بریده‌های کتاب تاریخ بیهقی

و احمق کسی باشد که دل در این گیتیِ غدّارِ فریفتگار بندد و نعمت و جاه و ولایتِ او را به هیچ چیز شمرَد.

جهان خوردم و کارها راندم و عاقبتِ کارِ آدمی مرگ است. اگر امروز اَجَل رسیده است، کس باز نتواند داشت که بر دار کشند یا جز دار_که بزرگ‌تر از حسینِ علی نیَم.

چون دوستی زشت کند، چه چاره از بازگفتن؟

و بوسَهل و غیرِ بوسَهل در این کیستند؟_ که حسنک عاقبت تهوّر و تعدّیِ خود کشید.

هیچ چیز نیست که به خواندن نیرزد: که آخر هیچ حکایت از نکته‌ای که به کار آید خالی نباشد

مردمان بزرگ نام به آن گرفتند که چون بر دشمن دست یافتند، نیکویی کردند: که آن نیکویی بزرگ‌تر از استخفاف باشد.

و چنین نومید نباید بود_ که بهبود ممکن باشد.

دریغ باشد این‌چنین رویی زیرِ خاک کردن!

خواجه بزرگ روی به حَسَنَک کرد و گفت ((خواجه چون می‌باشد و روزگار چه‌گونه می‌گذارَد؟)) گفت ((جای شکر است.)) خواجه گفت((دل شکسته نباید داشت_که چنین حال‌ها مردان را پیش آید. فرمان‌برداری باید نمود به هر آنچه خداوند فرماید_ که تا جان در تن است، امیدِ صدهزار راحت است و فَرَج است.))

آنچه گفته‌اند که غمناکان را شراب باید خورد تا تفتِ غم بنشاند،بزرگ‌غلطی است؛ بلی در حال بنشاند و کمتر گرداند، اما چون شراب دریافت و بخفتند، خماری منکر آرد که بیدار شوند و دو سه روز بدارد.

و این جهان گذرنده را خلود نیست و همه بر کاروانگاهیم و پس یکدیگر می‌رویم و هیچ‌کس را اینجا مقام نخواهد بود، چنان باید زیست که پس از مرگ دعای نیک کنند

در دیگر تواریخ چنین طول و عرض نیست، که احوال را آسانتر گرفته داند و شمّه‌ای بیش یاد نکرده‌اند، اما من چون این کار پیش گرفتم میخواهم که داد این تاریخ را به تمامی بدهم و گرد زوایا و خبایا برگردم تا هیچ چیز از احوال پوشیده نماند!

...که هیچ‌چیز نیست که به خواندن نیرزد، که آخر هیچ حکایت از نکته‌ای که به کار آید خالی نباشد!

"... و این جهان گذرنده را خلود نیست و همه بر کاروانگاهیم و پس یکدیگر می‌رویم و هیچ‌کس را این‌جا مقام نخواهد بود، چنان باید زیست که پس از مرگ دعای نیک کنند."

باید که بیننده تأمل کند احوال مردمان را، هرچه از ایشان او را نیکو می‌آید بداند که نیکوست و پس حالِ خویش را با آن مقابله کند، اگر بران جمله نیابد بداند که زشت است، که مردم عیب خویش را نتوانند دانست.

پس از آن خود فراخ تر که آورده بودند سر و روی او را بپوشانیدند.پس آواز دادند اورا که بدو.دم نزد و از ایشان نیندیشید.هرکس گفتند:شرم ندارید مرد را که می بکشید به دو برید؟سواران تاختند و آن شور بنشاندند و حسنک را سوی دار بردند و به جایگاه رسانیدند،بر مرکبی که هرگز ننشسته بود...

و اینک عاقبت کار دو سپاه سالار کجا شد؟ همه بپایان آمد، چنانکه گفتی هرگز نبوده است. و زمان و گشت فلک بفرمان ایزد، عزّ ذکره، چنین بسیار کرده است و بسیار خواهد کرد. و خردمند آن است که بنعمتی و عشوه‌یی که زمانه دهد، فریفته نشود و بر حذر می‌باشد از بازستدن که سخت زشت ستاند و بی‌محابا.