یادداشت محمدرضا ایمانی

👌👌 

خانوم بخدا ما هم با این اسرار عشق و مستی که می‌فرمایید بیگانه نیستیم 😂 

از اصطلاح جالبی استفاده کردید: مستی. من فکر می‌کنم آنچه آقا محمدرضا می‌خواد بگه دقیقاً همینه: کتابخوانی نباید کارکرد «تخدیری» داشته باشه. من از هیچ جای متن ایشون اینگونه استنباط نکردم که نباید از کتاب خوندن لذت برد. اما چیزی که مهمه اینه که از کتاب مثل یه مخدر استفاده نکنیم. این سُکر و مستی و تخدیر دقیقاً نقطهٔ مقابل اهداف کتابخوانیه؛ یعنی ما نمی‌خونیم که فکر کنیم، تامل کنیم، آگاه بشیم، بلکه می‌خونیم تا خمار و مست بشیم و حواسمون از واقعیت‌های جامعه و زندگی پرت بشه. شاید یکی از دلایل رواج کتاب‌های زرد و بی‌ارزش در بازار کتاب ما همین باشه. 

برداشت شما از مستی مثل برداشت هم کلاسی های دبیرستان از باده در شعر حافظ بود! من نمی دونم اصلا ممکنه کتاب کارکرد تخدیری داشته باشه یا نه اما کتابخوارهای حرفه ای عاشق کتاب، عاشق کلمه اند و اون دنیایی که کتاب بهشون میده تا روزمره رو فراموش کنن و کلی، اصولی و از بیرون به شخصیت ها، حوادث و افکار نگاه کنن. واقع بینی نیاز به نگاه تیزبین داره و گرنه واقعیت برای برخی ها همون محتواها و متلک های روشنفکری توییتر و اینستاست. نگاه تیز بین کتابخوار واقعیت ها رو با حقایق و اصولی می سنجه که از کتاب ها حاصل کرده. برای همین عشق کتابخوار به کتاب مثل عشق مسلمون به کعبه س. کتاب معبود ما نیست اما معبد ماست
@choghoke_tanha 

خیلی تلاش دارید با توسل به مثال و تشبیه و استعاره از یه گفت‌وگوی استدلالی فرار کنید. :) همین شاعرانگی موجود در کلام شما در پاسخ به یه نقد جدی و معضل فرهنگی، خودش موید عرض بنده ست 😅 من متوجه نشدم ارتباط بینِ برداشتِ خودم از مستی با برداشت دوستان باده‌پسند شما در دبیرستان دقیقاً چی بود؟! :) وجه شبهش چی بود؟ چه ربطی به رویکرد هدونیستی در کتابخوانی داشت؟ جان کلام رو آقای ایمانی فرمودن. کتاب خوندن خالی از لذت نیست، اما کتاب خوندن با هدف مست شدن و ارضا شدن و شادخواری نتیجه‌ش می‌شه عشق ورزیدن به کتابایی مثل ملت عشق! برخلاف دوستان، من بین کسی که کتاب براش صرفاً یه سرگرمیه با کسی که اینستاگردی می‌کنه هیچ تفاوتی نمی‌بینم. دومی لااقل ژست فرهیخته بودن به خودش نمی‌گیره و وانمود نمی‌کنه میخواد با لذت‌جویی به حقیقت برسه :)
@mo_salmani 

اتفاقا من خودم آدم استدلالی نسبتا خشکی هستم اما بحث کتاب جداست. لب کلام من خالی از شاعرانگی اینه که کتاب خوندن با هر هدفی که هست کم کم  هم خود کتاب رو  عزیز و دوست داشتنی می کنه و هم حواشی ش مثل نشان کتاب با همین بهخوان  رو(البته تا حدی که پررنگ تر از متن نباشه). ملت عشق هم کتابیه که به نظر من بین کتابخوار ها محبوبیت چندانی نداره و مورد علاقه آماتورها و تازه کتابخون شده هاست. همونایی که ژست دانایی هم می گیرن
@choghoke_tanha 

حالا تقصیر پسرای امروز چیه این وسط :/// 

علی اقا ولی خدایی کتاب هرچیم زرد بازم کتابه! مساوی کردن اینستا و کتاب یجور ندیدن سهم تاثیر تفاوت پلتفرم ها است!
@choghoke_tanha 

عذرخواهم😂😂
@mna_1381 

اتفاقا من خودم هم با کسایی که صرفا برای دانایی کتاب می‌خونن خیلی مخالفم. پدرم مخالف رمان خوندنه و وقتی سنم کمتر بود اجازه نمی‌داد رمان بخونم با همین استدلال. سالهای بعد از نوجوانی بارها سر این قضیه با ایشون بحث کردم.
از فانتزی کتاب گفتن ایرادی نداره واقعا، کتاب خوندن برای لذت هم ایرادی نداره. صحبت من تقلیل ندادن کل مقوله کتابخوانی به لذت بردنه.  

این کامنت الان خوب و متین اصل حرف رو منتقل کرد که به نظرم کسی با این بیان مخالف نباشه !
ولی نوع شروع اصل یادداشت یه چیز دیگه رو میرسونه! یجور شروع جنجالی برای تشویق مخاطب به خواندن یادداشت...
@Mohamadrezaimani 

واقعا قصد این مدلی نداشتم. وگرنه یه پست می‌نوشتم لایک خورشم بیشتر بود.
از اول هم تمام تلاشم این بود که پیام همین کامنت رو برسونم.
@mna_1381 

❤️
@Mohamadrezaimani 

نمی‌دانم نگاه کلی آقای رضایی دقیقا به مقوله کتاب چیست اما فکر می‌کنم گاهی اوقات می‌شود صرفا از لذت یک چیز گفت. این دلیلِ محدود کردن آن به لذتش نیست. 

@Mohamadrezaimani 

شما میتونید یه کتاب یا ده تا کتاب رو برای لذت بخونید. هیچ ایرادی نداره.
ولی اگه معیارتون برای تمام کتاب‌هایی که می‌خونید صرف لذت باشه این بده.
@Behrooz1383 

احسنت 

اتفاقا چون حقیر تو یونان مطالعه داشتم میتونم این ادعا رو بکنم که انسان یونانی در مواجهه با کتب اساطیری و یا تراژدی به هیچ عنوان احساس لذت نمیکرده. ارسطو مواجهه انسان یونانی با تراژدی رو با عبارت «کاتارسیس» توضیح میده که به ترس بسیار نزدیک تره تا لذت. اسطوره در دنیای باستان کاملا کارکرد عملی داشته تا حسی. 
و کلا فکر نمیکنم ادعای گزافی باشه که مردم بقیه کره زمین هم نمینوشتن برای اینکه لذت ببرن. با توجه به سواد تنها عده‌ای معدود و همچنین محدودیت در دسترسی به لوازم نگارش در بدو پیدایش خط و کتابت، نگاه انسان به نوشتن تنها کارکردگرا بوده و لذت بردن از متن خیلی متاخرتره. حضرت عالی هر کتاب تاریخ تمدنی رو که باز کنید از کتابت به عنوان نقطه عطف بشر در انباشت دانش و نهایتا پیشرفت یاد کرده.
ضمن اینکه حضرت عالی و دوستان دیگه مدام این اشتباه رو تکرار میکنن که بنده با لذت بردن از کتاب مخالفم. خیر. من خودم هم از کتاب بالاخص رمان بسیار لذت میبرم. من حرفم تقلیل ندادن «کل» مقوله کتاب خوانی به لذته.
کلمه ادبیات هم مترادف با لذت صرف نیست.  

علی فرض صحت قول شما
تو بقیه جاها نمی‌شه این حرف رو تعمیم داد
چون اسطوره‌ای مثل بیوولف یا گیل گمش اصلا در مورد خدایان نیستن که مردم از ترس به سمت‌شون رو بیارن، بلکه در مورد قهرمانان هستن که نسبتی با خدایان ندارن
خود ایلیاد و اودیسه هم همینجوریه و اگه صرفا از سر ترس بود توجه به بخش‌های قهرمانی_که بیشتر تو ایلیاده_ و بخش‌های انسانی_که بیشتر توی اودیسه است_ نباید می‌بود بلکه باید همه‌اش افسانه‌ها و اساطیری که دز مورد خدایان نوشته شده باقی می‌موندن
استقرائات ناقص و تعمیم نا به جا نمی‌تونه مؤيد حرف شما باشه، دلیل دیگه‌ای بیارید
@Mohamadrezaimani 

در ضمن
اشتباه فهمیدید اگر فکر کردید ادبیات رو مساوی لذت صرف گرفتم. گفتم اونچه که باعث پایداری چند هزار ساله ادبیات شده لذتیه که همه ازش می‌برن نه مباحث تئوری‌ش
@Mohamadrezaimani 

وقتی از اسطوره صحبت میکنیم منظور لزوما خود خدایان نیستند. خود قهرمانان موجود در اساطیر هم خدایی‌اند. تو ایلیاد آشیل مظهر قدرت زئوسه و تو اودیسه اولیس مظهر اندیشه زئوس. تو ایلیاد بارها از آشیل با عنوان آشیل خدایی یاد شده و تو اودیسه هر کس که اولیس رو صدا میزد عبارت « ای پسر لائرت، ای شیرخواره زئوس، ای اولیس که هزاران چاره جویی میدانی» استفاده میکرد. برای ارتباط ایلیاد و اودیسه به زندگی انسان یونانی و اینکه به هیچ عنوان کار کرد ادبیاتی ( به معنایی که ما امروز استعمال میکنیم) براشون نداشته میتونم ارجاعتون بدم به فصل ایلیاد و اودیسه کتاب پایدیای اثر ورنریگر. این فصل رو بخونید اگه بازم نکته ای بود در خدمتم.
جدای از این، نقش قهرمانان برای انسان اسطوره‌ای اگر بخوام خیلی ساده بگم مثل الگو بوده. تو تراژدی قهرمانی که در مواجهه با تقدیر می‌جنگیده ولی شکست می‌خورده، یکجور عبرت بوده برای انسان یونانی. معنای اصلی تراژدی به نظر اکثر‌ صاحب نظرها همینه. برای این معنا ارجاعتون میدم به فصل ارسطو تو کتاب فلسفه تراژدی.
@aghili 

به هیچ معنا نسب انسان اسطوره‌ای با عالم اسطوره و قهرمان مثل ما داستانی نبوده. اون اصلا جریان خدایان و قهرمانان رو داستان نمی‌دیده بلکه براش عین حقیقت هستی بوده. تو یادداشتی که برای کتاب تئوگونی هسیودس نوشتم اینو خیلی مختصر توضیح دادم. در این باره اگر بحثی هست خارج از فضای بهخوان به اندازه توان اندکم در خدمتم. ولی مطمئن باشید انسان اسطوره‌ای به هیچ وجه مواجهه لذت‌گرایانه ( اونجوری که انسان مدرن از قصه لذت می‌بره ) با داستان‌های اساطیری نداشته.
@aghili 

بر فرض اینکه حرف‌تون صحیح
باید بعد از اتمام دوره اسطوره این کتابا مثل بسیاری از کتابا از بین می‌رفتن
ولی بودن
اگر علت محدثه را هم لذت ندونیم، علت مبقیه لذت هست. انسانی که از دنیای اساطیر بیرون اومده و ترسی نداره، چه دلیلی داره این کتابا رو نگه داره؟ خصوصا انسان‌های مومن به ادیان الهی که این‌ها رو شرک و کفر می‌دونستن؟
@Mohamadrezaimani 

بعد از دوره اسطوره انسان به مرحله لذت بردن از ادبیات رسید و این آثار باقی موندن (گرچه نباید نقش محققانی که این آثار رو حفظ کردند رو هم نادیده گرفت)؛ من که با این گزاره مخالف نیستم‌. عرض بنده از ابتدای پیدایش کتابت بود.
تو پیام‌های قبلی خودمم عرض کردم که که علت مبقیه لذته. اما به زعم من تو این مقوله علت مبقیه با علت محدثه در نسبته. اگه علت محدثه تو طول ظهور اون پدیده محفوظ نمونه اون پدیده تو طی زمان دچار اضمحلال میشه و دیگه اون علت مبقیه هم کارکردشو از دست میده. شما جامعه‌ای رو فرض کنید که همه کتاب‌ها محدوده به رمان‌های عاشقانه سطحی و دو سه تا فرم سطحی‌تر دیگه بشه. آیا تو اون جامعه مقوله کتابخوانی در مواجهه با  ابزارهای سرگرمی که روز به روز خفن‌تر میشن دوام میاره؟!
من عرضم همینه. باید از کتاب لذت برد و کتابخوانی که از کتاب خواندن لذت نمی‌بره کج طبع جانوره. ولی نباید «تنها» از کتاب خواندن «لذت» برد.
@aghili 

اولا که بر اساس حرفاتون منشا نوشتار ترس است نه دانش. 
دوما علت محدثه از سنخ علت فلسفی نیست که با اضمحلالش علت مبقیه از بین بره.
سوما اینکه رمان و داستان را وقتی به سطحی پایین می‌آورید که در حد رمان عاشقانه باشه معلومه تصورتان اشتباه می‌شود. رمان مدرن منشا فکری دارد و موجد فکر است. بله صرف لذت بردن سطح پاینی است ولی بدون آن هیچ کس سمت کتاب نمی‌رود. حتی کتب علمی اگر خواننده علاقه نداشته باشد سمتش نمی‌رود  
@Mohamadrezaimani 

من حس میکنم حضرت عالی و بنده اختلاف نظر چندانی نداریم، ولی از اون جایی معتقدم بحث با چت کردن ابتره، اینجا به نتیجه‌ای نمی‌رسیم.
اگه اجازه بدید همینجا به بحث خاتمه بدیم. فقط همینقدر مجددا اشاره کنم که من با لذت بردن از یه کتاب مخالف نیستیم بلکه با صرف لذت بردن مخالفم.
ارادت 
@aghili 

بزرگوارید
جسارتا جمله اخرتون رو نفهمیدم. اگه ممکنه منظورتون رو بیشتر توضیح بدید. یعنی چی دو تا مقوله جداست؟! 

اینکه شما از کتاب لذت ببرید، دلیل نمیشه ازش درس نگیری و به بقیه انتقال ندی؛ و وقتی از کتاب درس میگیری، دلیل نمیشه ازش لذت نبری!
@Mohamadrezaimani 

درسته ولی رابطشون تساوی نیست. یعنی ممکنه شما از یه کتاب صرفا لذت ببری ولی اون کتاب اصلا ظرفیتی برای درس گرفتن نداشته باشه و بالعکس.
مطلوب‌ترین حالت اینه که شما می‌فرمایید؛ هم درس بگیری و هم لذت ببری.
@Reyhoonn