یادداشت نرگس
نثری زیبا و شاعرانه، که واقعا ازش لذت بردم. و از طرفی به قول برخیها روایت دست اولی داره از روزهای انقلاب ۵۷. ولی کاش عکسهای مربوط و نامبرده، چاپ میشدن🥲! شاهنشاه کتابیست که توسط یک روزنامهنگار لهستانی در سال ۱۹۸۲ یا همون ۱۳۶۰ خودمون چاپ شده. آقای کاپوشینسکی از نزدیک شاهد اتفاقات و انقلاب ایران بوده و قبل از اون، به مدت ۲۵سال، دهها جنگ و انقلاب رو در جهان سوم، از نزدیک دیده. خب انتقاد من هم از همین نقطه شروع میشه! کسی که تجربهی دیدن دهها جنگ و انقلاب رو داره، باید روایت و برداشتِ پختهتری رو ارائه کنه. انتظاری که خودش در من تقویت میکنه، وقتی که اینو میگه: 🌱 به نظرم اشتباه است دربارهی آدمها بنویسی، بیآنکه دستکم مدتی در شرایطی زندگی کرده باشی که آنها دارند تویش زندگی میکنند. ✨اما جدای از انتقادات خودم، توصیهام به شما اینه که قطعاً خوندنش خالی از لطف نیست و هرکسی زاویهی دید خودش رو داره🤷🏻♀️. ❌⚠️موضوع اصلی این کتاب، تاریخیست که اتفاق افتاده با روایت یک انسان دیگه! ازینجا به بعد نظرمو ریزتر در مورد مطالب کتاب و نوع روایت و نگاهِ نویسنده میگم، پس خوندن ادامه یادداشت رو با آگاهی ازین مطلب، منوط به تصمیمخودتون میکنم: ^~^ اطلاعات تاریخی زیاد و ادعایی هم در این رابطه ندارم، اما: ۱.انتظار روایت وقایع رو به صورت کلی و از زبان خودش داشتم؛ اتفاقاتی که به چشم “خودش” میبینه از هر دو طرف، مخالفین و طرفداران شاه، به صورت همزمان. اما روایات رو از زبان کسانی نقل میکنه که جزو انقلابیون هستن. به جزئیاتشون میپردازه، بیش از اندازه کش میده و تأکید میکنه. در سراسر کتاب شما از طرفداران شاه هیچ نقلقول و صحبتی نمیبینید! خب انقلاب دو طرف داره. نمیشه یکطرف رو به تفضیل و از زبان مردم بیان کنی و طرف دوم رو خودت قضاوت کنی! ۲.وقتی اعمال و تصمیمات شاه رو بیان میکنه، باید مثل بقیهی کتاب، پیامدهاش رو بگه، نه که نظر خودش رو تحمیل کنه! مثلاً: خرید اسلحه توسط محمدرضا شاه از کشورهای غربی و آمریکا! نظر خودش اینه که این فقط برای تکیه به غربیها برای ساخت کشور و حفظ نظامش در برابر مردمه! ولی به این اشاره نمیکنه که اون زمان، محمدرضاشاه پیشبینی جنگ با عراق (صدام) در مورد اروند رود رو داشته، و همین خرید اسلحه، ناو و نمایش قدرت باعث میشه که صدام عقبنشینی کنه و از اروندرود چشم بپوشه (بعدها که دوباره ایران به بلبشو میفته، ترسش میریزه و مجدد اقدام میکنه و میشه جنگ ۸ساله که بازهم خرید همون f14هایی که از آمریکا توسط همین شاه خریداری شده بود، باعث داشتن دست بالای ما در نیروی هوایی میشه! (و البته جنگی که قبلتر خیلی راحت مدیریت شده بود!!) )! مثل اینکه مقایسهی زمان و اتفاقات مشابه، در مورد کتابهای تاریخی، امری اجتناب ناپذیره😁 ازین قبیل مثالها، مثل اعزام دانشجو به خارج از ایران و تقبل هزینههاشون توسط دولت، و.. زیاد به چشمم اومد! ۳.در انتهای کتاب به انتقاد از افرادِ انقلابی جدیدی که بر سر قدرت هستند، میپردازه و نکوهششون میکنه🙄. کسانی کهاول کتاب حق رو بهشون میداد و روایات جزئی رو ازشون گفته. پس میتونست بیطرف فقط وقایع رو نقل کنه، و قضاوت در مورد هر دونظام رو به منه خواننده منتقل کنه! خلاصه که سرتون رو درد نیارم. اما روایت تاریخ از منظری بیطرف، واقعاً دُرّ گرانبهاییه که به سادگی نوشته، پیدا و دیده نمیشه! نکتهی جالب و قابل تأمل در مورد کتابهای تاریخی، برای من اینه که همیشه اینو ثابت میکنن که ما از تاریخ درس نمیگیریم!!😅 این یک یادداشتِ جهتدار نیست! طرفداری از نظامی که از بین رفته و شرایط اینو نداشته که در طول زمان ثابت کنه که راهش درسته یا نه، شاید کار درستی نباشه! و در اون زمان، مثل اینکه انقلاب گریزی نداشته چون معتقدم که نمیشه مردم رو با زور و اینکه “صلاح کار در اینه” موافق و همراه کرد.
35
(0/1000)
نظرات
به نظرتون کتاب درست و کامل ترجمه شده؟ کاش میشد با نسخه اصلیش چک کنید. نسخه اصلی کتاب اینه: Shah of shahs
5
2
عه آره درست میگی، ولی خب بازم میشه چک کرد، منظورم بیشتر هر نسخهای به جز ترجمه فارسیه 😂 @szm_books
2
ببین من که میدونی اصولا اگه یه کتابی نسخه اصلیش انگلیسی باشه همون رو میخونم، ولی در غیر این صورت نه، همون فارسی رو میخونم. حالا اینجا هم فرصت کنم میرم ترجمه انگلیسیش رو چک میکنم ولی بعید میدونم سانسورش در این حدی باشه که دوستان میگن 😄 اونطوری رسما یه کتاب دیگه میشه 😂 @roshana.
1
منم همینم 😂🤝🏻 البته درمورد کتابای سیاسی ترجیحم نسخه غیر فارسیه برای همین گفتم. اگه وقت کنی چک کنی که عالیه D: البته درمورد این کتاب منم فکر نمیکنم خیلی نیازی به سانسور بوده باشه، ولی بازم بعید نیست. @szm_books
3
فکر میکنم کتابی که در هر حکومتی دربارهی حکومت قبلی منتشر بشه قطعا خالی از جبههگیری و تحریف نیست؛ همونطور که مطالب در زمان پهلوی نسبت به قاجارها جبههگیری داشتند، یا ساسانیها دربارهی اشکانیان! پنجاهوهفتیها هم که دیگه نورعلینور هستند در این زمینه... اگر واقعا بخوایم حکومت پهلوی و انقلاب ۵۷ رو بشناسیم، بعید میدونم هیچ یک از کتابهای چاپ شده در ایران بتونه کمکی بکنه.
20
5
و آیا چیزی از وزارت ارشاد و فرهنگ اسلامی و دایرههای موجود در آن شنیده اید؟ @yar.ebrahim
3
البته این جمله که "هیچ یک از کتابهایی که در ایران چاپ شده، بعیده بتونه کمک کنه" رو اصلا نیستم. خیلی حکم کلی و شاذی است. قطعا سانسور و سوگیری پرواضحه، ولی دیگه این تصویر اگزجره هم خیلی منطقی نیست.
6
در این سالها کتابهای زیادی به نام خاطرات x و y چاپ شده که کلا وجود خارجی ندارن و فقط در بازار کتاب ایران میتونید پیدا کنید. بعضا کسی که به عنوان نویسنده/گویندهی خاطره نام برده شده هم نوشتن کتاب رو تکذیب کرده! @yar.ebrahim
3
شاید بهتر باشه بگم که بعیده «به تنهایی» کمکی کنه. البته که هر کتاب و گفتهای باید اعتبارسنجی بشه و حرفهای سوگیرانه حذف بشن و صد البته هیچوقت نمیشه حقیقت تاریخ رو از روی یک کتاب فهمید @SAH.Hashemi04
3
جانا سخن از زبان ما میگویی❤️ مثلاً تمام کتابهای آبراهامیان به عنوان یک نویسندهی مستقل در ایران چاپ شده و روایتهای کاملاً یکطرفه و اشتباهی رو به خورد جامعهی ما میده! که مهمترینشون از نظر من، روایتش در مورد کودتای ۲۸مرداده.. پس با شما خیلی موافقم، مخصوصاً که اطلاعات بالایی در حوزههای تاریخی دارید.
3
خب جالبه که این آدم با اینکه کلا «ایرانی» نیست هم چون از حکومت شاه انتقاد کرده اینطوری مورد لطف و عنایت قرار گرفته 😄 البته من هنوز کتاب رو تموم نکردم و نظر نهاییم رو بعد از تموم کردن کتاب میتونم بدم.
1
چه ربطی به ایرانی نبودن داره؟ یعنی چون ایرانی نیست پس هرچی گفته درسته؟! چه عجیب... @szm_books
2
حالا که تا اینجا آمدیم، یه سوال داشتم: برای 3ماه آینده قصد داشتم اندکی در مورد تاریخ عصر پهلوی بخونم. شما خودتون در اولویت چه آثاری را پیشنهاد میکنید؟ از تاریخ شفاهیهای هاروارد، گفتههای چه کسی رو پیشنهاد میکنید؟
1
نه من همچین حرفی نزدم 😄 منظورم این بود که فکر نمیکردم سریع به این آدم هم طرفداری از جمهوری اسلامی نسبت داده بشه. به هر حال به عنوان کسی که اینور و اونور گشته و کارش پرسه زدن تو انقلابهای مختلف بوده به نظرم نظرش قابل تأمله نه اینکه با این عنوان که «بالاخره هر چی تو یه حکومت از حکومت قبلی چاپ میشه سوگیرانهست» بگیم پس اصلا مهم نیست چی میگه ندید غلطه 😄 @z.arooshadehghan
0
البته که من گفتم نظرم جهتدار نیست و کتاب رو که تا آخر بخونی متوجه میشی که طرفدار افراد بعد از شاه هم نیست! من ازین کتاب اینطور برداشت میکنم که نظر کاپوشینسکی :در ایران، در آنزمان باید انقلابی صورت میگرفت؛ اما کسانی که اومدن سرکار، روستاییانی هستند ریشو که سواد آنچنانی ندارن و روشنفکرانی که باید جایگاه میگرفتن، پس زده شدن. @szm_books
1
هه 😄 گفتم دیگه نظر نهاییم رو بعد از تموم کردن کتاب میگم :) ولی خب اگه همچین نظری در مورد اونایی که اومدن سر کار داره اصولا با استدلال دوستان باید کلا سانسور میشده و چاپ نمیشده 😏 چون گویا حکومت فقط کتابای طرفدار خودش رو چاپ میکنه 😄 @Nargs
0
خب اینم یه نظره دیگه. حتما بسته به رشتهای که خوندن یا کتابی که میخواستن به این مورد برخوردن، ولو اینکه هممون برخوردیم. خودتم اشاره کردی که اگر کتابی زبان اصلیش انگلیسی باشه، ترجمه نمیخونی. و همونطور که خانوم آروشا گفتن این تنها حکومتی نیست که اینجوریه، به قبل هم این قضیه وجود داشته.. جدای از اینها چندوقت پیش یه مطلبی میخوندم که گفته بود سامانهای راهاندازی شده که کتابهایی که با متد مدنظر جور نیست، گزارش میشه و از بازار جمع میشه و مجوز چاپ باطل میشه. اینکه چقدر درسته و چقدر انجام میشه اللهُ اعلم ولی تا نباشد چیزکی مردم نگویند چیزها😁🤷🏻♀️ @szm_books
1
البته توجه کنی من کلا از ترجمه خوشم نمیاد 😄 و دلیل انگلیسی خوندنم این نیست که فکر کنم فارسیا همه سانسور شدن. من کلا دلم میخواد بیواسطه با نویسنده مواجه بشم و خب فعلا این فقط تو کتابای فارسی و انگلیسی برام ممکنه 😄 و البته من اصلا و ابدا منکر سانسور نیستم. در مجموع هم موافقش نیستم مگر در موارد خاص و با مخاطب خاص (مثلا کتابی که مخاطبش کودک و نوجوان باشه). ولی کلا در زمینه کتابای سیاسی و اجتماعی موارد زیادی رو دیدم که هیچ تناسبی با نگاه غالب حکومت نداره و در عین حال سانسور نشده و در دسترس عمومه... @Nargs
1
من خودم دربارهی هر دورهای از تاریخ، رجوع به منابع اولیه رو میپسندم و پیشنهاد میکنم؛ به ویژه دربارهی پهلوی یا اواخر قاجار که از طرفی کلی سند و مدرک ازشون موجوده و از طرف دیگه، اغلب پژوهشها دربارهشون نگاه سوگیرانه (مثبت یا منفی) داره. من پیشنهاد میکنم به مطبوعات، برنامهها و اسناد همون زمان رجوع کنید. ببینید ایرانیهای اون دوره دربارهی خودشون چی میگفتند و غیرایرانیها تحولات رو چطور میدیدند. اینها رو که کنار هم بذارید دید بهتری پیدا میکنید. @SAH.Hashemi04
2
سوگیری میتونه دو جنبه داشته باشه؛ مثبت یا منفی. در هر دو حالت در فهم تاریخی خلل ایجاد میشه. @szm_books
2
یک سری از خاطرات کلیپ های تصویری از مقاماته اینقدر صفر و صدی نبینید ... @z.arooshadehghan
0
جمله اخرتون در مورد اینکه نمیشه مردم رو با این جمله موافق وهمراه کرد حس میکنم دیگه خیلی کاربردی نداره این روزها
3
1
منظورم به وضعیت کشوره تا همیشه با همین ترفند و با همین جمله حتی اداره میشه ..حتی اگه موافق نباشن ولی همراه میشن.. @Nargs
1
پاسخ دقیق به این سوال نیازمند دانش درمورد هوش جمعیه جوامع انسانیه. و به نظرم “هوش جمعی” همیشه راهی رو برای تغییر انتخاب میکنه که کمهزینهتره..🤷🏻♀️ چون انسان به دنبال زندگیه؛ حتی زندگی با فقر رو ترجیح میده به نبودش.. @mehranmasoomi
1
با توجه به اینکه هیچ انسانی در این جهان بی طرف شمرده نمیشه؛ به نظرم باید اولا در انتخاب نویسنده دقت لازم به کار گرفته بشه دوما اینکه وقتی نویسنده ای در مورد موضوعی چنین مهم و حساس بازگو میکنه خواننده باید جبهه ای که نویسنده خودش رو در اون سمت جلوه داده رو هم در نظر بگیره برای پذیرش یا عدم پذیرش نوشته های کتاب! درضمن، اینکه سخنی از بی طرفی به میان آمده و با این حال که نویسنده لهستانیه، جبهه گیر بودن یا نبودن انقلابیون ۵۷ قضاوت شده در نوشته ی برخی از دوستان ؛ اصلا با جوشش روحیه بی طرفی و انسانیتِ برخی ها که این روز ها بسیار معروف شده جور در نمیاد!
2
1
الان مرور شما رو خوندم. اینکه تلاش کرده بودید این انگارهٔ بیطرف بودن نویسنده را به چالش بکشید، بسیار برایم آموزنده بود.
1
1
من هم مثل شما نظرات رو بعد از تموم کردن کتاب میخونم، وقتی که مطمئنم جهتی به ذهنم نمیدن🤝🏻🌹. این برداشت یا بهتر بگم انتظاری بود که من ازین نویسندهی فرنگی داشتم که در این انقلاب ذینفع نبوده🤷🏻♀️.
1
فاطمه ورشابی
1402/11/19
3