بریده‌های کتاب مهاجر سرزمین آفتاب؛ خاطرات کونیکو یامامورا (سبا بابایی) یگانه مادر شهید ژاپنی در ایران

پرسیدم: «جان یعنی چه؟» و انگار قصهٔ دلبری را بخواهد با این کلمه کامل کند گفت: «جان یعنی همهٔ دل‌خوشی من، همهٔ دارایی من، همهٔ زندگی من.»

باورم نمی‌شد به دیدن امام می‌روم.آنچه از دین فهمیده بودم به تمامی در شخصیت امام جمع شده بود. اعمال و رفتار او شبیه پیامبران خدا در قرآن بود که توصیفش را خوانده بودم.

پرسیدم جان یعنی چی؟ و انگار قصه دلبری را بخواهد با این کلمه کامل کند: «گفت جان یعنی همۀ دلخوشی من، همۀ دارایی من، همۀ زندگی من»

...چشم‌ها هم مثل بادام‌ها طعم‌های متفاوتی دارند؛ بعضی از بادام‌ها تلخ و بعضی شیرین‌اند. بعضی از چشم‌ها هم شورند. اما چشم شما نه شور است نه تلخ. این تفاوت شما با بقیه است که من در نگاه اول به چشم تو فهمیدم، خانم‌جان!

مدرسه، درس، دانشگاه، همه توی جبهه است. جبهه دانشگاه الهی است...

زلزله در اَشیا [نام شهری در ژاپن] آرام‌تر بود. به زلزله عادت کرده بودیم؛ گویی کسی زیر پایمان را گاهی قلقلک می‌دهد. میز و صندلی‌ها که تکان می‌خوردند، مادرم من را بغل می‌کرد و کنار ستون چوبی نه‌چندان محکم می‌نشاند.

یکی از این جشن‌ها در فصل تابستان، در روز پانزدهم آگوست، برگزار می‌شد. بودایی‌ها اعتقاد داشتند که مردگان در این روز برمی‌گردند. طاقچه‌های خانه را پر از میوه می‌کردند تا مردگان وقتی برمی‌گردند از میوه‌ها بخورند و به احترام آنان این میوه‌ها تا سه روز روی طاقچه می‌ماند.

وطن پرستی جزئی از آیین سنتی مکتب شینتو است؛ چیزی فراتر از علاقه به زادگاه؛ علاقه از جنس عشق به مادر. حالا که بزرگتر شده بودم و به کلاس اول می‌رفتم، از شنیدن اسمم و معنای آن بیشتر لذت می‌بردم؛ کونیکو؛ فرزند وطن.

احترام و توجه به دختر در آموزه‌های سنتی ما حرمت خاصی داشت. روز سوم مارس برای دخترها هیناماتسوری گرفته می‌شد. در این جشن مردم در خانه‌هایشان جایگاهی چند طبقه به رنگ قرمز می‌ساختند و عروسک‌های تزیینی مخصوص دختران را به ترتیبی پلکانی ‌می‌چیدند و برای سلامتی و خوشبختی دختران دعا می‌کردند.

اسم امام حسین را که آوردم و به استنادفرهنگ لغات ژاپنی از حادثه کربلا این مختصر را گفتم، آقا بغض کرد و اشک توی چشمانش نشست. اگرچه فهم این موضوع که گریه بر حادثه‌ای که 1400سال از آن گذشته برایم گنگ و نامفهوم بود.

مردم، از زن و مرد، برای مقابله با این‌گونه وادث احساس وظیفه می‌کردند. چون امام خمینی از مردم به‌ویژه جوانان خواسته بود برای مقابله با بحران «بسیج» شوند. برای عضویت در بسیج، فراگیری آموزش‌های نظامی ضروری بود. من هم با تعدادی از خانم‌ها برای آموزش نظامی در سوم اردیبهشت ۱۳۵۹ عازم اردوگاهی در منطقه لشکرک شدم. چند پاسدار جوان مربی‌مان بودند. اول از نظام‌جمع شروع کردند، بعد سینه خیز رفتیم. از زیر سیم‌خاردارهایی که به فاصله نیم‌متری زمین فرش شده بودند با چادر یا مانتو عبور کردیم. سختی کار به اینجا ختم نمی‌شد؛ پاسداران بی‌کار نمی‌ماندند. بالای سرمان تیر مشقی می‌زدند؛ صدایش رعب‌آور بود. سعی می‌کردم کم نیاورم. حتی حاضر نبودم چادر را کنار بگذارم و با مانتو سینه‌خیز بروم. مربیان می‌گفتند:« چادر گیر می‌کند به سیم‌خاردار و جلوی دست و پایت را می‌گیرد، با مانتو سینه‌خیز برو.» اما برای من چادر با همه سختی‌اش آرامش‌بخش بود. چادر را از عمق باور و اعتقادم دوست داشتم.

وقتی پدرش از سرکار آمد، چشمش به هلو های زخمی افتاد و پرسید:«کی این کار را کرده؟» بلقیس بدون ترس گفت :«من!» آقا اولش عصبانی شد، بعد گفت:«چون راستش را گفتی، تنبیه‌ات نمی کنم.» از آن موقع در ذهن بلقیس ماند که اگر همیشه حرف راست بزند، اتفاقی برایش نمی افتد.

وقتی آقای خامنه‌ای را دیدم، آرزو کردم کاش یک روز امام خمینی را هم ببینم. این آرزو را در مدرسه رفاه برای یکی از همکاران مطرح کردم. او هم با ارتباطی که داشت، برای من نوبت ملاقات گرفت. باورم نمی شد به دیدن امام می روم. آنچه از دین فهمیده بودم به تمامی در شخصیت امام جمع شده بود. اعمال و رفتار او شبیه پیامبران خدا در قرآن بود که توصیفش را خوانده بودم.

ایرانی نبودم.از خاور دور،از سرزمین خورشید تابان،آمده بودم.اما غرور شکسته شده ام در هیروشیما و ناکازاکی را اینجا_هزاران کیلومتر دورتر از سرزمین مادری ام_بازیافتم.

خبر رسید پادگان جمشیدیه سقوط کرده است. مراکز نظامی یکی یکی به دست جوانان انقلابی می افتاد و من احساس غرور می کردم. ایرانی نبودم. از خاور دور، از سرزمین خورشید تابان، آمده بودم. اما غرور شکسته‌ام در هیروشیما و ناکازاکی را اینجا _هزاران کیلومتر دورتر از سرزمین مادری‌ام_ بازیافتم.

آن روز، آن روز فراموش نشدنی که مسیر زندگی‌ام را تغییر داد؛جوانی قد بلند و سفید پوست، با موهای مجعد، را دیدم که شکل و شمایل ژاپنی نداشت و بیرون کلاس در یک گوشه داشت حرکات عجیب و ناآشنایی انجام می‌داد دو کف دستش را جلوی صورتش گرفته بود و زیر لب به زبانی که نمی‌فهمیدم چیزهایی می‌گفت. گاهی، مثل ما، تا کمر خم می‌شد گاهی پیشانی روی زمین می‌گذاشت.اما برخلاف ما، مقابلش کسی نبود.او برای چه کسی و به احترام چه کسی این گونه می‌ایستاد و خم می‌شد؟!