یادداشت‌های صاد (35)

          مارتین واقعا خوش‌بینه ولی تلاشش رو قدر می‌شناسم، سعی کرده با سنت پسااستعماری بیاد سراغ مشروطه و نمونه‌ای از تاریخ‌نگاری فرودسته. کتاب به جای روایت مردان بزرگ و قصه‌ی همیشگی تاجران قند رفته سراغ گروه‌های مختلف جامعه و طولی وقایع رو بررسی کرده. ایده‌ی کلی اینه که رتوریک اسلامی که بر عدل تکیه داره فرصتی فراهم کرده برای اقشار مختلف که با دولت وارد چانه‌زنی بشن. طبقه رو خوب فهمیده و تمایزها دقیق و منصفانه‌ست، من با لوطی‌ها و برده‌ها در این کتاب آشنا شدم ولی حقیقتش بخش زنانش که علاقه و تخصص منه جز خشم برای من نیاورد. فصل زنان رو می‌تونم در چند جمله خلاصه کنم:
زنان از بسیار قبل‌تر از مشروطه کنشگر سیاسی‌ بودن، از بلواهای نان حرف می‌زنه و اینکه عمدتا معیشت دلیلی برای اعتراض زنان بوده و به واسطه‌ی تفاوت‌هایی که با دیگر گروه‌های جامعه داشتن شکل کنش‌گری منحصر به فرد خودشون رو داشتن. زن‌ها سخت‌تر اعدام و تنبیه بدنی می‌شدن و شناسایی‌شون کار ساده‌ای نبوده. 

حجاب رو، یا دقیق‌تر بگم، شدت واکنش به بی‌حجابی رو تا حد زیادی طبقاتی فهم کرده مارتین که اینم برای من جدید بود. 

اما اونچه اذیتم کرد اینه که به تعزیه در حضور سیاسی زنان نقش زیادی داده، زنان کنشگر شدن چون تعزیه‌ها بیشتر شد و چون الگویی چون فاطمه و زینب داشتن که فاطمه در فدک و زینب در وقایع پس از عاشورا قسمی کنشگری سیاسی رو به نمایش گذاشتن و زن ایرانی الگو برداشته و جامعه‌ی مردان هم قبول کردن. مارتین این‌جا واقعا یه مسیحی خوش‌خیاله که از امکان‌های روایی اسلام هیجان‌زده شده و یادش رفته جانب احتیاط روش‌تحقیقی رو رعایت کنه، اگه اسلام روایته چه تضمینی هست که این خوانش از زینب و فاطمه بیش از بقیه‌ی خوانش‌ها رایج بوده باشه؟ مستنداتی ارائه نشده، کاش به متن تعذیه‌ها دسترسی می‌داد یا از دست‌نوشته‌ای چیزی حرف می‌زد که زن‌ها، لااقل بخشی از زن‌ها خود رو با این فیگورها یک به یک دیده بودند، ولی دریغ و صد دریغ. 

صفحه‌ی پایانی فصل نتیجه‌گیری، برگه‌ی شانس رو می‌شه و نویسنده ادعا می‌کنه عدالت‌خوانه همون شوراهایی شهری و بیناشهریه که ما قرن ۱۳ دیدیم و ریشه در سنت ایرانی داره در حالی که چند خط پایین‌تر ادعا می‌کنه اگه مشروطه شکست خورد به این دلیل بود که مردم با نهادهای جدید خو نگرفته بودن، تناقض‌ها غم‌انگیز اما اجتناب‌ناپذیرن در هر پژوهشی و در کل که بخونین، چون کم‌خوندیم از این قسم تاریخ‌نگاری ولی هشدارها رو هم بردارین که از کل محتوا سرخورده نشین.
        

          Charlotte Perkins Gilman, an early critic of marriage, was not the first to ask questions about what marriage meant for women. Her attention to the problem at a time when others were beginning to confront the issue allows us a glimpse into the newly evolving identities of women. Gilman's first book, Women and Economics, published in 1898, addressed the marriage question indirectly. Women and men, she argued, were both essential for economic survival. Dependent on men and confined to the home, women remained helpless to protest mens' decisions. And yet, absent women in the home, men would be unable to work outside it, and families unable to survive. To Gilman, it seemed merely logical that women be entitled to work outside the home for wages. It was ridiculous, she thought, to believe that the function of marriage and motherhood unfit women for an economic role, and especially for economic production.
Gilman was especially insistent that the condition of motherhood not only did not unfit women for positions in the workforce, but actually should be a pathway for women to work. Open jobs to women, she argued, and provide home roles for those men who chose to do them.
        

          .
برگشتم دارم اِمرسون می‌خونم. راستش هیچ‌وقت از امرسون خیلی خوشم نیومده. شاید چون به دوستی که نیست پیوندم می‌زنه و شایدم چون زیادی به نظرم انتزاعی و سفیده. با این حال، به نظر می‌رسه باید متواضع‌تر باشم، هفته‌های گذشته آدم‌ها بارها بهم یادآوری کردن خودت مگه کی بودی؟ بخشی‌ از این «باز به خود برگشتن» و از ایده‌ها نقد و چالش بیرون کشیدن رو اتفاقا که از خود امرسون یاد گرفتم. به علاوه اینکه امرسون برای من تیغ دولبه‌ست اگه برگردیم به «self-reliance» به نظر می‌رسه امرسون همون‌اندازه که طرفدار از این شاخه به اون شاخه پریدن و از ایده‌های نو شنیدنه، به همون اندازه هم ضروری می‌دونه که به چیزی درونت تکیه کنی و ایده رو به چالش بکشی و در نهایت از آن خودت کنی. چیزی درون خودت؟ چه چیزی؟ چه چیز کوفتی‌ای هست که بشه بهش برگشت و مطمئن بود که اونجاست و «باید» اونجا باشه؟ به نظر می‌رسه وقتی داریم از هستی و جهان و معنا و متافیزیک حرف می‌زنم امرسون برای من انتزاعیه ولی وقتی قراره برگردیم به کنش‌های روزمره چی؟ من هنوز تازه‌م، هنوز از مواجهه شگفت‌زده می‌شم و به ایده‌ها گیر می‌کنم، ایده‌ها منو با خودشون می‌برن. اول اقتصاد، بعد تاریخ، بعد جنسیت، نژاد، ادبیات، هنر و هرجا که چیزی برای دیدن باشه. دوستی که حالا کمتر دوستمه خیلی قبل‌تر بهم توصیه کرده بود امرسون بخونم، می‌پذیرم که این‌طور نمی‌شه دووم آورد و بیمار شدم انقدر یه چنگال به این کیک زدم و یه گاز از اون شیرینی دهن گذاشتم. یواشکی دوره‌ی «شعر مدرن آمریکا» رو فالگوش وایمیستم و از حسرت و هیجان به خودم می‌لرزم. فشل شدم و مغزم همه‌جاست. از این جهت امرسون سیلی درستی‌ست، شات قهوه‌ی سر صبح و لیموی قبل عرقه که هوشیارت می‌کنه. قُلابت رو برای ایده‌ای که این همه سال درون خودت نگه داشتی سِفت‌تر کن‌ ولی چشم و گوشت رو هم نبند. امرسون همون اندازه که تاکید داره لازمه به خودت متکی باشی تشویقت می‌کنه چیزی خارج دایره‌ت رو ببینی. بقیه بهت میگن این و اون جالب نیست؟ به جهنم. بیخود نیست که روح آمریکایی امرسون رو می‌پرسته. شاید همینم اول مانع شده چیزی از امرسون برای خودم بردارم. امرسون معتقده باید جرئت کنی متزلزل و در مسیر باشی، جرئت کنی بی‌ثبات باشی. شگفت‌انگیزه که امرسون بارها و بارها ترغیبت می‌کنه تو دام ثبات عقیدتی‌ای که جامعه ازت خواسته نیوفتی. همینم به نظرم self-reliance امرسون رو به فاشیسم بدل نمی‌کنه. امرسون معتقده باید اجازه بدی که احمق ببیننت، به هرحال جامعه بارها و بارها به تک تک ما تفهیم کرده که ازمون ثبات عقیدتی می‌خواد. کافیه امروز بگی دموکراتی و فردا بدل شی به آنارشیست، احمق خطابت می‌کنن و ضعیف قلمداد می‌شی. فتیش ثبات عقیدتی فراگیر و پررنگه و امرسون تاکید می‌کنه از همینه که باید فرار کنیم. بخون، ببین، هیجان‌زده شو ولی به خودت برگرد، در عین حال «خود»ت رو پروژه‌ای بلندمدت ببین که بین تغییر و اتکا در نوسانه.
        

          The Working Women's League, which was created during the Civil War, was a part of the motivation for that emerging was the sewing machine. sewing we can think of as really being the paradigmatic example of women's work. Basically, all women learned to sew, and in a sense, because all women can do it, it almost devalued the labor in the market. So it made it very easy for people who hired women to sew a garment if the price wasn't low enough to find somebody else that could do it for cheaper. So this was kind of a long-standing problem, even going back to earlier in the 19th century. But with the spread of the sewing machine during the Civil War, the problem really intensified, and because with sewing machines women could sew so much faster, and do such a greater volume, it dropped the price even lower, and it made it even more difficult for women who might have been skilled seamstresses prior to the war, to earn a living. 
the machine that looked as though it should have made women's work easier, and more productive, actually resulted in the opposite. It may have made it easier to do each individual garment, but then they had to produce so much more to make a living.  ironically, it's this labor-saving device, but it actually ends u making women's labor conditions worse. It might make it easier for women to do their home sewing, for their families, but in terms of sewing as an income-generating activity, I would say it made it even more difficult for women.  because sewing as an income-generated activity produced clothing that was so much cheaper, that eventually drove home sewing out of business. In other words, it didn't pay for women who could afford to do so, could just buy clothes for less than they could make them. As dearest  Helen Campbell commented  "Women might think that they're "emancipated now because they can buy underwear for their family instead of having to make it at home." But basically what she says is this emancipation of women who can afford these consumer goods, is actually linked to the enslavement, and she's using the term metaphorically, of women who are making these goods, who are earning such low wages, that they're what she calls prisoners of poverty.
        

          as the author himself once mentioned:
if there's one takeaway from my first book, it was this simple point:
anti-slavery was not just a negative attitude, not just a negative outlook. It was an affirmation of the superiority of the Northern form of social organization to that of the South.
        

          فارغ از نقشی که روستو تو سیاست خارجی آمریکا و ماجرای ویتنام بازی کرد اگه به کتاب نگاه کنیم، کتاب خوبیه، هرچند که بعید میدونم بشه مرزبندی مشخصی بین زیست سیاسی آدم ها و کار حرفه ای شون کشید. به اندازه ی کتاب، 
The Stages of Economic Growth: A Non-Communist Manifesto
چپ ها رو نقد نکرده. روون و جذابه من برای مقاله م مجبور شدم بخش مروری بر کارهای آدام اسمیت ش رو بخونم و انقدری جالب بود که بقیه ی کارهام رو بذارم زمین و فصل های دیگه رو هم مرور کنم.
        

          She's got a pretty good sense of humor. I think the title itself, is a bit of an ironic joke. If you read that title, "Power and Politics in the Civil War South," what do you expect? Oh, you know, congressional debates, elections, cabinet meetings. Power and politics. There's a million books with that kind of subtitle. Boring. That's not what she's writing about. She's saying what women are doing on the grassroots level is also politics. Right? We've got to expand our definition of politics from just the electoral sphere.
It's also about power. Power within the society. Who's going to exercise it and how?
So she challenges us to expand our definition of politics to encompass all sorts of different kind of events in what we call the public sphere.
The struggle for Southern independence opens the door for the political mobilization of groups that had had little influence in the pre-war South. One, we saw before, was slaves. It opens the door for slaves, as we've seen, to run away, to join the Union army, to become a political factor
in the South. Secondly, women who had, you know, the notion of the law of coverture which is enforced in the North and the South, the common law of coverture, says a woman is an appendage of her husband. She has no legal identity (a married woman) other than that
of her husband. She can't sign a contract. She can't own property. She can't vote, obviously. She's not an individual actor, so to speak, on the political stage. But she becomes that, forgetting about the law. They forge, and what McCurry shows, is poorer women forge a political identity.
It's not the same as the upper-class women. Upper-class women address the Confederate government as upper-class people. They are part of the elite. They demand recognition as part of the elite. The identity that these poorer women construct for themselves, she says, is as the wives of soldiers. They're not exactly claiming autonomy for themselves. They are soldiers' wives, but the government has an obligation to them as soldiers' wives. The government cannot let them starve. The government cannot let them fail to feed their families. And on a small farm, when the man is taken away in the draft, or volunteers, it's very hard for a woman and maybe some children to actually manage the farm and to harvest the crops and to feed the family over the next couple of years.
The economic situation deteriorates as the war goes on. These poorer women flood the Confederate government, Confederate Congress, state authorities, with demands for assistance. Demands. Not charity, but a right. They have a right to support from the government, because they are soldiers' wives. And sometimes they take to the streets. And eventually, some of them actually go along with their husbands. Now McCurry, and I guess Faust, are not saying: this is the cause of Confederate defeat, the disaffection of more and more women. But it certainly is a problem, and politicians understand it is a problem. And they have to address these demands of soldiers' wives. And they start, Congress begins, as the war goes on, exempting poor families from taxation. They begin what she calls, maybe in a slight exaggeration, an inchoate welfare system. The South (here's an irony) the South, the Confederacy, is the first government in the United States to create a welfare system. That is, actual direct aid to poor people by the government because they're poor. So these women are not anti-Confederate, exactly. They resent the way the war is being conducted. But the disaffection of women on the homefront reverberates in to the army. And if men in the army know their families are discontent or not able to eat, that makes morale in the army begin to deteriorate.
        

          مشخصاً به دانش زمینه‌ای احتیاج داره، البته که با گوگل کردن هم اگر صبور باشین کارتون راه میوفته. فصل اول و دوم واقعا جالبه ولی من رو فصل سوم و رویکرد فمنیسم به اخلاق تحت‌تاثیر قرار داد، پژوهش شخصی خود نویسنده‌ درباره‌ی تجاوز جنگی واقعا آموزنده و نفسگیر بود و البته به قدرکافی هم مفصل، رهیافت‌های اخلاقی رو در مثال تجاوز جنگی بررسی کرده بود و درکش از اسلام و دیگری هم پخته بود. کتاب رو بیشتر برای معرفی‌هاش خوندم. واقعا نادانم به فیلسوف‌های زن و بل‌هوکس‌ و سعداوی و دوبوار رو فقط برای خودم برداشته بودم و البته لانجینو. یه لیست پنجاه نفری از کتاب بیرون کشیدم و می‌رم برای بیشتر خوندن و‌ دیدن.
        

          الن واقعا یکی از خو،ش مغزترین و چپ مغزترین آدم هایی که دیدم و قطعا خداوندگار من در روش تحقیقه. تمرکز و دقتش رو برای کمی کردن ادعاهاش بسیار میپسندم و همینطور بددهنی و بداعصابی ش رو. 
 تقریبا تمامی نظریه های رایج برای توضیح چرایی مکان و زمان انقلاب صنعتی رو پوشش داده و برخلاف نقد-کتاب هایی که مینوسه جمع بندی و نقدهاش اینجا خیلی مستدل تر و منظم ترن. 
در ضمن من چون از خاله زنکی اقتصاددان هام خوشم میاد اول رفتم فصل ده رو خوندم که استاد عزیزم رو نقد کرده بود.
        

          قدیمیه ولی یکی از منسجم‌ترین کتاب‌هایی که از انقلاب‌صنعتی خوندم. به خصوص فصل اول، الان که برای مقاله‌م برگشتم بهش متوجه می‌شم چقدر در مقایسه با بقیه‌ منابع تمیز و درسته. چارچوب استدلال‌ها قوی و شواهدی که برای هر ادعا ارائه شده رضایت‌بخش و قابل‌اتکان. 
به غیر مقاله‌ی mokyr، خیلی زیاد از mitch هم لذت بردم و رفتم کارهای قبلی‌رو هم مرور کردم.
        

          ثمینی استاد یه دوستیه که یهویی وسط پروژه‌ی مفصل نوشتار زنان و زنانه برخوردم بهش. کتاب‌های نظری‌ش برای امروز تاریخ‌مصرف‌گذشته‌ست ولی عجب در نمایشنامه درخشانه. «خواب در فنجان خالی» نفسم رو گرفت و بی‌وقفه خوندمش. حالا با تقابل زن رسمی و زن دلخواه مواجه‌یم و اگرچه به گمونم فرسی هنوز بسیار فمنیستی‌تر مواجه شده با کاراکترهاش، ولی این زن، ماه‌لیلی نمایش که مشروطه‌خواه و فرنگ‌رفته‌ست و در رویکرد و اندیشه پیشروتر از مرد قجری دلگرمم کرد. بعدم گذاشتمش کنار ندبه، نه در فرم، بلکه در شخصیت‌ها و ایده‌ها. دیگه همین. برم بیشتر از ثمینی بخونم.
        

          کلیت‌ش رو بخوام بگم برای شروع کتاب خوبیه. یه جاهایی سنگین و کسل‌کننده ممکنه به نظر بیاد ولی من زیاد نمی‌تونم در این زمینه نظر بدم چون از تاریخ خوشم میاد، دیگه چه برسه به تاریخ آمریکا با اون همه تناقض و هیجان. موج اول و سوم رو به نظرم منصفانه‌تر روایت کرده بود و مشخصه که نویسنده از پست مدرنیسم خوشش میاد. 
گستردگی مباحثی که پوشش داده هم نقطه‌ی قوتشه و هم ضعف: از جهتی تقریبا تو همه‌ی حوزه‌ها یه جایی برات گذاشته که بری بیشتر بخونی، ارجاع‌ها هم معمولا درستن. من چون هم‌زمان موج سوم رو جای دیگه می‌خوندم می‌تونم بگم که سراغ همه‌چی رفته و حداقل یه اسم داری برای پیگیری بیشتر. از طرفی بیشتر کتاب معدود به آمریکاست که خودش جالبه ولی من خوشم میومد اگه می‌شد نگاه مقایسه‌ای هم داشته باشیم. دیگه اون گستردگی اجازه رو نداده گویا به نویسنده،. به علاوه شاید اصلا دغدغه‌ش هم نبوده.
        

          .
«گرهگاه جنسیت و دیگر نظام‌های سلطه» هم تمام شد. مجموع چند مقاله، که اگرچه در محتوا مشابه‌ا‌ند ولی کیفیت‌های ترجمه‌ی بسیار متفاوتی دارند. من کتاب را برای کرنشاو و دیویس خواندم، زبان روایت هردو نویسنده همان‌چیزی‌ست که همیشه از یک نویسنده می‌خواستم. روایت و دغدغه و پیوند با روزمره در عین توجه به بستر تاریخی. در خصوص نویسنده‌های دیگر هم نظرم این است که: نکته‌ی قوت کتاب ارجاعات است، به خصوص در مقاله‌ی آخر یک لیست بلند از فمنیست‌های فلسطینی، پورتوریکویی و سوئدی برداشتم. ترجمه‌ی سخنرانی آدری لرد هم درخشان بود، تصور کنید شما را دعوت کنند درباره‌ی نژاد و سکسوالیته‌تان صحبت کنید، بروید سمینار و به برگزارکنندگان سمینار فحش و بدوبیراه بگویید که زن سیاه را ابزار ارضای ایگوی سفیدتان کردید و فقط فهرست پر می‌کنید که زن سیاه هم‌ در سمینارمان بوده ولی کمک‌هزینه‌ها و حمایت‌ها هنوز هم تنها برای فمنیسم سفید است. واقعا جسارت را هربار با فمنیسم سیاه شناختم. به علاوه اینکه به نظر می‌رسه خواهرانگی را هم باید برای خودم دوباره تعریف کنم. در تعریف قبلی به وضوح من نمی‌گنجم، شاید همین است که به فمنیسم سیاه پناه می‌برم.