بریده‌های کتاب بازشناختن غریبه

واقعیت این است که دگرگونی‌های عظیم در تاریخ بشری [...] همگی گواه این واقعیت‌اند که با کنش هماهنگ بین‌المللی و محلی، عمر آپارتاید اسرائیل نیز به سر خواهد آمد. سؤال این است که کی و چگونه؟ ما حالا کجای این روایت ایستاده‌ایم؟

در نظر سعید، فلسطینی‌گرایی نوعی وضعیت غربت‌نشینی مزمن است؛ غربت‌نشینی به مثابه رنج و همچنین غربت‌نشینی به مثابه موضعی اخلاقی. جدا ماندن از گروه ضمن احترام به همخونی خود با آن؛ سر کردن میان تنهایی و همراهی دیگران؛ همیشه اندکی غریبه ماندن؛ مقاومت در برابر پایان گرفتن قصه و بسته شدن دایره؛ مدام چشم گرداندن و هرگز خود را در آسایش خانه ندیدن.

وقتی قدرت نظامی‌ات را علیه جمعیت تحت اشغالت به کار گرفته ای ، چنین ادعایی وقیح و بی شرمانه به نظر می رسد . کشتن ده هزار کودک "دفاع از خود" نیست.

حالا ما به قلمرویی جدید پا گذاشته‌ایم. روایت دیگر جنبش‌های ضداستعماری و آزادی‌خواه در طول قرن بیستم با کسب استقلال به نقطه‌ی پایان رسیده و عمر مبارزه‌ی فلسطین برای آزادی از عمر روایت این جنبش‌ها طولانی‌تر شده است. حالا دیگر چنگ زدن به روایت‌های کهنه درباره‌ی «قدرت روایت» دشوارتر از گذشته است.

به باور من، پی‌بردن به این‌که درباره چیزی اشتباه می‌کرده‌ای یعنی درک ناشناخته بودن جهان پیرامونت. یعنی پرت شدن از مرکز دایره. وقتی در اثری ادبی چنین کاری درست انجام شود، تجربه خواندنش عمیقا لذت بخش خواهد بود. ... «داستان می‌تواند«مبهوت‌مان کند، آرامش‌مان را برهم بزند، و ادراک‌مان را به شیوه‌هایی تغییر دهد که گونه‌های دیگر زبان از پسش برنمی‌آیند»»

با توجه به اینکه اسراییلی‌ها در جامعه‌ای نظامی مسلک زندگی‌ می‌کنند که ساز مخالف زدن در آن مجازات دارد، این ایده که می توان اسراییلی‌های یهودی را با گفتگو متقاعد کرد فلسطينيان را انسان ببینند، مهمل است!

برای مایی که رنج بی‌پایان دیگران را از دور می‌بینیم، انسان ماندن در لحظه‌ی فاجعه یعنی ساکن شدن در رنج، نه روی گرداندن از آن:"پس بیایید همین‌جا بمانیم؛ همین‌جا صادقانه‌ترین مکان برای سخن گفتن است."

حقایق هرگز خودشان به زبان نمی‌آیند، بلکه به روایتی پذیرفته شده در جامعه نیاز دارند که آن‌ها را در خود جای دهد، حفظ کند و به جریان بیندازد.

داستان‌ها هميشه در پی سر درآوردن از چيزها هستند و با تغيير چيزهايى كه بايد از آنها سر دربياوريم، داستان‌ها هم تغيير مى‌كنند.

چند فلسطينى بايد بميرند تا جهان انسان بودن آنها را ببيند و آيا اين ادراك، حتى اگر به همدلى بينجامد، براى پايان فاجعه كافى است؟

آنچه در داستان، لذت‌بخش و زيباست خيلى وقت‌ها در زندگی واقعى، ترسناك است.

حمله بی‌امان كنونى مجالى براى سوگواری نمى‌گذارد، چون براى سوگواری بايد "بعد"ى در كار باشد كه در آن، ضربِ درد دوباره بر جانت بنشيند و فروبريزى و اندوهت سرريز كند‌‌‌. ... دراين مقطع، انسان ماندن بعنى در رنج و عذاب ماندن.

دولت اسرائیل، دموکراسی یهودی‌ای که اعراب فلسطینی همیشه تهدیدی جمعیت‌شناختی علیه ان بوده‌اند، از دل امپراتوریِ اروپا زاده شده، تقلیدی از دیگر پروژه‌های اروپاییِ استعمارِ وطن‌گزین است، و تاریخ نژادپرستی و یهودستیزیِ اروپایی تغذیه و توجیهش کرده است.

به آسانی می‌شود میان دو حس متضاد گیر کنی؛ تمنایی آتشین برای متقاعد کردنِ آدم‌ها و دلزدگی و سرخوردگی از کُندی‌شان در فهمیدن.

آدم که فقط گوشت و خون نیست؛ آدم آرمان و هدف است. معنای چنین حرفی این است که به ارث بردنِ منفعلانه‌ی هویتی شخصی و سیاسی کافی نیست و این هویت باید به قصد و اراده ما بر لوح وجودمان نقش بیندازد.

با توجه به این‌که اسرائیلی‌ها در جامعه‌ای نظامی مسلک زندگی می‌کنند که ساز مخالف زدن در آن مجازات دارد، این ایده که می‌شود اسرائیلی‌های یهودی را با گفت‌وگو متقاعد کرد فلسطینی‌ها را انسان ببینند، مهمل است.

بیشترین چیزی که می‌توانیم از رُمان بطلبیم همین است؛ نه افشای حقیقت و نه برافروختن چراغ دانش، بلکه آشکار کردن حد و مرزِ دانش. به باور من، پی بردن به این‌که درباره‌ی چیزی اشتباه می‌کرده‌ای یعنی درکِ ناشناخته بودنِ جهانِ پیرامونت.

برای مایی که رنج بی‌پایانِ دیگران را از دور می‌بینیم، انسان ماندن در لحظه‌ی فاجعه یعنی ساکن شدن در رنج، نه روی گرداندن از آن.