یادداشت‌های زهره مؤمنیان (5)

          از قبرستان سن میکله تا قبرستان سن فرناندو

نقطه شروع همیشه خودش است. از خودش بیرون می آید و در جهان اطراف پرسه میرند. زمان میگذراند و وقتی به خودش برمیگردد میبیند با کسی که شروع کرده فرق دارد. همین است که جستارهایش پایان ندارد دایره هایی هستند که دور محوری مشخص می چرخند: رابطه ی نویسنده و شهری که اطرافش را گرفته.
این سخن مترجم است درباره ی والریا لوئیزلی نویسنده ی مکزیکی. 
ده جستار روایی نوشته از پرسه زدن در شهر. شاید بعضی هاش محصور بین دیوارهای اتاق باشد. 

شروع از قبرستان سن میکله است. در ونیز. به دنبال  جوزف برودسکی نویسنده و جستار نویس روس.
پایان قبرستان سن فرناندو  است. در مکزیک. در جستجوی ذهنی قبر خودش.
اینکه نویسنده چه تغییری کرده از نظر من فقط افسردگی بیشتر است. نا امیدی پوچی.
متن کتاب خیلی روان نیست. مقصر مترجم نیست. اطلاعات عجیب و غریب و  فراوانی که نویسنده سرریز می کند و مترجم را از حجم مطالعاتش شکفت زده کرده. برای خواننده گیج کننده و سوال برانگیز است.
این شعر
این اشاره
این گوشه چشم به فلان قائده فلسفی لازم بود؟
هر چه به آخر کتاب نزدیک میشویم این اطلاعات کمتر میشود. و بیان احساسات بیشتر.
از خواندن کتاب لذت بردم. و با واژه‌ی جالبی به نام فلانور آشنا شدم.
شهرگردی. پرسه زدن در شهر جوری که خودت تحربه اش کنی.

        

           .
🔸از دخمه برمی‌آیند و به دخمه فرو می‌روند.🔸

عاشقی به سبک ونگوک داستان یک دخمه نامتناهی‌ست. از دل تاریخ تاریک ایران زمین. 
داستان اول، راوی اول شخص است. البرزخان.
ازلانه‌ی متعفن سگ شروع می‌شود، موازی با توصیفات نمایشگاه‌های شیک، مدرن و پر رفت و آمد نقاشی، در تهران و پاریس. طعم انواع مشروب. پارتی‌های شبانه‌ی روشنفکرهای زمانه‌ای که دهه پنجاه می‌خوانیمش. 

در این کتاب واژه‌هایی آشنا در ناخودآگاه من از این دوره؛ ردیف شده‌اند. باغ. درخت. گل. تیمسار. شکار حیوانات وحشی. شلاق. شورلت، کاتلاس و بیوک‌های شیک و براق. لیستی ناتمام از نقاش‌های معلول. و عشقی به غلط.

خواننده محو هنردوستی پایتخت نشین‌های دهه پنجاه، آرام سُر می‌خورد به یک شگفتی وآشفتگی. شعارها شروع می شود. روی در و دیوار.
بی هویتی غلبه می‌کند. راوی داستان دوم می شود سوم شخص.
پرت می‌شویم میان کوه و سنگ و سرما. نا امنی‌های دوران مظفری، تا انقلاب مشروطه‌ای که طومارش در هم پیچیده شد. و شد زخم. 
داستان دوم شبیه #کلیدر است. ترجمه‌ی کلمات محلی سنگین و نامفهومی که #شرفی_خبوشان اینجا به کار می‌برد از عهده‌ی گوگل هم خارج است. داستان دوم سخت جلو می رود. شاید اینجا کتاب را کنار بگذارید. اما نگذارید. دخمه هنوز هست. 

البته که دیالوگ‌ها گاه طولانی می‌شود. چون راوی تاریخ است. بوی خون و اسارت کتاب را می‌گیرد. بوی بی پناهی و بی عدالتی عجیبی که بر مردم مظلوم این سرزمین رفته.
عاشقی به سبک ونگوک با قهرمان داستانش البرز، بن مایه‌اش تاریخ دردناکی‌ست؛ گذشته بر این سرزمین. داستان انقلابی به ثمر نشسته است از پس انقلابی زخم خورده.

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

این بیان شرفی خبوشان است در مصاحبه‌ای با ایبنا:
«البرز فرزند شاهنامه است. البرز همه ما هستیم‌؛ همه ما. کافیست پدران ما و گذشته خودمان و تلاش آن‌ها را در طول تاریخ برای رسیدن به رهایی و آزادی برای حفظ داشته‌های خودشان و نگه‌داشت سرمایه‌ ارزشمند معنوی و پیدا کردن مراتب بالا و ایثاری که کردند، دریابیم.»

        

          گفتم:یک جوان به سن و سال من و تو چند ساعت باید بخوابد؟
گفت: یک جوان به سن و سال من و تو چند ساعت باید بخواند؟
و تمام کتاب ستیزه بین نوع تفکر است و مرگ های پی در پی ..
مرگ در رمان سمفونی مردگان حقی ست حق تر از مرگ در واقعیت..
 همه می میرند جز نماد روشنفکری که او هم در ناکجا آباد به حال خود رها می شود.
 در رمان سمفونی مردگان مرگ داستانی چنان گوی حق  را از مرگ حقیقی ربوده است که بدون کوچکترین توجیه در چرایی آن، خیلی ها می میرند اما، نمی دانیم چرا؟  هیچ شخصیتی جز او که باید، از آن بی بهره نمی ماند. در اوج خوشبختی مرگ بدون تاخیر چهره ی حقانیت خود را به رخ می کشد. شخصیت ها اگر در جوانی به سعادت دست یافته باشند ... جوانمرگ خواهند شد و اگر در میانسالی به آرامش برسند مرگ خود را به موقع به او می رساند...
سمفونی مردگان تلخی را همراه ده ها سوال بی جواب، لاجرعه به خورد خواننده خود می دهد.