بریده‌ کتاب‌های تفسیر سوره حمد

بعضی گفته‌اند اللّه بوده است «الاِله»؛ با «الف» و «لام» تعریف بر سر «اله». اله یعنی معبود یعنی کسی که دل‌ها و جان‌ها متحيّر او است و متوجّه به او است. و «الف» و «لام» حرف تعريف است؛ یعنی آن «اله» و معبود مشخّص که خالق آسمان و زمین و همه‌ی موجودات است؛ بتدریج در هم ادغام شده و ترکیب شده، شده «اللّه».

هر یک ذره و هر یک لحظه در زندگی مؤمن حساب دارد. یعنی ایمان این را به ما تعلیم میدهد. یعنی مؤمن حتی یک ذره ی از موجودی اش را و یک لحظه ی از زندگی اش را بی حساب و کتاب نباید رها کند؛ باید آن را بفهمد که چه کار میکند درست خرج کند؛ زیرا همین یک ذره در قیامت یک جزئی از شخصیت او است یک جزئی از سرنوشت او است: فَمَن يَعمَل مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَه.

صراط آن راهی را میگویند که رونده را در خود فرو میگیرد؛ به تعبیر کتابهای لغت، «يَبْتَلِعُهُ»؛ گویی رونده را در خودش بلع میکند؛ یعنی شما وقتی که به یک جاده ی آسفالته ی واضحی نگاه کردید، اتومبیلی یا انسانی که دارد در این جاده راه میرود جاده او را در خود گرفته؛ مثل اینکه در یک چهار دیواری او را محصور کرده؛ ممکن نیست از این جاده بیاید کنار ممکن نیست اشتباه کند و این جاده را غلط بپیماید. جاده ی آسفالته است که بغلش یک جور یک رنگ یک جنس است و خود جاده یک جور، یک رنگ، یک جنس دیگر است؛ صراط به این میگویند. پس صراط یعنی راه واضح راه غیر قابل اشتباه اهدِنَا الصِّراط» یعنی راه روشن را به ما نشان بده؛ راهی را که مشتبه با چیز دیگری نشود.

هرگاه که فتنه‌ها مانند پاره‌های شب تاریک، شما را دچار اشتباه و شبهه کرد، به قرآن مراجعه کنید. [رسول اکرم]

باء بسم اللّه یعنی با استعانت به این اسم.

ما در دنیا چیزی به نام مالکیت داریم؛ این مالکیت حقیقی نیست؛ مالکیت مجازی است. مالکیت قراردادی است. حتی ما مالک خودمان نیستیم. چطور ما مالک جسم خودمان هستیم که تحوّلات این جسم برخلاف نظر ما است، برخلاف اراده‌ی ما و خارج از قدرت ما است؟ این جسم درد می‌گیرد، این جسم نابود می‌شود، این جسم فاسد می‌شود، ما هیچ گونه تسلطی حتی بر این جسم خودمان نداریم.