رسم بود که علمای یک منطقه جمع شده و پرسش هایی در موضوعات مختلف - شامل آنهایی که برایش جوابی کامل داشتند یا نداشتند - را با پیک روانه سایر شهر ها و مراکز علمی میکردند و به نوعی میپرسیدند «وضعیت علمی شما چگونه است؟».
این کتاب هم با روایتی مشابه آغاز میشود ، شیخ محمود شبستری مامور میشود پاسخی به نظم به پرسش هایی که مطرح شده بدهد. هرچند این روایت بهنظر صرفا صورتی است بر مکافشه شیخ محمود میآید ، اما در نهایت فرقی نمیکند.
تنها یکبار خواندن این سوالات شاید انگیزه کافی برای خواندن کتاب را به ما بدهد :
«انسان کامل کیست؟» «ساقی و شراب و... که در اشعار عرفا پر است چه معنی دارد؟»، سوال از «ماهیت فکر» و «من و غیرمن» و... مجموعه ای سوالات عرفانی و فلسفی که با نگاه به ابتدای منظومه میتوان آن هارا دید.
درواقع گلشن راز را میتوان یک دوره مختصر و کوچک عرفان نظری دانست و علیرقم حجم نسبتا کم کتاب - حدود ۱۰۰۰ بیت - ، مباحث و موضوعاتی که به آن پرداخته شده وسیع و گوناگون است و در هر موضوع نیز ، به اندازه کافی صحبت شده است.
در پایان جای ذکر داره که «باغ دل» از حسین الهی قمشهای ، خوانش و شرح این اشعار در قالب چندین ساعت سخنرانی است و کتابی با همین نام ، شرح او بر این ابیات را چاپ کرده است. نتونستم کتاب رو در بهخوان پیدا کنم ، اما پیشنهاد میدم اگر قصد مطالعه گلشن راز را دارید ، به سراغ نسخه صوتی یا چاپی این اثر بروید.