معرفی کتاب تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مولفه های دین - حاکمیت - مدنیت و تکوین دولت - ملت در گستره هویت .. اثر موسی فقیه حقانی

تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مولفه های دین - حاکمیت - مدنیت و تکوین دولت - ملت در گستره هویت ..

تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مولفه های دین - حاکمیت - مدنیت و تکوین دولت - ملت در گستره هویت ..

موسی فقیه حقانی و 1 نفر دیگر
4.4
52 نفر |
20 یادداشت

با انتخاب ستاره‌ها به این کتاب امتیاز دهید.

در حال خواندن

44

خوانده‌ام

73

خواهم خواند

129

شابک
9646357504
تعداد صفحات
652
تاریخ انتشار
1389/2/18

توضیحات

کتاب تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مولفه های دین - حاکمیت - مدنیت و تکوین دولت - ملت در گستره هویت ..، نویسنده موسی فقیه حقانی.

بریدۀ کتاب‌های مرتبط به تاریخ تحولات سیاسی ایران: بررسی مولفه های دین - حاکمیت - مدنیت و تکوین دولت - ملت در گستره هویت ..

نمایش همه

دوره‌های مطالعاتی مرتبط

یادداشت‌ها

          ﷽
با وسواس بیشتری نسبت به کتاب‌های معمول، نویسنده را بررسی می‌کنم و ناشر را چون کتاب تاریخی‌ هست و گوش جان می‌سپارم و قلم و یادداشت برداری. 
همزمان هم یک کتاب تاریخی دیگر را پیش می‌برم از یک نویسنده‌ی دیگر که محتوای نسبتا مشابهی با همین کتاب دارد اما کلا فکر نویسنده با این دوستمان فرق می‌کند و یک جور دیگر به قضایا نگاه می‌کند. 

این بزرگوار قطور از پس از اسلام شروع می‌شود و شامل تاریخ حکومتچه های ایرانی است و جزئیات مقبولی دارد اما خیلی جدی و جزئی به بررسی صفویه، قاجاریه، پهلوی می‌پردازد با جزئیات مشروح‌تر.
کتاب محدود به این نیست که پایتخت اینجا بود و لباس‌ها این شکلی بود و فلان شازده به فلانی تاخت و این هم مفاد فلان قرارداد و تمام!

چند مسئله که شاید ریشه‌های فرهنگی و فلسفی داشته باشد خوب بررسی می‌شود:
هویت اسلامی ملی در عهد صفویه و افول آن پس از صفویه
ایجاد یک هویت مصنوعی در پهلوی و شکست آن
مراحل تجدد در ایران. اصلا تجدد خوب است یا بد؟
علما و روشنفکرها چه کسانی بودند و چه نقشی داشتند؟
علل افول پهلوی و انقلاب اسلامی

این چند مورد مسائل نسبتا اختلافی با آن کتاب دیگر بود (تاریخ ایران مدرن، یرواند آبراهامیان)
اینجا انگار  همه‌ی نقش‌ها و شخصیت ها شرح داده می‌شد چه فرنگ رفته چه حوزه رفته. اما در روایت آبراهامیان قشنگ مشهود بود که انگار حوزه رفته‌ها خار چشم اند!
علل انقلاب اسلامی هم تفاوت داشت. آبراهامیان گزارش‌های درستی نقل می‌کرد و وضعیت فقر و سطح پایین زندگی و سواد و این آمارها که همه جا هست را می‌گفت اما علت انقلاب را مثلا اختلاف طبقه اقتصادی به علت فلان رویکرد منفی دولت در توزیع ثروت می‌دانست. (انگار اهل فن به این می‌گویند تفسیر مادی تاریخ و ماتریالیسم تاریخی)توجه کمی به چالش‌های عمیق بین مردم و حکومت که ریشه‌های مذهبی داشت، می‌کرد. 

چیزی جا ماند؟

(صوتی)
        

10

همانطور که
          همانطور که در کتاب آمده  تاریخ به دو روش بررسی و نگارش می‌شود: تاریخ نقلی و تاریخ تحلیلی. تاریخ نقلی به  سال و روز وجزئیات رویداد ها می‌پردازد و تاریخ تحلیلی، همانطور که از اسمش پیداست رویداد ها را تحلیل و ریشه‌یابی می‌کند.
«تاریخ تحولات سیاسی ایران» از نوع تاریخ تحلیلی است.
مورخ(ان) کار خود را از ابتدای شکل‌گیری حکومت در این سرزمین آغاز می‌کند. از حکومت مادها تا صفویه بصورت اجمالی بررسی می‌شود. 
اصل کتاب از صفویه شروع می‌شود. نقطه‌ای مهم در تاریخ ایران. نویسنده(گان) ریشه یابی و بررسی مولفه های اساسی دیانت و حکومت را از صفویه شروع می‌کند، در قاجاریه به اوج می‌رساند و در پهلوی به پایان می‌برد.
مولفه‌ دیانت همان وجه تمایز این کتاب تاریخ معاصر است. مولفه‌ای مهم که در بیشتر کتاب های تاریخی( که عمدتاً از دسته همان تاریخ نقلی هستند) مورد اجحاف قرار گرفته است.
دیگر فصل خاص کتاب، نگاهی به تکاپوی سیاسی_فرهنگی فراماسونری در ایران است؛طولانی‌ترین فصل کتاب. نویسنده به خوبی با ارائه مستندات و گاه با بحث تئوریک خود را از اتهام توهم توطئه مبرا کرده است و توجه خواننده را به این گروه افراد پرکار و مهم تاریخ معاصر جلب کرده است.

کتاب در بیست فصل نگارش شده است:
۱) مقدمه‌ای بر تاریخ ایران از گذشته تا صفویه
۲)ظهور شیعیان صفوی یا اعظم حوادث ایران و اسلام
۳) دوران گذر( از نادرشاه افشار تا آغا محمد خان قاجار)
۴)دوران قاجاریه( از ابتدای قاجاریه تا آغاز دورهٔ ناصری)
۵)ایران و نیم قرن پادشاهی ناصرالدین شاه
۶)ملاک خدمت و خیانت بر اساس موازنهٔ مثبت و منفی در تاریخ تحولات ایران از معاهدهٔ ترکمنچای تا تحریم تنباکو
۷) تحلیل تاریخی قیام تحریم تنباکو
۸) تحلیلی از وضعیت ایران در دورران سلطنت مظفرالدین شاه و بحث پیرامون چند قرارداد استعماری 
۹)نهضت مشروطیت؛ ریشه های تاریخی نهضت مشروطیت 
۱۰)جریان شناسی نهضت مشروطیت
۱۱)نجف و مشروطیت ایران پس از فتح تهران
۱۲)علل و عوامل مظلومیت و شهادت شیخ فضل‌الله نوری
۱۳)دو سطح تحلیل تاریخ تحولات ایران 
۱۴)مقابله علما با استعمار و نقد و بررسی شرق‌شناسی و تاریخ‌نگاری مشروطیت
۱۵) پادشاهی نافرجام، دولت های ناپایدار
۱۶)مقدمات فکری و سیاسی پیدایش حکومت پهلوی و مسئله دین و دولت و تجدد
۱۷) پادشاهی یک قزاق (از کودتای ۱۲۹۹ش تا شهریور ۱۳۲۰ش)
۱۸) ایران در حکومت پهلوی دوم(۱۳۲۰_۱۳۵۷)
۱۹)نگاهی به تکاپوی سیاسی_فرهنگی فراماسونری در ایران
۲۰)بررسی ده واقعه و موج تاریخی در پنج قرن اخیر ایران
        

39

          شاید برای شما هم اتفاق بیفتد.



وقتی از تاریخ صحبت می کنیم٬ باید بدانیم که همه رویداد ها در تاریخ ارزشمند نیستند.تاریخ در حکم ریشه تحولات است و جریانات سیاسی_اجتماعی به مثابه بدنه و برگ های آن.
درباره ی درخت و نهالی که ریشه ندارد٬بحثی نمی کنیم چرا که هر لحظه ممکن است خشک شود. 
بحث این است که این ریشه چقدر عمیق است و تا کجا ادامه دارد... . 
___________
۰) اعتراف نامه 
۱)طبقه بندی فصول 
۲)نگرش کلی کتاب 
۳)آنچه تماشا شد 

۰) اعتراف نامه : 
اعتراف می کنم تاریخ خوانی از آنچه فکر می کردم صعب تر بود.
جدای از ازدیاد نام ها و وقایع آنچه ذهن درگیر می کند و توان می فرساید [مسئله زایی] است.
 در ذهنم نوشته اند روشنفکر و  در شیار به شیار مغزم علامت سوال کاشته اند.
 انگار تاریخ را نمی توان خواند و جمع کرد.
می خوانی و بسط می یابد.
 می خوانی و سؤال می تراشد.

۱) طبقه بندی فصول :در بخش نظرات یادداشت شده 

۲)نگرش کلی کتاب :
پهلوی :
از آفت های تاریخ نگاری٬ تمایلات فردی مورخ در ذکر و تحلیل رخدادها است. تحلیل و موضع گیری را به عهده مخاطب بگذارید.همین.

قاجار : نگرش؟ کاملا تحلیلی. در شناخت علل وقوع حوادث تاریخی٬ترتیب وقایع و در انتها دید نقادانه به برخی اشخاص سیاسی و فرهنگی 

زند و افشار: تا حدودی نقلی
مشخص است. یک سری اتفاق ها افتاده.نویسنده شرح می دهد و رد می شود.تقریبا در حد ذکر وقایع و نه حتی با تکیه بر جزئیات زیاد.

صفویه : از ظهور تا سقوط٬ هر چند بسیاری تاریخ معاصر را از صفویه شروع نمی کنند اما سیر تحولات این دوره در حوزه های مختلف قابل دفاع است.نویسنده هم خوب تشخیص داده و هم خوب القا کرده.

۳) آنچه تماشا شد 
_مستند تکیه گاه
بررسی امتیازات رویتر٬تالبوت٬دارسی و قرارداد ۱۹۱۹

_ مستند مشروعه بر دار 
بررسی نقش عالم گرانقدر٬ شیخ فضل الله نوری رحمته الله علیه در برقراری مشروطه مشروعه

_مجموعه مستند در برابر طوفان [ده قسمت]
هر قسمت ٬ موضوعاتی متفاوت از حکومت پهلوی.
        

20