بریده‌های کتاب نگاهی کوتاه به تاریخچه روشنفکری در ایران: نسل دوم روشنفکری مشروطه و روشنفکری دوران پهلوی

شفا با زبان فرانسه آشنایی داشت و زمانی که دوستش(منوچهر نوذری) دست نویس اثری ترجمه شده از زبان ایتالیایی[((کمدی الهی)) اثر دانته] را برای تورق در اختیار او نهاد و به طور ناگهانی درگذشت، شفا آن کتاب را به نام خود منتشر کرد. بنا به گفته یکی از نویسندگان معاصر، شجاع الدین شفا بازیگری هزارچهره و دولتمردی مکّار و بی بند و بار بود.

سید محمد فرزان از کتاب ((کلیله و دمنه)) تصحیح مجتبی مینوی، بیش از دویست وپنجاه غلط درآورده است که البته نشانه ضعف کار مینوی بوده است.

یکی از خیانت های برجسته این بوروکرات روشنفکر لیبرال ناسیونالیست عضو کاست روشنفکری ایران[علی امینی] ، نقش او در امضا و انعقاد قرارداد اسارت بار کنسرسیوم است که نفت ایران را در معرض تاراج آمریکا و انگلیس و صهیونیست ها قرار داد.

نشر جذاب و گیرای زرین کوب موجب می گردید که میزان صحّت و سُقم تعبیر های زرین کوب و یا اعتبار استنادات او چندان مورد توجه مخاطب قرار نگیرد. بسیاری از ادعاهای ناسیونال شووینیستی زرین کوب در خصوص ایران باستان، در کتاب هایی نظیر ((تاریخ مردم ایران قبل از اسلام)) و ((روزگار ایرانیان))، چیزی نیست مگر ترویج نظریه نژاد پرستانه آریامحوری....

میرزا حسین خان سپهسالار همچنین کوشید تا آداب و عادات رفتاری غربیان و طرز لباس پوشیدن آن ها را در ایران رواج دهد. رسم برپایی شب نشینی های عشرت طلبانه به همراه رقص و موسیقی غربی به سبک اروپایی ها و نیز پوشیدن کت و شلوار و بستن دستمال گردن، در دوره صدارت او و توسط وی رواج یافته است.

در واقع، ارکان اندیشه آخوندزاده را می توان این گونه بر شمرد: 1.ماتریالیسم و الحاد صريح؛ 2.بی اعتقادی به معرفت وحیانی و دعوت به حاکمیت عقل مدرن به جای آن؛ 3.سكولاريسم 4. ترویج تئوری خطرناک و ضد فرهنگی تغییر خط و الفبای فارسی؛ 5.ترویج ناسیونالیسم تو خالی و بی ریشه باستان گرا؛ 6.ترویج اندیشه التقاطی و اومانیستی پروتستانیزم اسلامی 7.ترویج ایده های لیبرالی و مشروطه به سبک رژیم بریتانیا بر پایه‌((حقوق طبیعی)) و سکولاریسم؛ 8. اعتقاد به((نظریه ترقی)) و تقلید از نویسندگان عصر روشنگری و ترویج علم گرایی پوزیتیویستی؛ 9. دشمنی شدید و صریح با اسلام و روحانیت و اعراب مسلمان

به روشنی قابل تصور است که اگر خدای ناکرده جلال الدین میرزا به عنوان ایدئولوگ اصلی ناسیونالیسم شووینیستی و یا آخوندزاده به عنوان روشنفکر ناسیونالیست سکولار مروج غرب زدگی شبه مدرن، در اغراض خود (تغییر زبان و یا الفبای فارسی) موفق می شدند، چه فاجعه عظیمی پدید می آمد و ارتباط و پیوند تاریخی مردم با فرهنگ و هویت و میراث عظیم معارف قُدسی و ادبی و پیشینه حکمی و عرفانی و دینی شان آن چنان گسسته می شد که ظرف یکی دو نسل، دیگر کسی پیدا نمی شد که بتواند مثنوی مولوی و یا دیوان حافظ و یا قصه های تمثیلی سهروردی و آثار فارسی ملاصدرا و ابن سینا را بخواند و یک انقطاع کامل هویتی نسبت به پیشینه و ظرفیت‌های تاریخی فرهنگی ما پدید می آمد، به گونه ای که در کمتر از یک قرن، اساس زبان و هویت فرهنگی و میراث و مآثر به جای مانده از جلوه های خلاقیت و شکوفایی و امانت های فرهنگی و قومی ما کاملاً از بین می رفت و میراث فرهنگی ایرانی کاملاً مضمحل می گردید. از این جاست که می توان به خوبی به ماهیت و اغراض استعماری و ضد ملی این روشنفکران داعیه دار ناسیونالیسم پی برد.

فرح پهلوی در خاطرات خود، هویدا را فردی بی دین معرفی می کند که بهترین دین را بی دینی می داند. فرح همچنین نکات تأسف باری از انحرافات جنسی هویدا، به نقل از همسر هویدا نقل می کند.

در کارنامه [میرزا حسین خان] سپهسالار دلالی ها و امتیازدهی هایی به نفع استعمار انگلیس و دولت تزاری وجود دارد که نام آن را چیزی جز فروش امکانات و ذخایر و منابع و ثروت ها و بخش هایی از خاک ایران، تضعیف کلی ایران در برابر هجوم استعمار و بسط و تعمیق وابستگی ایران به دولت های استیلاجوی روسیه و انگلیس و در یک کلمه ((خیانت)) نمی توان گذاشت. نمونه هایی از این خیانت ها، انعقاد قرارداد رویتر با یک سرمایه دار یهودی انگلیسی (۱۲۸۹ق)، امضای جدایی بخش هایی از خاک ایران و انضمام آن به انگلیس (۱۲۹۰ق)، به منظور تقویت حضور استعماری آن کشور در هندوستان و در کنار مرزهای ایران، واگذاری تمامی حقوق ایران در ماورای بحر خزر ((کوک تپه)) و ((آخال))به دولت روسیه (۱۲۹۷ق) می باشد. لرد کرزون از استراتژيست های رویکرد استعماری دولت انگلیس، از ابعاد حیرت انگیز امتیازات واگذار شده به ژولیوس رویتر در قرارداد ((رویتر)) آن چنان متعجب شده بود که گفت:((تا به حال دیده نشده است که ملتی، این چنین همه منابع و امکانات و ثروت خود را در اختیار کشوری دیگر قرار دهد.)) سپهسالار بابت عقد این قرارداد، پنجاه هزار لیره انگلیس، و میرزا ملکم، رفیق همفکر او، بیست هزار لیره دستمزد دریافت کردند.

از نقاط تاریک کارنامه صنیع الدوله، ریاست او در ((کمیسیون تدوین نظام نامه))، یا به عبارتی، تدوین اولین قانون اساسی مشروطه می باشد. اعضای این کمیسیون (صنیع الدوله، محتشم السلطنه، مخبرالسلطنه، میرزاحسن و میرزا حسین پیرنیا) که همگی فراماسونر بودند، به تدوین یک قانون اساسی 51 ماده ای و مُلهم از روح سکولاریسم و آرای فراماسونری پرداختند. تدوین این قانون اساسی، حلقه مهمی از زنجیر اهداف سکولاریستی منورالفکران فراماسونر، در انحراف نهضت عدالت خانه به یک رویداد غرب زده بوده است.

دامنه اطلاعات و مطالعات زرین کوب در زمینه تاریخ و ادبیات زیاد بود، اما جهت گیری او کاملاً در مسیر مفروضات بی اساس آریامداری و ترویج پلورالیسم فراماسونی مورد نظر لیبرال ها، از طریق بازخوانی و به عبارتی بازسازی چهره های عرفان و ادبیات و تاریخ ایران بوده است.

رفتار مصدق پس از قیام سی تیر و به ویژه از مقطع تابستان ۱۳۳۱ بسیار عجیب و مشکوک می باشد. مصدق مانع مجازات سرلشگر وثوق (عامل کشتار مردم در سی تیر) گردید، از قوام السلطنه حمایت کرد و روز قبل از کودتای ۲۸ مرداد با گماردن سرتیپ دفتری (عامل سر سپرده زاهدی) به ریاست شهربانی کل و فرمانداری نظامی تهران، عملاً زمینه کودتا علیه خود را فراهم ساخت. مصدق با گرفتن اختیار قانون گذاری ۶ ماهه و سپس تمدید آن به مدت یک سال عملاً به یک سیاستمدار و سپس مطلق العنان تبدیل شد و با اعلام رفراندوم برای انحلال مجلس و نهایتاً انحلال آن، شاه را در موقعیت قانونی مناسبی قرار داد که او را از نخست وزیری عزل نماید. به نظر میرسد مصدق که با اتکاء به حمایت های آمریکا وارد میدان مبارزه شده بود، پس از سازش آمریکا و انگلیس با هم و قطع حمایت آمریکا از جبهه ملی، در موقعیت استیصال قرار گرفته و تصمیم گرفت به گونه ای که دارای وجهه یک قهرمان در تاریخ معاصر ما باشد، صحنه را ترک نماید. تنها با این تحلیل می توان رفتارهای عجیب مصدق را در بسترسازی برای سرنگونی خودش توضیح داد.

او (امین السلطان) عضو لُژ فراماسونری بود و در واگذاری امتیاز انحصار تنباکو به ((کمپانی رژی))، واگذاری امتیاز آزادی کشتی رانی به انگلیسی ها در رودخانه کارون و واگذاری امتیاز لاتاری به انگلستان و نیز واگذاری امتیاز راه آهن تهران خلیج فارس به بریتانیا، نقش مهم و محوری داشته است. در زمان صدارت امین السلطان، همچنین امتیازهای متعددی به دولت روسیه واگذار گردید. در واقع، امین السلطان در دوران صدارت خود، چوب حراج به بخشی از منابع و امکانات مادی و مالی این ملت به نفع بیگانگان و به منظور تداوم صدارت خود زده است.

[حسن] تقی زاده به عنوان یک روشنفکر ناسیونالیست، مدافع تقلید صرف و تمام عیار از تمدن غربی و به عبارت دیگر از مروّجان غرب زدگی شبه مدرن بوده است. او در دوره دوم انتشار مجله ((کاوه)) در مقاله ای چنین نگاشته است:((ایران باید ظاهراً و باطناً، جسماً و روحاً فرنگی مآب شود و بس.))

ملکم[خان ناظم الدوله] آشکارا وزرا را دعوت می کند که ((دقیقاً مثل اروپا عمل کنند، همان طور که یک معلم درس می دهد.)) ملکم در همین رساله [دفتر تنظیمات یا کتابچه غیبی] چنین می نویسد: ((راه ترقی و اصول نظم را فرنگی ها در این دو،سه هزار سال، مثل اصول تلغراف[تلگراف] پیدا کرده اند و بر روی قوانین معین ترتیب داده اند همان طوری که تلغراف را می توان از فرنگ آورد و بدون زحمت در تهران نصب کرد، همان طور نیز می توان اصول نظم ایشان را اخذ کرد و بدون معطلی در ایران برقرار ساخت ولیکن، چنان که مکرر عرض کردم و باز هم تکرار خواهم کرد، هرگاه بخواهید اصول نظم را شما خود اختراع نمایید، مثل این خواهد بود که بخواهید علم تلغراف را از پیش خود پیدا نمایید.))

او[میرزا فتحعلی آخوند زاده] ابتدا معتقد به تغییر الفبا و پس از آن معتقد به تغییر کامل فارسی و طرز نگارش آن گردید. او هدف خود را از تغییر خط، رسیدن ایران به ((ترقی)) و اروپایی شدن می داند. ادعای آخوند زاده کاملاً بی اساس و مبنا است و تجربه تاریخی دولت ترکیه که الفبا و خط خود را تغییر داد، امّا به قافله غرب مدرن نپیوست و تجربه ژاپن که خط خود را تغییر نداد، امّا در حلقه غرب امپریالیستی مدرن در آمد، مؤید خطا بودن دعوی او است. جدا از این که ادعای آخوندزاده به لحاظ نظری نیز سخنی بی بنیاد و سطحی است. آخوندزاده در رساله الفبای جدید، به گونه ای سخن می گوید که گویی اساس همه ی گرفتاری های ایران، الفبای فارسی است.

[محمدعلی] فروغی، [حسن] تقی زاده و دیگر روشنفکرانِ ناسیونالِ سلطنت طلب به گونه ای از فردوسی سخن می گفتند، گویا که فردوسی مروّج مشهورات ایدئولوژیک ناسیونالیستی ایشان می باشد. در حالی که می دانیم، فردوسی شاعری شیعه مذهب بوده و شاهنامه را که خود ((ستم نامه عزل شاهان)) می نامیده،. به سلطان محمود غزنوی تقدیم کرده است.

یک نقطه بسیار سیاه در کارنامه میرزا نصرالله خان مشیرالدوله، دلالی او به همراه امین السلطان در واگذاری امتیاز نفت جنوب ایران به ویلیام ناکس دارسی انگلیسی است. مشیرالدوله در ازای دریافت 10 هزار لیره سهام شرکت نفت، برای واگذاری این امتیاز دلالی کرده است.

[حاج] سیاح در بخش هایی از اثر خود[سفرنامه حاج سیاح] به ستایش چهره های لیبرال و ناسیونالیست اروپایی نظیر گاریبالدی و مردم انگلیس می پردازد. او صراحتاً می گوید:((ما باید انسانیت و مآل بینی را از مردم (انگلیسی) بیاموزیم.))

در سیزدهمین کابینه پس از مشروطه که با ریاست وثوق الدوله تشکیل گردید، یک اتفاق بسیار تلخ و دردناک و به ویژه از منظر بررسی کارنامه سیطره شبه مدرنیست ها، عبرت آموز رخ داد و آن انعقاد قرارداد 1919 با دولت انگلیس توسط حسن خان وثوق الدوله، در ازای دریافت 130 هزار تومان لیره رشوه می باشد. ماجرا از این قرار است که ایران در حد فاصل سقوط تهران به دست فراماسونر ها در 1288 ش تا کودتای 1299 ش، در یک وضعیت بَلبشو و هرج و مرج گسترده به سر می برد. با پایان گرفتن جنگ جهانی اول و وقوع انقلاب بلشویکی در روسیه، مجموع توافقات استعماری انگلیس و دولت تزاری در سال 1907 کان لم یکن تلقی گردیده و دولت انگلیس نگران نفوذ بلشویک ها در ایران بود. در چنین شرایطی، جناحی از هیأت حاکمه انگلستان تصمیم گرفتند با تحت الحمایه قرار دادن ایران و نفی استقلال نسبی و شکننده ی آن، به طور کامل بر کشور مسلط گردیده و از خطر نفوذ شوروی به ایران و هند جلوگیری نمایند؛ زیرا هندوستان در آن دوره، منبع اصلی تغذیه دولت انگلیس بود و ایران نیز به واسطه اکتشاف نفت، بیش از پیش برای دولت انگلیس اهمیت می یافت. در چنین وضعیتی، وثوق الدوله در مرداد 1298 ش برابر با اوت 1919 ش حاضر گردید، در ازای دریافت رشوه،. قرارداد تحتالحمایگی ایران را امضا نماید.