در جهانی که هر واقعه در محل خویش و به موقع خود واقع می‌شود، چه کسی حق آن دارد که شکوِه رانَد یا بترساند یا پریشان شود؟

از شما می‏پرسم اصلا من و شما می‏فهمیم كه امر به معروف و نهی از منكر چیست و چگونه باید انجام شود؟ تا حالا كه امر به معروف و نهی از منكرهای ما در اطراف دگمه لباس و بند كفش مردم بوده است، در حول و حوش موی سر و دوخت لباس مردم بوده‏ است! ما اصلا معروف چه می‏شناسیم كه چیست؟ منكر چه می‏شناسیم كه چیست‏؟ ما گاهی معروفها را به جای منكر می‏گیریم و منكرها را به جای معروف. بهتر اینكه ما جاهلها امر به معروف و نهی از منكر نكنیم. چه منكرها كه‏ به نام امر به معروف و نهی از منكر به وجود نیامد. آگاهی و بصیرت‏می‏خواهد، دانایی، روانشناسی و جامعه شناسی‏ می‏خواهد تا انسان بفهمد كه چگونه امر به معروف و نهی از منكر كند، یعنی راه معروف را تشخیص بدهد، ببیند معروف كجاست، منكر را تشخیص بدهد، ریشه منكر را به دست بیاورد، از كجا آن منكر سرچشمه می‏گیرد. و لهذا ائمه دین فرموده‏اند: جاهل بهتر است امر به‏ معروف و نهی از منكر نكند. چرا؟ « لانه ما یفسده اكثر مما یصلحه ». چون جاهل هنگامی كه امر به معروف و نهی از منكر می‏كند، می‏خواهد بهتر كند بدتر می‏كند. و چقدر در این زمینه مثالها زیاد است. شاید شما بگوئید ما جاهلیم، پس امر به معروف و نهی از منكر از ما ساقط شد! از یكی از معصومین می‏پرسند : بعضی از مردم جاهلند ، در روز قیامت با اینها چگونه عمل می‏شود؟ می‏فرماید: در آن روز عالمی را می‏آورند كه عمل نكرده است، می‏گویند چرا عمل نكردی؟ جواب ندارد، باید به سرنوشت ننگین و سهمگین خود دچار شود. شخصی را می‏آورند و می‏گویند: تو چرا عمل نكردی؟ می‏گوید نمی‏دانستم، نمی‏فهمیدم! می‏گویند: «هلا تعلمت»، نمی‏دانم، نمی‏فهمم هم عذر شد؟! خدا عقل را برای چه‏ آفریده است؟ برای اینكه بفهمی، موشكافی كنی، بروی كاوش كنی، تحقیق‏ كنی. تو باید از آن كسانی باشی كه نه تنها اوضاع زمان خودت را درك‏ بكنی، بلكه باید آینده را هم بفهمی و درك بكنی.

و بشر برای فلاح دارد مجاهدت می‌کند. فلاح یعنی چه؟ یعنی رستن از قید و بندهایی که مثل زنجیری به گردن آدم یا به پای آدم بسته می‌شوند و آدم را به جهنم می‌کشند. همه‌ی تلاش انسان برای این است: رستن از قید بدی‌ها، زشتی‌ها، رستن از شر شیطان، رستن از شر نفس امّاره، رستن از دست قدرت‌های ظالم، رستن از قید آداب و عادات غلط و شیطانی و جاهلی، رستن از زورگویی و گردن‌کلفتی ابرقدرت‌ها؛ فلاح کامل یک انسان. لذا در قرآن می‌فرماید: قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ؛ فقط مؤمن‌ها هستند که فلاح پیدا می‌کنند؛ بقیه‌ی انسان‌ها اسیرند.