بر این باورم که داوری نهایی هر خواننده نسبت به یک اثر، بی تردید متاثر از انتظاراتی است که پیش از آغاز خوانش در ذهن داشته است. من این کتاب را بدون توقعی والا آغاز کردم؛ هرچند میدانستم از ژان تولی میتوانم فراتر از اینها انتظار داشته باشم، اما رو به روی آن نشستن و خواندنش خالی از لطف نبود و تجربه ای نو فراهم آورد. پایانبندی داستان، گویی تمام باورهایی را که در طول روایت نرم و آهسته بنا شده بود، یکباره بر باد داد و مخاطب را – شاید بیش از حد – در مقام کودکی ساده دل قرار داد. اگر این پایانبندی کمی معقولتر و باورپذیرتر بود، قطعا اثر نفیس تر و دلنشین تر میشد. البته به یاد داشته باشیم که نگارش در ژانر کمدی سیاه دشواری های خاص خودش را دارد و در همین ۱۱۳ صفحه، نمیتوان انتظار خلق شاهکاری بی نقص را داشت. بنابراین، به گمانم این کتاب، به نوبه خود، از ضعفها مصون نمانده اما آنچنان هم بی ارزش نیست.
