"برنده جایزه ادبی شهید اندرزگو، جایزه ادبی جلال آل احمد و جایزه کتاب سال کشور"

رضانام تا رضاخان یه کتاب تاریخی خشک نیست. آقای بهبودی سعی کرده توی این کتاب ماجراها و اتفاقات رو جوری دنبال هم بیاره و بیان کنه که برای خواننده خسته کننده نباشه. اما باید بگم این کتاب فقط در مورد رضاخان نیست. یعنی با این تصور که فقط قراره از روزمرگی ها و رفت و آمدها و اتفاقای شخصی رضاخان بخونین نباید سراغش برین. این کتاب در واقع تمام اتفاقات حواشی زندگی رضاخان رو بررسی میکنه تا نشون بده چه جوری از یه قزاق ساده تونست به قدرت برسه. رضاخانی که وابستگی زیادی به خونواده اش نداره، در نوجوونی به قزاق خانه سپرده میشه و شخصیتش اونجا شکل میگیره تا وقتی که در جوونی به خاطر فیزیک بدنیش مورد توجه قرار میگیره و کم کم خودش رو بالا میکشه.
آقای بهبودی با جمع آوری مطالب مستند نقش روسیه و انگلیس را توی اداره کردن و چرخوندن کشور در زمان احمدشاه نشون میدهد. همچنین تاثیر این دو کشور و نوع سیاست ها و عوامل مستشارشون را توی ایران اون موقع و به خصوص اداره قزاق خانه مورد بررسی قرار میده. اینکه انگلیس چقدر دوس داشته از شمال تا جنوب ایران را با ارتشی که تحت فرمان خودشه کنترل کنه و روسیه که یه نفوذ نسبی توی شمال ایران داشته اما به خاطر بهم ریختن اوضاع کشور خودش مجبور میشه کمی از منافعش بگذره. 
موقع خوندن کتاب دوتا چیزی ذهنمو درگیر کرد. یکی اینکه با خودم فک میکردم واقعا مردم اونموقع چه جوری با شرایط کشور کنار میومدن؟! با وجود خارجی هایی که صاف صاف توی کشور راه میرفتن و توی حکومت دخالت میکردن و حق مردم رو به راحتی ازشون میگرفتن. البته که اونموقع در سرتاسر ایران شورش های زیادی اتفاق میفتاده و اتفاقا رضاخان با کمک همکارای قزاقش مسئول خوابوندن صدای مردم بودند. مورد دوم هم تشابه هایی بود که میدیدم تاریخ اونموقع و الان دارن. میگن تاریخ تکرار نمیشه و این علت های یکسانند که سرنوشت های مشابهی رو به وجود میارن. و به همین دلیله که من دوست دارم تاریخ بخونم چون اینجوری بهتر میتونم دنیای الان رو بشناسم.

خلاصه اگه به تاریخ علاقه دارین و دنبال یه کتاب با مستندات قوی هستین من این کتاب رو بهتون پیشنهاد میدم. اینم بگم حدود ۸۰ صفحه آخر کتاب مربوط به بخش تصاویر و منابع و مراجع میشه👌🏻
و اینکه جلد دوم کتاب هم به زودی منتشر میشه😊
          

            این کتاب درمورد تاریخ زندگی رضاخان و نحوه ی به‌وجود اومدن پهلویه و از قبل تولد رضاخان تا به قدرت رسیدنش رو با تکیه بر منابع موثق متعدد بررسی کرده. از منابع خوب تاریخیه اما برای کسی مناسبه که به صورت تخصصی درمورد رضاخان یا پهلوی یا اون برهه‌ی زمانی مطالعه می‌کنه. برای مطالعه‌ی عمومی تاریخ خیلی گزینه‌ی جذاب و روانی نیست.
          

            راستش ناگزیریم از مطالعه‌ی تاریخ. اگر می‌خواهیم نگاه درستی داشته باشیم از آنچه بر ما گذشت و اکنون می‌گذرد، باید تاریخ بخوانیم.
.
مدتی پیش، یک استاد دانشگاهِ پرسروصدا کتابی نوشت درباره‌ی همین شخصیت. سراسر کتاب را که برگردی فقط تحلیل‌های شخصی‌ست با چاشنی ارادت نگارنده به آن شخصیت؛ دریغ از یک منبع درست و درمان!
(حالا درد اینجاست که اخیراً عده‌ای همین کتاب را به عنوان منبع تاریخی معرفی می‌کنند!!!)
.
اما اثر آقای بهبودی پر است از منابع متقن. از اسناد وزارت خارجه و آرشیو روزنامه‌ها تا یادداشت‌های شخصیت‌های سیاسی برجسته‌ی آن دوران.
چند ده‌هزار از اسناد فارسی، روسی، انگلیسی، فرانسوی و حتی آمریکایی برای این اثر بررسی شده است.
آقای بهبودی صرفا اسناد را کنار هم نچیده و تمام، بلکه با قلمی ادبی هر سند را در جای خودش قرار داده تا خواننده با متنی روان طرف باشد.
.
این کتاب به سال‌های کمتر شنیده و پرداخته شده از زندگی رضا پهلوی می‌پردازد؛ از ورود به قزاق‌خانه‌ تا کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹. سال‌هایی که انگار خیلی‌ها دوست ندارند درباره‌ی آن برهه سخن گفته شود.
.
البته که این کتاب زندگینامه‌ی صرف نیست، اتفاقات مهم آن روزگار بررسی شده. پشت‌پرده‌های سیاست آن دوران، تشکیل بریگاد‌ قزاق و ارتقای آن به دیویزیون‌، نبرد روسیه و انگلیس برای تسلط بر ایران، استحاله‌ی قزاق‌خانه‌ی‌ روسی و تبدیل آن به ابزار دست انگلیس برای کودتا و البته رشد رضاپهلوی در این فضا، تماما مورد بررسی قرار گرفته است.
.
پ.ن:
کسی که با کودتای خارجی سرکار بیاید با اشارت همو خواهد رفت. حالا می‌خواهد خدمت کرده باشد یا خیانت!
          

            کتاب کاملا مستند از جریانات و دستهایی که تلاش کردند حکومت احمدشاه را ساقط و یک نیروی تازه به دوران رسیده بیسواد را به عنوان شاه علم کنند.
کتاب از زمان تولد نامشخص و ثبت نشده رضا پهلوی آغاز می‌شود و به سوم اسفند ۱۲۹۹ ختم می‌گردد.
از رضا پهلوی در این کتاب کمتر اثری را می‌بینیم.بیشتر آنچه رضا پهلوی را رضاخان کرده در کتاب آمده است. 
          

            رضاشاه پهلوی در زمره شخصیت‌های موردتوجه ایرانیان در تاریخ معاصر بوده. برخی او را به خاطر توسعه آمرانه، تشکیل ارتش ملی، برقراری امنیت، به چالش کشیدن سنت‌گرایان و تدارک زیرساخت‌های عمرانی می‌ستایند. برخی دیگر نیز رضاشاه را به خاطر برقراری پلیس سیاسی، ضبط املاک مردم، حذف نخبگان اطرافش، سرکوب عشایر و قومیت‌ها و کشف حجاب نقد می‌کنند. برای تحلیل حکومت رضاشاه و عملکردش باید تاریخ بخونیم و کتاب «از رضانام تا رضاخان» یکی از منابع تاریخی است که جلد اول یک مجموعه سه جلدیه.
کتاب حاضر دوره تولد رضاشاه تا کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ رو دربرمی‌گیره. رضاشاه که از دوازده سالگی به قزاق‌خانه، منسجم‌ترین نیروی نظامی آن زمان کشور که توسط روس‌ها پایه‌گذاری شد، پیوستن بود در این دوره در نقش یک افسر نظامی ظاهر میشه که به همراه دیگر قزاق‌ها در مناطق مختلف کشور، از کردستان تا گیلان، حضور پیدا می‌کنه و فضای بی‌ثباتی سیاسی و امنیتی دوره پس از مشروطه رو کنترل می‌کنه. در این دوره ایران درگیر رقابت انگلیس و روسیه بود و سیاست قاجاری به بن‌بست رسیده بود. در نهایت به قدرت رسیدن بلشویک‌ها در روسیه و تأسیس شوروی و شکل‌گیری جمهوری کمونیستی گیلان خطر تصرف ایران توسط چپ قفقازی رو به اوج رساند.
در چنین وضعیتی، دو نقشه از سوی انگلیسی‌ها ساخته و پرداخته شد: شکل‌گیری مجلس و لغو معاهده وثوق‌الدوله از یک طرف و انتقال قدرت به یک گروه نخبه جدید به رهبری یک اقتدارگرای نظامی که در نهایت دومی رخ داد و فصل جدیدی در تاریخ ایران گشوده شد؛ فصلی که سرآغازش شکل‌گیری دولت مدرن و ارتش ملی یکپارچه و برقراری امنیت بود.
نویسنده نگاهی منفی به رضاشاه داشته و مثلاً عیاش‌بودنش رو بولد کرده. اما در خلال روایتش عناصری رو برجسته کرده: چندپاره‌بودن سیاست انگلیس در قبال ایران و رقابت نهادهایی مثل وزارت خارجه، وزارت جنگ، سفارت تهران، نایب‌السلطنه هند و فرماندهی نورپرفورس؛ نقش سیدضیاءالدین طباطبایی در موفقیت‌آمیزبودن انتقال قدرت و کنترل رضاشاه که چندبار در برابر سران قاجار تزلزل نشون داده بود و قصد انصراف از نقشه انتقال قدرت رو داشت؛ اهمیت نیروی خارجی در شکل‌گیری دولت ملی و پیگیری ایده توسعه آمرانه. اما در عین حال متن از عدم تحلیل شرایط بین‌الملل و زمینه‌های اجتماعی به قدرت رسیدن رضاشاه رنج می‌بره. در واقع پاسخی به این پرسش داده نمیشه که ایرانیان چه گزینه بهتری نسبت به اتفاق سوم اسفند داشتند. همچنین خبری از روشنفکران اطراف رضاشاه در کتاب نیست.
#کتاب
#پهلوی
#تاریخ
#رضاشاه
#معرفی_کتاب
#کتاب_خوب
          

            این کتاب را امسال با رفقای سه‌کتاب، جمع‌خوانی کردیم. جلد اول از سه‌گانهٔ زندگی‌نامهٔ رضاشاه پهلوی. کتاب با تولد رضا آغاز می‌شود و تا کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ ادامه پیدا می‌کند.
در کنار جزئیات زندگی نوجوانی و جوانی رضای پهلوی، از حواشی پایان جنگ جهانی اول، ارتقای بریگاد قزاق به دیویزیون، هجوم مستشاران انگلیسی به ایران، آثار انقلاب اکتبر روسیه بر ایران و... هم مطلع می‌شویم.
کتاب، چندان برای در دست گرفتن و مطالعهٔ روزمره پیشنهاد نمی‌شود. برای افرادی که به دنبال تحقیق پژوهشی دربارهٔ رضا پهلوی و یا علاقمند محض تاریخ هستند جذاب خواهد بود. ولی حجم جزییات و تفصیل زندگی رضا پهلوی، مخاطب عام را پس می‌زند.