بریده‌های کتاب ولتر، آن گونه که بود: نگاهی کوتاه بر زندگی و زمانه و آرای فرانسواماری آروئه ولتر

بریدۀ کتاب

صفحۀ 23

ویژگی های ولتر:(چکیده ی کتاب) : 1-ولتر متفکر نبود و اصالتاً در قلمرو ((سطحیت خاص روشن فکرانه)) به سر می بُرد. یعنی قلمرویِ میانِ((تفکر)) و عالمِ متفکران از یک سو، و ((عقلِ متعارفِ عامیانه)) و عالمِ توده ی عوام از سوی دیگر. روشن فکر در فاصله ی میان متفکر و عوام قرار دارد و امور و مفاهیم و احکام متفکرانه را سطحی و ساده می کند در هیئت مشهورات ایدئولوژیک و تئوری هایِ روشن فکرانه در میان توده پخش و ترویج و تبلیغ می کند. 2-وجه اصلی و غالبِ آثار ولتر در حال و هوا و فضایِ روشن فکرانه سیر می کند و جدای محتوایِ مدرنیستی و لیبرالیستی آن ها، کیفیت محتوا و نحوه ی پرداخت، و وزن و عمق و غنایِ نظری آن ها حکایتگر صبغه و هویت روشن فکرانه ی این آثار و نویسنده ی آن است. 3-نوع فعالیت های ولتر در مقام یک نویسنده، سیمایِ روشن فکری پروپاگاندیست را به مخاطب نشان می دهد. 4-ولتر به موازات نگارش آثار مختلف، از منظری کاملاً روشن فکرانه وارد ماجرا ها، فعالیت ها، و تکاپو های عملیِ سیاسی-اجتماعی شد. 5-ولتر به لحاظ صفات شخصیتی و اخلاقی، فردی فرصت طلب بود که به اصول و قواعد اخلاقی پایبند نبود. 6-ولتر با انتشار کتاب نامه های انگلیسی، نقش مهمی در روند حرکت به اصطلاح روشنگری در فرانسه بازی کرد.

0

بریدۀ کتاب

صفحۀ 50

موفقیت نمایش ادیپ، موقعیت ولتر را دگرگون کرد. ولتر به شاعر و نویسنده ای محبوب و مشهور بدل شده بود. زندگی ولتر از آن پس عبارت بود از نگارش آثار مختلف و متعدد، کار بی وقفه در جهتِ مبارزه با دین و آرمان های معنوی، و ترویج وجوه مختلف جهان بینی روشنگری از منظر مشهورات لیبرالی؛ و به موازات آن رفت و آمد با شاهان و دولتمردان متنفذ و درباریِ اروپایی و فرانسوی، و برقراری روابط متعدد نامشروع با زنان بیوه و حتی زنان متأهل خانواده های آریستوکرات و بورژوا، و سرمایه اندوزی مستمر از راه شرکت در معاملات مشکوک و زدوبندهای مالی و خلاصه مجموعه ای از فعالیت های فکری ،فرهنگی ،اخلاقی ،مالی و سیاسی دین ستیزانه و اخلاق گریزانه و آمیخته با انواع صور شارلاتانیسم که وجهی زشت و شیطانی به زندگی و شخصیت او بخشیده است. ولتر بارها دروغ میگوید عهد میبندد و عهد می شکند بی پروا و فارغ از هر قید و تعهدی با زنان رابطه های غیر اخلاقی برقرار می کند و از آغوش یکی به آغوش دیگری میرود. به مقدسات و باورهای دینی اهانت میکند و از راه قلم و انتشار آثار مختلف و برخی تحرکات اجتماعی دیگر اغراض روشن فکری و لیبرالی را دنبال می کند به فراماسونری میپیوندد و از حدود پنجاه سالگی به بعد به نویسنده ،شاعر و روشن فکر معروف و منتقد و قدرتمندی در فرانسه و اروپا بدل میگردد روشن فکری که معشوقه های متنفذ آریستوکرات و حامیانی چون مادام دو پمپادور دارد، و با لویی پانزدهم معاشرت مستمر دارد و دوست فردریک، شاه پروس است و در انگلستان بزرگان(( حزب ویگ)) (لیبرالها) و ((حزب توری)) (محافظه کاران) او را میشناسند و می ستایند و خود به یک سرمایه دار و تاجر و دلال کلانِ مالی بدل شده است. این ولتر، نویسنده و روشن فکری لیبرال است که زندگی و افکار و آثار او تبلور و تجسم مؤلفه هایِ اصلیِ وجه غالب جهان بینی روشنگری است و در مقام یک روشن فکر لیبرال مروج جهان بینی ظلمانی روشنگری، روحی شیطانی دارد و عبارات سنت بوو و ((دومستر)) که به ترتیب درباره ولتر گفته بودند:(( شیطان در کالبد او رفته بود)) و ((ولتر کسی است که تمام نیروهای جهنمی در اختیار او بوده)) به راستی حکایتگر حقیقت وجود اوست.

0

بریدۀ کتاب

صفحۀ 16

حقیقت این است که ولتر، متفکر جدی و عمیقی نیست و اصلاً در اینکه بتوان او را متفکر نامید یا نه، تردیدها، پرسش ها، و ابهاماتی جدی وجود دارد. ولتر یک روشن فکرِ ژورنالیستِ لیبرالِ پرشور و فعال است که به لحاظ تأثیر گذاریِ ژورنالیستی بر مخاطبِ نه چندان عمیق( و فارغ از ذکر و فکر) بسیار موفق بوده است. ولتر را نمی توان یک ایدئولوگ دانست، اما او با بهره گیری از زبانی تأثیر گذار و آمیخته به هجو و طنز، در مقام مبلغ و پروپاگاندیستی لیبرال، در عرصه ی نگارش مقالات و رساله های سیاسی - اجتماعی و داستان واره ها و نمایشنامه ها و کتب مختلف تاریخی به صورتی تأثیر گذار ظاهر شده و بعضاً در مواردی ظهوراتی سیاسی داشته، که این امر موجب شده است از او در میان اقشار کتاب خوان و علاقه مند به ادبیات و مطبوعاتِ فرانسه ی سده هیجدهم (و نیز در مواردی در میان بسیاری از دولتمردان لیبرال صفتِ مخالفِ سلطنتِ در آمیخته با مایه های آریستوکراسیِ فئودالیِ خاندان «بوربن»، که در عین حال در دربار فرانسه ی همان زمان و در خدمتِ خاندان بوربن مشغول به کار بودند.) چهره ای معروف و جالب توجه ساخته شود.

0