یادداشت مسعود آذرباد

        کتاب‌های نظریه داستان، روی وجه قوانین داستان‌گویی و نوشتن تمرکز دارند. چگونه متناسب با قالب، فرم، موضوع و مضمون کتاب، بهترین متن ممکن را بنویسم. چگونه از قوانین به بهترین شکل ممکن استفاده کنیم. چگونه با داشته‌های نظری خودمان داستان خوب و استانداردی بنویسیم.
اما راه داستان ماجرای متفاوتی دارد. من درباره این کتاب، شناخت کافی نداشتم. مترجمش، محمد گذرآبادی که الحق مترجم خوب و کاربلد و متخصصی است، باعث شد کتاب را بخرم و بعد خواندنش فهمیدم عجب جنسی است!
راه داستان، نوشته کاترین آن‌جونز کتابی است برخلاف همان اکثریت کتاب‌های داستان‌نویسی  که بر قوانین و فرمول‌ه تأکید و تکیه می‌کنند، دغدغه نویسنده این کتاب، نشان دادن جهانی است که اسمش را شنیده‌ایم اما هیچ‌گاه فرصت عمیق شدن در آن را نیافته‌ایم. جهان الهام و شهود!
البته حرف‌های نویسنده راه داستان، واقعا عمق دارد! از جنس حرف‌های نویسنده‌ها و شاعرهای کافه‌نشین نیست که در فضایی تخدیری صحبت از الهام می‌کنند و آن را هدیه‌ای الهی می‌دانند که فقط نصیب خودشان شده است و دیگران باید تا ابد حسرت نداشتنش را بخورند!
کاترین آن‌جوز، در کتاب خود که شامل دوازده فصل است، بر روی چند چیز تأکید کرده است.
نخست جنبه‌های فرمی را معرفی کرده است. از تاریخ و اهمیت داستان تا راهنمای کارگاه‌های راه داستان. در هر فصل، روی یک جنبه تمرکز کرده است و سعی کرده است، مختصر ولی در عین حال کاربردی حرفش را بزند. نیت نویسنده پرگویی و نشان دادن تمام جوانب نبوده است.
مسئله دوم، جنبه شهودی آن است. چگونه در هر مرحله حس شهودی خود را درگیر کار کنیم. چگونه قواعد را بدانیم و به کار بگیریم اما فردیت و روح خود را هم در کار بدمیم تا اثری متفاوت خلق کنیم. تمرکز اصلی روی این بخش است. 
سومین نکته، تمرین‌های انتهایی هر بخش است. این تمرین‌ها بناست عضلات ذهن و زبان ما را قوی کنند و همانطور که در راه داستان جلو می‌رویم، یک داستان خلق کنیم.
درست که راه داستان می‌خواهد حس شهود و الهام را در ما قوی کند، اما حرف‌هایش انتزاعی و ذهنی نیست. اصلا فصل آخر کتاب، درباره نحوه برگزاری این کتاب در کارگاه است! یعنی می‌شود کتاب را هم‌خوانی کرد یا با حضور یک مدرس کاربلد و متخصص، آن را آموزش داد.
ضمنا کتاب کم‌حجمی است. می‌شود گفت هر فصل، میانگین، دوازده صفحه است. البته اگر بخواهید همراه با تمرین‌ها کتاب را جلو ببرید دوازده نشست برای مطالعه و نوشتنش لازم دارید.