یک دوست خوب این را برای تولدم هدیه داد...
دوستش داشتم... هم دوست خوبم را هم کتاب را!
توصیفات فوق العاده‌ی آن معلم ریزنقش و هنرمند و فضای خاکستری رنگ کتاب در حالی که عشق را به نحوی واقعی تصویر می‌کند.
          

            طبیعتا انتظار نداشتم اولین اثر شارلوت برونته، که هیچ ناشری هم در زمان حیاتش حاضر نشده اون رو چاپ کنه به قوت باقی آثارش باشه. و خب نبود!
از خوندن کتاب لذت بردم که به دلیل علاقه م به نویسنده بود، اما خود کتاب چیز خاصی نداشت و روال اتفاقات بسیار شبیه سرگذشت نویسنده بود. - مثلا تصمیمی که برای دایر کردن مدرسه گرفتند.
          

            خوندن این کتاب دقیقا مثال خوبیه واسه نشون دان این مطلب که قلم یک نویسنده درگذر زمان چقد میتونه پیشرفت کنه
هرچقد "ویلِت" پرمغز و دلنشین و عمیق و فراموش نشدنیه برام، "پروفسور" سطحی و نچسب و باورناپذیر بود. هرچقدر با شخصیت اول ویلت همزاد پنداری کردم و باهاش رفیق شدم ذره ای حس محبت به پروفسور داستان پروفسور نداشتم
این هم نشون دهنده ی پیشرفته شارلوت برونته می تونه باشه و هم اینکه چقدر انتخاب کردن شخصیت اول مرد برای داستانی که نویسنده ش یک زنه می تونه انتخاب ریسکی باشه که برونته به خاطر جفای زمانه ش نسبت ب زن شاید دست ب این انتخاب ها زده. تک و توک جاهایی حس میکردم که نویسنده در تلاشه تا به شخصیت داستانش وجلوه های مردانه بده ولی در نهایت خوب از آب در نیومده بود به نظرم.
البته اینطور که من ایراد میگیرم به خاطر اینه که من از برونته ویلِت و جین ایر رو خوندم که لبریز واکاوی موشکافانه ی قهرمانهای داستانن و آدم موقع خوندنشون غرق میشه توشون. وگرنه این کتاب پروفسور همچنان هم به لحاظ محتوا و نثر کیلومترها از خیلی کتاب های توی این سبک جلوتره ولی خب من سعی میکنم برونته رو همیشه با ویلِت بشنام.
          

            این اولین کتاب شارلوت برونته است و طبعاً نمی‌شه انتظار داشت به درخشانی آثار بعدی‌ش باشه. ضمن اینکه قهرمان داستان یه مرده که خب با توجه به این‌که ساخته‌وپرداختهٔ ذهن یک زنه، آن هم زنی با تجربهٔ زیستهٔ نه چندان متنوع، خیلی شخصیت باورپذیری نداره. (البته این هیچ ربطی به اینکه شارلوت برونته چون زنه نویسندهٔ خوبی نیست نداره، منظورم اینه که یه نویسندهٔ مرد هم اگر تجربهٔ زیستهٔ عمیق و و متنوعی نداشته باشه و درک درستی از زن نداشته باشه نمی‌تونه شخصیت زن چندان باورپذیری بیافرینه).  داستان هم چفت‌وبست درستی نداره؛ درحالی‌که جین ایر اون‌قدر پرکشش بود، خوندن پرفسور برای من چندان جالب و جذاب نبود و برای همین هم نتونستم زود تمومش کنم چون هیچ اتفاق خاص یا پرکششی نمی‌افتاد که دلم بخواهد زودتر بفهمم قرار است چه چیزی پیش بیاید. 
اما با تمام این تفاسیر، داستان نقاط قوت جالبی هم داشت که نمی‌توان از آن‌ها چشم‌پوشی کرد. مثلاً اینکه ویلیام به پشتوانهٔ خانوادگی، کاری که از پیش برایش تعیین شده و حتی کشورش پشت پا می‌زند و می‌رود در کشوری جدید کاری جدید را شروع می‌کند و در نهایت با زنی ازدواج می‌کند که مطابق با معیارهای سنتی نیست که از آن برآمده همه و همه نه تنها خیلی جذاب‌اند و در داستان‌های قبلی سابقه نداشتند، بلکه به‌نظرم از آرزوهای نهان خود شارلوت برونته نشأت می‌گیرند. شارلوت به‌عنوان یک زن نویسنده در عصری که حتی نمی‌توانسته با جنسیت زنانه‌ش داستان‌هایش را چاپ کند، بی‌شک در آرزوی ماجراجویی‌ها و بیرون رفتن از مرزهای از‌پیش‌تعیین‌شده می‌‌سوخته و راهی جز بروزشان در دل داستان نداشته است. 
ازدواج ویلیام و فرانسیس هم به‌نظرم شبیه تصور آرمانی شارلوت برونته از ازدواج بوده؛ این‌‌که زن و مرد نه‌تنها عاشق هم باشند، بلکه دوست و شریک هم در تمامی ابعاد زندگی باشند. پابه‌پای هم کار کنند و به معنای واقعی کلمه زندگی‌شان را با هم بسازند. شخصیت فرانسیس را خیلی دوست داشتم؛ به‌ویژه وقتی بعد از ازدواج با ویلیام حاضر نشد از کارش دست بکشد و حتی به پیشنهاد او بود که توانستند کارشان را توسعه ببخشند. 
در نهایت من خوشحالم که این رمان را خواندم چون با خودم قرار گذاشتم حتی از آثار کم‌اهمیت نویسنده‌ها هم نگذرم اما شاید انتخابم از میان آثار شارلوت برونته برای توصیه به دیگران این کتاب نباشد.
          

            پروفسور اولین اثر شارلوت برونته است. برخلاف سایر آثارش دوز عاشقانه کمی دارد. داستان ماجرای زندگی یک جوان انگلیسی است که تصمیم می گیرد تمام شرایط راحت زندگی عادی را کنار بزند و کاری را پیش بگیرد که دوست دارد.
این اثر شارلوت برونته بعد از مرگش و احتمالا به سبب معروفیت نویسنده چاپ شده است. پیشنهاد می کنم برای خواندن آثار شارلوت برونته با جین ایر معروف ترین اثرش شروع کنید بعد پروفسور و شرلی را بخونید و آخر سر سراغ ویولت بروید که می گویند بهترین و قوی ترین (آخرین) اثر اوست.

          

            باید اعتراف کنم که بین آثار برونته ها که تا به حال خواندم، پروفسور از بقیه دوست داشتنی تر است. (به جز بلندی های بادگیر البته) نه از فضای موهوم جین ایر خبری بود، نه از پایان بد ویلت، نه از معمولی بودن اگنس گری.
فقط ترجمه ی کتاب خوب نبود. بد هم نبود. نیاز به ویرایش داشت (من ترجمه‌ی اسماعیل کیوانی را خواندم).
          

            رفتم سرچ کردم،  دیدم پروفسور اولین رمان شارلوت است. واقعا هم حالت دست‌گرمی دارد برای نوشتنِ جین ایر و ویلت. دست‌گرمیِ چندان بدی هم از آب در نیامده. کمی از استادیِ شارلوت را در خلق کاراکترهای درونگرا، گوشت‌تلخ و آزاده نشان می‌دهد. شروع و میانه‌ی خوش ریتمی دارد،  ولی در یک سوم آخر حسابی کم افت و خیز می‌شود. 
مذکر بودنِ کاراکتر اصلی، یک حال غریب و رمزآلود ایجاد کرده. شخصیت‌ زنِ معلومِ دو کتاب دیگر را، اینجا پا به پای شخصیتِ مرد کشف می‌کنیم.