چگونه یک «داستان خوب» بنویسیم؟ چه چیزی یک داستان خوب را می‌سازد؟ داستان‌نویسان بزرگ و مدرسان این حوزه معتقدند که یک داستان خوب همان‌قدر که حاصل اصول و قواعد داستان‌نویسی است حاصل شهود و احساس نویسنده نیز هست. به بیانی دیگر، راه داستان از فن و روح نویسندگی می‌گذرد. کاترین‌آن‌جونز[۱]، نویسنده، فیلم‌نامه‌نویس و نمایش‌نامه‌نویس معاصر، نخستین کتاب خود را به این موضوع اختصاص داده است.

کتاب راه داستان؛ فن و روح نویسندگی[۲] همان‌طور که از نام آن مشخص است به این دو بال مهم داستان‌نویسی، یعنی فن و روح، می‌پردازد. ‌جونز بر این باور است که داستان‌گویی در وهله اول یک فرایند درونی است. داستان‌ها از درون نویسنده سرچشمه می‌گیرند و سپس به کمک فرم و قواعد روایت می‌شوند. در حقیقت، هنر داستان‌نویس زدن پلی میان قواعد و معناست. داستان‌هایی که صرفاً بر اساس یک سری فرمول‌ها و قواعد خشک نوشته شوند، موفقیت چندانی کسب نمی‌کنند. چرا که داستان نیز مانند هر کلام دیگری باید از دل برآید تا بر دل نشیند.

این کتاب شامل دوازده فصل است. فصل اول مقدمه‌ای بر داستان‌گویی است. فصول دوم تا هفتم به تکنیک‌های داستان‌نویسی و فصول هشتم تا یازدهم به بعد شهودی داستان می‌پردازند، و فصل دوازدهم راهنمایی برای کارگاه‌های داستان‌نویسی است.
زهرا ایزدی
        

          کتابی که میتواند مکمل خوبی برای "داستان" رابرت مک کی باشد. البته این کتاب از نظر فن نوشتن فیلمنامه چیز خیلی زیادی در مقایسه با کتاب مک کی، به خواننده اضافه نمیکند. اما نقطه قوت راه داستان، پرداختن به روح نویسندگی است. مساله ای که در داستان مک کی غایب است.

بخشهایی از کتاب:

- اگر خودتان را بشناسید خواهید دانست درباره چه چیزی بنویسید. منظورم از این حرف، به عبارت ساده، این است که بدانید چه چیزی شما را تکان میدهد. سو رفتار با کودکان؟ فساد سیاسی یا سازمانی؟ پیروزی اراده بشر بر یک موقعیت نومید کننده؟ عشق ناممکن؟ جستچوی خدا؟
- در داستانهای بزرگ، اتفاقی که می افتد مهم نیست. مهم تاثیری است که آن اتفاق بر شخصیت اصلی داستان و روابط او میگذارد و در نهایت وی را از 
درون متحول میکند
- جرئت "شخصی بودن" را به خودتان بدهید. کدام رگه ی شخصی و عاطفی از زندگی خودتان را میتوانید وارد داستان کنید؟
- تمام هنرمندان روان رنجورند. تنها فرقی که هنرمندان با دیگر آدمهای روان رنجور دارند این است که هنرمندان میدانند چطورمشکلات روانی خود را در مسیر خاصی هدایت کنند.
- یک راه بسیار موثر برای کمک به فرآیند گوش سپردن به ناخودآگاه، گوش سپردن به رویاها و ثبت کردن آنهاست. چرا که رویا به ناگزیر به زبان ناخودآگاه سخن میگویند و میتوانند نقش راهنما را ایفا کنند.
        

          کتاب‌های نظریه داستان، روی وجه قوانین داستان‌گویی و نوشتن تمرکز دارند. چگونه متناسب با قالب، فرم، موضوع و مضمون کتاب، بهترین متن ممکن را بنویسم. چگونه از قوانین به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم. چگونه با داشته‌های نظری خودمان داستان خوب و استانداردی بنویسیم.
اما راه داستان ماجرای متفاوتی دارد. من درباره این کتاب، شناخت کافی نداشتم. مترجمش، محمد گذرآبادی که الحق مترجم خوب و کاربلد و متخصصی است، باعث شد کتاب را بخرم و بعد خواندنش فهمیدم عجب جنسی است!
راه داستان، نوشته کاترین آن‌جونز کتابی است برخلاف همان اکثریت کتاب‌های داستان‌نویسی  که بر قوانین و فرمول‌ه تأکید و تکیه می‌کنند، دغدغه نویسنده این کتاب، نشان دادن جهانی است که اسمش را شنیده‌ایم اما هیچ‌گاه فرصت عمیق شدن در آن را نیافته‌ایم. جهان الهام و شهود!
البته حرف‌های نویسنده راه داستان، واقعا عمق دارد! از جنس حرف‌های نویسنده‌ها و شاعرهای کافه‌نشین نیست که در فضایی تخدیری صحبت از الهام می‌کنند و آن را هدیه‌ای الهی می‌دانند که فقط نصیب خودشان شده است و دیگران باید تا ابد حسرت نداشتنش را بخورند!
کاترین آن‌جوز، در کتاب خود که شامل دوازده فصل است، بر روی چند چیز تأکید کرده است.
نخست جنبه‌های فرمی را معرفی کرده است. از تاریخ و اهمیت داستان تا راهنمای کارگاه‌های راه داستان. در هر فصل، روی یک جنبه تمرکز کرده است و سعی کرده است، مختصر ولی در عین حال کاربردی حرفش را بزند. نیت نویسنده پرگویی و نشان دادن تمام جوانب نبوده است.
مسئله دوم، جنبه شهودی آن است. چگونه در هر مرحله حس شهودی خود را درگیر کار کنیم. چگونه قواعد را بدانیم و به کار بگیریم اما فردیت و روح خود را هم در کار بدمیم تا اثری متفاوت خلق کنیم. تمرکز اصلی روی این بخش است. 
سومین نکته، تمرین‌های انتهایی هر بخش است. این تمرین‌ها بناست عضلات ذهن و زبان ما را قوی کنند و همانطور که در راه داستان جلو می‌رویم، یک داستان خلق کنیم.
درست که راه داستان می‌خواهد حس شهود و الهام را در ما قوی کند، اما حرف‌هایش انتزاعی و ذهنی نیست. اصلا فصل آخر کتاب، درباره نحوه برگزاری این کتاب در کارگاه است! یعنی می‌شود کتاب را هم‌خوانی کرد یا با حضور یک مدرس کاربلد و متخصص، آن را آموزش داد.
ضمنا کتاب کم‌حجمی است. می‌شود گفت هر فصل، میانگین، دوازده صفحه است. البته اگر بخواهید همراه با تمرین‌ها کتاب را جلو ببرید دوازده نشست برای مطالعه و نوشتنش لازم دارید.
        

          بار سومی بود که می اومدم سراغش. در هر شکلی که متن قصه ای توی دل خودش داشته باشه این کتاب میتونه کمک کنه، برای داستان، جستار، زندگینامه... ولی تاکید خود کتاب بر نکات فیلمنامه نویسیه.

        

          اگر دنبال کتابی سرراست و اصولی در حوزه‌ی داستان‌نویسی هستید، این کتاب را پیشنهاد می‌کنم. فوق‌العاده است. شیرین و روان و مهم‌ترین حرف حسابش هم این است که یاد گرفتن فرم فقط کافی نیست. باید بتوانید درون خودتان سفر کنید و صدای روحتان را بشنوید و حرفی که باید بگویید را از زبان روح خودتان بشنوید و برای دیگران به بهترین شکلی بنویسید. نویسنده بیهیچ بخل یا غروری تجربیات زندگی خود را هم صادقانه و به‌جا نقل کرده است. علاوه بر این کتاب پر است از نقل قول‌های عالی. مثلا از چخوف آورده است اگر می‌خواهی روی هنرت کار کنی روی زندگی‌ات کار کن.