بریده‌ کتاب‌های پاریس از دور نمایان شد: پاریس به روایت مسافران دوره قاجار

معروف است که غصه از عمر می‌کاهد،اهل پاریس که ابدا غم ندارند باید هرگز نمیرند حاج سیاح

ساعت هشت رفتیم به تیاتر.حقیقتا خوب تیاتری بود ولی در تمام این تیاتر و آکتریس ها یک نفر خوشگل نداشت.در حقیقت همه آنتیک بودند. مظفرالدین شاه *آنتیک:نفیس،عتقیه،زشت،کریه *آکتریس:هنرپیشه زن

و بسیاری از اطفال و جوانان و زنان و مردان را دیدم که به رقص مشغول بودند،مردم در نهایت آزادی و در مقام انسانیت همگی مقید و تکالیف همگان یکسان. حاج سیاح

خیلی عجب است که این همه خیابان و رستوران و دکان مزین و بناها که در پاریس است دو تا شبیه به هم نیستند. راستی بیسمارک چه خوب گفت که پاریس قهوه خانه و تماشاگاه دنیاست. "ظهیر الدوله" شهر پاریس فی الحقیقه حالا مخصوص رعیت و عامۀ مردم است. هر طور بخواهند حرکت کنند دولت چندان قدرت ممانعت ندارد. "ناصر الدین شاه" آراسته و پیراسته و مزین و منقش عمارت‌های عالی و نشیمن‌گام‌های باصفا و از هر طرف اسباب لهو و لعب فراوان و وفور نعمت‌های گوناگون و مردم در منتهای ناز و نعمت. فقیر و غنی را نمی‌توان از هم تمیز داد. *در پاریس عادت و رسم است که دسته گل برای یکدیگر می‌فرستند.* هر دسته چهل فرانک و پنجاه فرانک تا به ده فرانک قیمت دارد و دکان گل فروشی در زمستان و در تابستان مثل سایر دکاکین خرید و فروش می‌شود. هم کوزه گل می‌فروشند و هم دسته گل و دکان گل فروشی بسیار بزرگ است و کوزه‌ها و درخت‌های گل فراوان دارد و در زمستان هوای دکان گل فروشی خیلی ملایم است و زن‌ها و خدمتکارها برای دسته بستن و گل آوردن حاضرند و محاسب و دفتردار علی حده در روی صندلی و پهلوی میزی نشسته که هر قدر کوزه گل - دسته گل می‌فروشند قیمت آن را تحویل می‌گیرد و ثبت می‌کند و دکان‌هایی که در شهر گل می‌فروشند در خارج شهر گرمخانه‌های بزرگ دارند که در آنجا گل به عمل می‌آورند و هر روزه به تدریج به دکان می‌فرستند. گل‌های نرگس رنگارنگ در گلخانه‌های پاریس دیدم. گل نرگس سفید که کاسه او هم سفید بود و سنبل‌های رنگارنگ و گل نرگس لیموئی رنگ و زرد و انواع و اقسام گل‌هایی که در ایران دیده نشده و نیاورده‌اند و در دکان‌های گل فروشی شهر پاریس آینه‌ها و چلچراغ‌ها و جارها و زینت‌ها دارد و به قدری باصفا و با روح و هوای آنجا معطر است که از حد وصف خارج است و مردمان نجیب و معقول کسب گل فروشی دارند و بعضی از دکانهای گل فروشی سالی هزار تومان اجاره دارد و نیز در زمستان و تابستان طبق‌های گل از هر رنگ در کوچه و بازار می‌گردانند و هر کسی می‌خرد و بیشتر زن‌ها گل‌ها را گرفته به سر می‌زنند و بعضی از زن‌ها گل مصنوعی از هر رنگ به سر خود می‌زنند و در همۀ خانه‌های مردم گلکاری و کوزه گل هست حتی مهتر و آشپزها کوزه‌های گل در منزل خود می‌گذارند و همهٔ اوقات با خود گل دارند. "حاجی پیرزاده"

همان روز بعد از تماشای مناره به دیدن و موزه و باغ وحش رفتم.بعد از سیر موزه آمدیم به تماشای باغ وحش.چه باغ وحشی که انسان آرزو بکند که یکی از آن حیوانات وحشی شده در آن باغ منزل داشته باشد. میرزا عبدالرئوف

مردم اوقات خود را بعد از کسب،صرف تماشای مضحکه ها و لهو و لعب ها می‌نمایند و ابدا در تمام پاریس دین و مذهب و دیانت و معنویت و روحانیت و حقیقت و انسانیت و ناموس و عِرض و مردی و مردانیت و غیرت به هیچ وجه من الوجوه یافت نمی‌شود.دنیای محض،جهل محض،ظاهر محض،مجاز محض،ظلمت محض، گمراهی محض رواج دارد.خداوند شخص را از توقف در جاها حفظ فرماید و اهل اسلام را به این ولایت نیاورد و مسلمی را در اینجاها نمی‌راند_معنی الدنیا سجن المومن و جنة الکافر خانه نمره دوازدهم،به نقل از سفرنامه حاجی پیرزاده به پاریس

در میان فرانسه ها معروف است که خداوند سه چیز بر کسی کرامت فرماید پاریس برای او بهشت دنیا است و آن پول است و جوانی و خوشگلی.واقعا هم این طور است.در تمام مجالس چنین شخصی معزز و محترم و هر جا بنشیند مردم خاصه زنها مثل مگس دور عسل جمع می‌شوند.اغلب مردم فرانسه مردمان مهربان و خیلی پول دوست و و در مقام پول از همه چیزشان می‌گذرند.هیچ جا در فرنگ مثل فرانسه کلاهبردار نیستند.پیش کسی پولی به سراغ نمایند بأی نحو کان خواهند گرفت.ملت خوش زبان و خوش تعارف هستند ولی بی اندازه تقلب رواج دارد. جاهای خیلی تماشایی،به نقل از سفرنامه میرزا نصرالله به پاریس