بریده‌های کتاب آروشا دهقان

عقیدهٔ اساسی این است که تاریخ جهان، تاریخ جدال میان خیر و شر است. در این نبرد انسان فطرتاً یاور خداست. وی نه برای بازی آفریده شده است، همانند بعضی از سنت‌های هندی، و نه موجودی است که تجلی‌گاه شکوه خدا باشد. خدا به انسان نیاز دارد، همان‌طور که انسان به خدا.

ما همه می‌توانستیم خوشحال باشیم اگر می‌توانستیم خود برگزینیم؛ اما فرماندهانمان فرومایه‌ترین مستبدان در میان اوباش بودند.

ای سرزمین! کدام فرزندها، در کدام نسل، تو را آزاد، آباد و سربلند، با چشمان خود خواهند دید؟ مادرِ ما، ایران! جانِ زخمی تو در کدام روز هفته التیام خواهد پذیرفت؟ چشمانِ ما به راه عافیت تو سفید شد، ای ما نثارِ عافیتِ تو...

این شاهِ نامه‌هاست که با آنان که نیاکانِ به دروغِ خویش بر تو می‌شمرند نیاکان راستینِ خود بشمری، که چه بودند و چه کردند و چه بر ایشان گذشت و چه بر تو می‌گذرد و چونست که بدین پایگاه فروافتادند و چگونه بایست برخیزند.

اگر خشیارشا می‌توانست سنگ‌نبشته‌های خود را به کوروش نشان دهد، بی‌گمان بنیان‌گذار امپراتوری در تأیید آن‌ها تردیدی نمی‌کرد.

و این جهان گذرنده را خلود نیست و همه بر کاروانگاهیم و پس یکدیگر می‌رویم و هیچ‌کس را اینجا مقام نخواهد بود، چنان باید زیست که پس از مرگ دعای نیک کنند

میاسای از آموختن یَک زمان ، ز دانش میفگن دل اندر گُمان چه گویی که فامِ خِرد توختم ، همه هرچه بایِستم آموختم یَکی نغزبازی کند روزْگار ، که بنشانَدت پیشِِ آموزْگار!

کسی را که کوتاه باشد خرد، به دین نیاگان خود ننگرد!

همه سربسر دستِ نیکی برید جهانِ جهان را به بَد نسپَرید!

چنین بود تا بود گردان‌سپهر گهی پر ز درد و گهی پر ز مهر!

شیرینی زندگانی بیش از یک بار به کام آدم نمی‌نشیند؛ اما تلخی‌هایش هر بار تازه‌اند، هر بار تازه‌تر.

در من چیزی کم بود و در این زندگانی هم چیزی کج بود. میان ما و زندگانی یک چیزی گنگ ماند. ما دیر آمدیم، یا زود. هر چه بود به موقع نیامدیم. گذشت و بهتر که می‌گذرد.

" بشود خدایانی که آن‌ها را به جایگاه‌های سپند نخستین‌شان بازگرداندم، هر روز در پیشگاه خدای بزرگ برایم خواستار زندگانی بلند باشند. بشود که سخنان پر برکت و نیکخواهانه برایم بیابند. بشود که آنان به خدای من بگویند به کورش که پادشاهی تو را گرامی می‌دارد و پسرش کمبوجیه، جایگاهی در سرای سپند ارزانی دار. برای همیشه!"

اندیشیدن به اندیشیدن دیگران؛ ترسیدن از اندیشیدن دیگران درباره تو؛ این حد بی‌خودی است. که تو چنان در خود جلف و سبک شده‌ای که بیم داری از این که دیگران چگونه به تو خواهند اندیشید، هم از این رو هیچت در اندیشه نیست جز این که به طبع دل دیگران خود را برقصانی و بچرخانی. پس بی‌خود شده‌ای.