آزادى بااحساس آزادى متفاوت است؛ همان گونه كه استبداد با احساس استبداد. در بسيارى از كشورهاى استبداد زده مردم در درازمدت احساس نياز به آزادى را ازدست مى دهند وبه فضاى موجود عادت مى كنند. (يادم مى آيد كه در ميدانى در پیونگ يانگ كلى دانش آموز جمع شده بودند و سرودى مى خواندند كه معناش مى شد ما شادترين مردم جهان يم. وبه نظرم به اين باور داشتند، جون امكان مقايسه نداشتند.) اين اتفاق درايران رنگی ديكر دارد. در منطقه، ايران در بسيارى موارد مشكل ش احساس عدم آزادى است ودر بزرگ نمايي اين احساس، قطعاً تک صدايى رسانه اى بيش ترين تاثير را دارد. احساس عدم آزادى، پيشران توسعه ى سياسى است. فقدان اين احساس، هرنوع توسعه ى سياسى را از بين خواهد برد. حالا آيا تحريم طولانى، اين احساس عدم آزادى را قوى ترخواهد كرد؟ يا برعكس، مثل نمونه ى كره ى شمالى ضعيف تر؟! در نمونه‌ی كره شمالى، تحريم باعث حذف ارتباطات مى شود وحذف ارتباطات يعنى نشنيدن صداهاى ديگر و ورود به تک صدایى.

یک‌بار دانش‌گاهی بودم و عده‌ای از دانش‌جویانِ مخالف ایشان مدام تأیید می‌خواستند از انحراف بیت امام ... در کمال ناباوری با آن‌ها همراهی کردم. گفتم من هم تا آن‌جا که در مورد زنده‌گی مرحوم سیداحمد آقا غور کرده‌ام ، در مورد سیدحسن‌آقا قطعاً می‌توانم انحراف را تشخیص بدهم ... ( نفس از کسی در نمی‌آمد . ادامه دادم .) در نفحات نفت نوشته‌ام ، دیدار علی پروین و امام را مرحوم سیداحمدآقا کارسازی کرد که از پرسپولیسی های اصیل بود . اما متأسفانه آقازاده‌ی محترم ایشان از آبی ها حمایت می‌کنند ... انحراف از این بالاتر؟!